«Եկեղեցիների բազմությունը ծաղկեփնջի է նման»
ՀՈՎԱԿԻՄ եպիսկոպոս ՄԱՆՈՒԿՅԱՆ (Մայր աթոռ Սուրբ Էջմիածնի միջեկեղեցական հարաբերությունների բաժնի տնօրեն)
-Սրբազան, վատիկանյան սուրբ Պատարագը դեռ զրնգում է մեր ականջներում, խիստ բազմապատկված հոգևոր վիճակ էր` կաթոլիկ-առաքելական եկեղեցիների այդ համադրումն անչափ զորեղ էր. վերջինիս հետ ամեն մի հպումը վերարթնացում է պարգևում: Ինձ մի խնդիր, այնուհանդերձ, անչափ շատ է հետաքրքրում: Մեր առաքելական եկեղեցին, որ առավել պահպանողական է, եթե պետք լիներ, մեր Պատարագի մեջ կաթոլիկ տարրեր կներմուծե՞ր:
-Երջանկահիշատակ Գարեգին Ա-ն 1998-ին Հռոմում առաջնորդել է Խաչի թափորը և մի քարոզ ունի հայ եկեղեցու Խաչի թափորի ավանդության շուրջ, ուր ասում է` մեր պատմության ողջ ընթացքում մենք ազդել ենք և տարբեր ավանդություններից ազդվել ենք: Մեր եկեղեցին մշտապես մի սկզբունք ունի` միշտ հավատարիմ է առանցքային-սկզբունքային հարցերին, բայց նաև կողմ է երկխոսությանը:
-Հասկանալի է, բայց եթե պետք լիներ, մենք դուդուկ կներմուծեի՞նք մեր Պատարագի մեջ:
-Կաթոլիկ եկեղեցին Վատիկան-2 ժողովից հետո այլ փորձառություն է որդեգրել: Մեր եկեղեցին ունի այլ փորձառություն:
-Ի դեպ, մենք այդպես էլ չաշխարհաբարեցրինք մեր Պատարագը, շատերն այն կարծիքին են, որ գրաբարը սովորական հավատացյալին «անհասու» է, չնայած, իմ կարծիքով, Պատարագի գրաբարյան ոսկեղենիկը չպետք է շարժել:
-Երկրորդեմ՝ գոյություն ունեն տարբեր փորձառություններ: Գիտեք` մենք արևելյան եկեղեցի ենք, վատիկանյան եկեղեցին արևմտյան եկեղեցի է: Նրանք որոշակի տրանսֆորմացիաներ թույլ են տալիս:
-Բոլոր դեպքերում նույն մարմնում հայտնվեցինք:
-Գիտեք, վատիկանյան Պատարագի արարողությունը կրում էր էկումենիկ բնույթ: Էկումենիկ արարողությունների ժամանակ նման բաներ լինում են: Խրիմյան Հայրիկն ասում էր` եկեղեցիների բազմությունը ծաղկեփնջի է նման, որտեղ ամեն մի ծաղիկ ունի իր ուրույն բույրը, գույնը, գեղեցկությունը, պետք է այն պահպանել: Մի՛ մոռացեք՝ կաթոլիկ եկեղեցին բազմազգ եկեղեցի է, այն կարող է նման բան թույլ տալ, մենք չենք կարող:
Զրույցը`
Կարմեն ԴԱՎԹՅԱՆԻ
Հեղինակի նյութեր
Մեկնաբանություններ
Ասում են...
-
Նիկոլն արգելել է իրեն նկարել Արարատների ֆոնին Ըստ մերձնիկոլական շրջապատից տարածվող լուրերի` կապիտուլյանտ ոչնչությունը հրահանգել է իր աշխատակազմի լուսանկարիչներին և օպերատորներին իրեն չպատկերել Արարատ լեռների ֆոնին:
-
Ասում են… Մի շարք երկրներում, ցավոք, նաև Հայաստանում մեծ խանդավառություն չկար այն հարցում, որ Ռուսաստանն ինչ-որ կերպ վերահսկեր Հայաստանով լոգիստիկ ճանապարհը Նախիջեւանի և Ադրբեջանի հիմնական տարածքի միջև։ Այստեղ, նախ և առաջ, Թուրքիայի շահն է
-
Ասում են… Ես հստակ ասել եմ՝ նյութական որևէ ակնկալիք, կլինի կազմակերպություն կամ անձ, եթե ինքը ներգրավված է այս շարժմանը, չի կարող ունենալ, սկսած ինձնից, փոխարենը՝ մենք բոլորս կստանանք Հայրենիք ու Պատիվ
-
Ասում են… Հիմա մենք բավականին բարդ շրջան ենք ապրում մեր բարեկամ, եղբայրական Հայաստանի հետ հարաբերություններում։ Դա նույնիսկ ավելին է, քան եղբայրականը, քանի որ այստեղ ավելի շատ հայեր են ապրում, քան՝ բուն Հայաստանում
-
Ասում են Մարտի 8-ից առաջ Մեծ Բրիտանիայի և ԱՄՆ-ի դեսպանատները զգուշացնում էին իրենց քաղաքացիներին զգույշ լինել Մոսկվայում՝ չասելով, թե ինչ է կատարվում
-
Ասում են… Իհարկե, Բրյուսելը շահագրգռված է Հայաստան-ՀԱՊԿ կապի թուլացմամբ, իսկ Դաշինքի պաշտոնական խոսնակները մեկ անգամ չէ, որ հանրային լավատեսություն են հայտնել ՆԱՏՕ-ի հետ մերձեցման Հայաստանի հեռանկարների վերաբերյալ
-
Ասում են…
Ափսոսում ենք, որ ՀՀ ղեկավարությունը, ըստ ամենայնի, գիտակցված որոշում է կայացրել՝ վարել ՌԴ-ի հետ հարաբերությունների հետևողական վատթարացման, Լեռնային Ղարաբաղում տեղի ունեցած ամեն ինչում Ռուսաստանին մեղադրելու գիծ։ Դա, իհարկե, հարիր չէ դաշնակցային հարաբերություններին
-
Ասում են Պաղեստինյան ՀԱՄԱՍ-ը 10-20-100 անգամ ավելի քիչ զենք ունի, քան ունեին Լեռնային Ղարաբաղի հայերը և ադրբեջանական բանակը իսրայելական բանակը չէ։ Թող Հայաստանում մտածեն։
-
Ասում են… Որոշ երկրներ փորձում են խաթարել ԱՊՀ անդամների օրինական իշխանությունը, ավանդական արժեքները և իրավիճակն ամբողջությամբ: Անհրաժեշտ է կանխարգելիչ աշխատանք՝ ԱՊՀ երկրների անվտանգության ապահովման համար։
-
Ասում են… Ռուսաստանը և Բելառուսը օգուտ չունեն իսրայելա-պաղեստինյան հակամարտությունից: ՈՒ՞մ է այն ձեռնտու Մեզ ու ռուսաստանցիներին կշտամբում են «Ձեռնտու է Ուկրաինան հետին պլան է մղվել» Լսեք, եկեք անկեղծ լինենք այն, որ մեր մասին սկսել են ավելի քիչ խոսել, թերևս, վատ չէ: Բայց ո՛չ այդ գնով։ Մարդիկ են զոհվում։ Ինչի՞ վրա ենք ուրախանալու։
-
Ասում են…
Աշխարհում արևմտյան ազդեցությունը հսկայական ռազմաֆինանսական բուրգ է, այն իրեն պահելու համար անընդհատ նոր «վառելիքի» կարիք ունի՝ ուրիշներին պատկանող բնական, տեխնոլոգիական, մարդկային ռեսուրսներ
-
Ասում են…
10 ամսվա շրջափակումից հետո՝ սեպտեմբերի 19-ին, ադրբեջանական զինված ուժերը դաժան հրետակոծության ենթարկեցին Լեռնային Ղարաբաղը։
Սիրտս կոտրվում է, երբ իմանում եմ Լեռնային Ղարաբաղից բռնի տեղահանված և Հայաստան զանգվածաբար փախչող հազարավոր հայ ընտանիքների ցավի, կորստի, մարդու իրավունքների կոպիտ խախտումների մասին:
-
Ասում են
Ադրբեջանը վերսկսել է պատերազմը Լեռնային Ղարաբաղի դեմ՝ գնդակոծելով խաղաղ բնակիչներին և քաղաքացիական ենթակառուցվածքները
-
Ասում են… Մենք առաջարկել ենք համաձայնության գալ Ադրբեջանի հետ այնպես, որ Քելբաջարն ու Լաչինը, նաև ամբողջ Ղարաբաղը, փաստացի մնան Հայաստանի իրավասության ներքո
-
Ասում են Ռուսաստանը գնահատում է Հայաստանի հետ կառուցողական հարաբերությունները, սակայն հնարավոր չէ համաձայնել վարչապետ Նիկոլ Փաշինյանի թեզերի հետ՝ ռուս խաղաղապահների առաքելության ձախողման մասին:
Տարածաշրջանային
Իրանը նախընտրեց հյուծել, այդ կերպ թուլացնել հակառակորդին
Իրանը բոլոր ժամանակների լավագույն ռազմաստրատեգիա ունեցող, մշակող պետությունն է։Մեզանից շատերն ակնկալում էին, որ Իրանը հաշված ժամերի ընթացքում պետք է վրեժ լուծի Իսրայելից, մինչդեռ․․․
