«Ո՛չ նախկինում, ո՛չ էլ հիմա Հայաստանում հեղինակությունները «տանիք» չեն եղել, ֆինանսական հոսքերի տեր չեն եղել»

2015-ի առաջին եռամսյակը Հայաստանի համար բացասական իրադարձություններով լեցուն էր: Սկսած քրեական վիճակի լարվածությունից մինչև քաղաքական «տրոհումներ»: Սահմանային միջադեպերն էլ պատկերն ամբողջացնում են: Ի՞նչ է կատարվում ներքաղաքական դաշտում, ինչո՞ւ են ներքին կյանքի այս «երանգներն» այդքան վառ արտահայտված: Այս և այլ հարցերի շուրջ զրուցեցինք ՀՀԿ խմբակցության անդամ ԱՐՏԱԿ ԴԱՎԹՅԱՆԻ հետ:

«ԱՍԵԼ, ԹԵ ՔՐԵԱԿԱՆ ՀԵՂԻՆԱԿՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐՆ ԱՅՍՏԵՂ ԻՐԵՆՑ ԼԱՎ ԵՆ ԶԳՈՒՄ, ՀԻՄՆԱԶՈՒՐԿ Է»

-Կյանքը բազմազան է ու միայն դրական իրադարձություններից չի բաղկացած: Լավն ու վատը այն հասկացություններն են, որոնց վրա էլ վաղուց կառուցվում է հասարակական կյանքը,- ասաց պատգամավորը:- Որոշ ժամանակ դրականն է գերակշռում, ինչ-որ մի պահի էլ բացասականը: Յուրաքանչյուր դեպք ունի իր բացատրությունը` սկսած քաղաքական իրադարձություններից մինչև քրեածին վիճակ:
-Քաղաքական մեծամասնության համար մտահոգիչ չէ՞ երկրում «մոլեգնող» քրեական ծանր հանցագործությունների զգալի աճը:
-Իհարկե, մտահոգիչ է: Բայց և՛ Երևանում, և՛ Գյումրիում կատարվածը, կարծում եմ, իրավապահների տիրույթում լուծվող հարցեր են, այսինքն` պետք է մեղավորներին, պատճառները բացահայտեն: Դրանից հետո կարելի է որոշակի լուծումներ առաջարկել ու հասկանալ, թե այդ ամենում ինչ տեղ ունեն սոցիալ-տնտեսական վիճակը և այլ հանգամանքներ:
-Հետևելով լրահոսին, կարելի է կարծել, թե Հայաստանը վերածվել է քրեական հեղինակությունների հետաքրքրության գոտու, քանի որ քրեական «տարրերը» բավականին ակտիվացել են: Նախկինում Հայաստանը այս առումով գոնե «ուշագրավ» երկիր չէր: Ի՞նչ է փոխվել:
-Իրականության հետ ոչ մի աղերս չունի այն, որ Հայաստանը վերածվել է քրեական հեղինակությունների հետաքրքրության գոտու, որովհետև Հայաստանը շատ հեռու է այդ ամենից: Որպեսզի Հայաստանում քրեական հեղինակությունները ոտքի տակ ունենան «ամուր հող», իրենց լավ զգան, պետք է ֆինանսական, տնտեսական «ներարկումներ» ունենան: Իսկ սա իսպառ բացակայում է Հայաստանում: Ո՛չ նախկինում, ո՛չ էլ հիմա Հայաստանում հեղինակությունները «տանիք» չեն եղել, ֆինանսական հոսքերի տեր չեն եղել: Ասել, թե քրեական հեղինակություններն այստեղ իրենց լավ են զգում, հիմնազուրկ է: Նրանք ձգտում են այնպիսի երկրներում հիմնավորվել, որտեղ ֆինանսական հոսքերը, աշխուժությունը մեծ են, նպաստավոր պայմաններ կան: Հայաստանում դա պարզապես չկա: Ժամանակ առ ժամանակ, եթե մարդը հեղինակություն է, Ինտերպոլի, ՀՀ ոստիկանության կողմից չի հետախուզվում ու գալիս է Հայաստան, չի նշանակում, թե չի կարող ազատ տեղաշարժվելու իր սահմանադրական իրավունքն իրագործել: Ավելորդ եմ համարում, որ մամուլն այդքան մեծ ուշադրություն է դարձնում նման իրողություններին: Եթե չենք ցանկանում նրանցից հերոս սարքել, ինչո՞ւ ենք անդրադառնում, թե ով է եկել, ում հուղարկավորությանը կամ կնունք-ծնունդին ովքեր են մասնակցել: Այս ամենը անտեղի աժիոտաժ է: Ավելի շատ սենսացիաների և վարկանիշ ապահովելու խնդիր եմ տեսնում:

«ԵՐԿՐԻ ԱՅՍՕՐՎԱ ՎԻՃԱԿԻ ՀԱՄԱՐ ՊԱՏԱՍԽԱՆԱՏՈՒ ԵՆ ՈՒ ՄԵՂԱՎՈՐԵ՛Վ ԸՆԴԴԻՄՈՒԹՅՈՒՆԸ,
Ե՛Վ ԻՇԽԱՆՈՒԹՅՈՒՆԸ»

-Վերադառնանք քաղաքական հարթություն: Այսօր հստակ ուրվագծվում է իշխանական ուժը` ՀՀԿ-ն, իսկ ընդդիմադիր ճամբարում ամեն ինչ այնքան խառն է, որ իրենք իրենց են փորձում «կոդազերծել»: ՀՀԿ-ն իր հակադիր բևեռն ո՞ւմ «կերպարով» է տեսնում:
-Որպես իշխանական ուժ, հստակ գործում է ՀՀԿ-ն, և կա ընդդիմադիր ընտրազանգված, որն այսօր անորոշության մեջ է: Նրանք քվեով կօժտեն այն քաղաքական ուժին, որն ի զորու կլինի առաջիկա համապետական ընտրություններին մրցելու իշխանական ուժի հետ: Այս առումով, իհարկե, անորոշությունը շատ մեծ է: Այն քաղաքական ուժերը, որոնք իրենց հայտարարել են ընդդիմադիր և անխնա քննադատում են, ինչպես մամուլն է գրում, գաճաճ կուսակցություններ են: Դրանցից յուրաքանչյուրն ունի իր փոքր ընտրազանգվածը: Խորհրդարանական ուժերից ամենակայուն ընտրազանգվածն ունի ՀՅԴ-ն: Այն, ինչ ՀԱԿ-ն է անում՝ ատելություն տարածել, վիրավորել, պիտակավորել, նրան երկար «կյանք» ապահովել չի կարող, գնալով «ցամաքելու» են: Վերջին հանրահավաքն էլ ցույց տվեց, որ ունեցած «բեռով» խոսելը լուրջ հավակնությունների մասին ծիծաղելի է:
-Իսկ ի՞նչ է կատարվում ԲՀԿ-ում:
-Թե այս ամենից հետո ԲՀԿ-ն ինչպիսի՞ն կլինի, ի՞նչ ընտրազանգված կունենա, հստակ ասել դժվար է: Կարծում եմ, դրա պատասխանը ԲՀԿ-ի ղեկավարներն իրենց գործողություններով ու քայլերով պիտի տան: Այսպես թե այնպես մի քանի հարյուր հազար ընդդիմադիր հայացքներով քաղաքացիներ սպասումների մեջ են: Առաջիկա զարգացումները ցույց կտան, թե ինչպես կվարվեն այսօրվա կամ, հնարավոր է, նոր ձևավորվող ընդդիմադիր ուժերը:
-Մտավախություն չունե՞ք, որ այն, ինչ կատարվեց ԲՀԿ-ի հետ, կարող է կրկնվել և ՀՀԿ-ի պարագայում, եթե զրկվի իշխանական լծակներից:
-ՀՀԿ-ն գաղափարական հստակ հենք ունեցող կուսակցություն է: Իհարկե, կարող եք վիճարկել, թե ոչ բոլոր անդամներն են դասական իմաստով ազգային պահպանողականության կրողն ու մատուցողը: Բայց ցանկացած հասարակարգում պահպանողականությունը բավականին ուժեղ նստած է յուրաքանչյուրի մեջ: Եթե քաղաքականություն ես մտել հստակ պատասխանատվությամբ քաղաքացիներիդ և պետությանդ հանդեպ, վախը պետք է երկրորդվի:
-Այսինքն, ԲՀԿ-ին մեղադրում եք գաղափարախոսության բացակայության մեջ, ասել է՝ այդ կուսակցությունում մարդիկ անձի շուրջ էին հավաքվել:
-Ես չեմ մեղադրում, իրականությունն եմ ասում: Իհարկե, դա անձակենտրոն կուսակցություն էր: Այսօր հենց ականատես ենք, թե առաջնորդի հեռանալուց հետո ինչ է կատարվում այդ կուսակցությունում: Անկեղծ կարելի է ցավել այդ կուսակցության հետ կատարվածի համար: Բավականին երկար տարիներ ընտրազանգված է ձևավորել, որոշակի վստահություն ներշնչել, բայց հանկարծ պարզվում է, որ այդ ամենը չկա: Կարծում եմ, ժամանակն է, որ քաղաքական ուժերը քաղաքականությամբ զբաղվեն: Քաղաքական ուժ ասելով նախ նկատի ունեմ հստակ գաղափար, որի շուրջ համախմբումն անսասան է լինելու: Ոչ մի փոթորիկ, հարված ոչ միայն չեն կարողանա գաղափարական ուժը տապալել, այլև հակադարձելու հնարավորություն են տալիս:
-Իշխանության համար առավել վտանգավորը գաղափարակա՞ն ընդդիմությունն է:
-Չէի ասի, թե վտանգավոր է: Մի առիթով հանրապետության նախագահն ասել է, որ իշխանությունն ու ընդդիմությունը մարմնի երկու ձեռքն են: Երկուսն էլ կարևոր են: Ցանկալին գաղափարական ընդդիմություն ունենալն է: Մենք չենք կարող հաշվի չառնել գաղափարական ընդդիմության ասելիքը:
-Ընդդիմությունն իր այսօրվա վիճակի համար մեղադրում է իշխանությանը` պնդելով, որ իշխանությունը ընդդիմությունը «քանդում» է: Եթե մարմնի երկու ձեռքն են, ինչո՞ւ է մի ձեռքը վնասում մյուսին:
-Դա ուղղակի սեփական ձախողումների արդարացում է: Միշտ փորձում են իրենց մեղքի բաժինը չտեսնել ու դրսից ուժեր, մարդկանց գտնել ու ձախողումները նրանց վրա բարդել: Երկրի այսօրվա վիճակի և ապագայի համար պատասխանատու են ու մեղավոր և ընդդիմությունը, և իշխանությունը:
-Ո՞րն է ընդդիմության մեղքը, եթե բոլոր լծակներն իշխանության ձեռքում են:
-Ընդդիմությունը կառուցողական պիտի լինի: Չնայած այդ բառը շատ է չարչրկվել: Օրինակ, ներկայացնում են արտագաղթի ցուցանիշներ, տնտեսական վիճակի տվյալներ, որոնց մասին բոլորս էլ գիտենք: Բայց համապարփակ լուծումներ չեն առաջարկվում: Բանավեճերն այս ուղղությամբ պիտի ընթանան: Այլապես ստացվում է մի վիճակ, երբ ընդդիմությունը սպասում է, թե իշխանությունը ինչ քայլ պիտի անի, որ իրենք դա անխնա քննադատեն: Անձնավորում են յուրաքանչյուր քայլ, սակայն երբեք չեն ասում, եթե իրենք լինեին իշխանության ղեկին, ինչպես կվարվեին: Ենթադրենք Դավթյան Արտակին փոխարինեց Պողոսյան Պողոսը, նա ի՞նչ պիտի ավելի լավ անի, որ ես չեմ անում: Ստացվում է՝ իրենք երազում են բազմել այդ իշխանական աթոռներին ու հեքիաթային, կախարդական փայտիկով հարցեր լուծել: Սա հուսախաբ անող գործելաոճ է: Խոսելով սահմանադրական փոփոխությունների մասին, պիտի նշել, որ այսօր ամենալուրջ փոփոխությունների կողմնակիցն ու նախաձեռնողը ՀՀԿ-ն է: Եթե իշխանափոխություն ասելով մեր ընդդիմախոսներից շատերը հասկանում են անձի փոփոխություն, ապա ոչինչ էլ չեն ուզում փոխվի մեր կյանքում: Անընդհատ իշխանություններին անիծելու փոխարեն գուցե մի քայլ կատարեն: Ի վերջո, մեզ ի՞նչ է տալիս անընդհատ հայհոյելը:

«ՀԱՐԿԱՅԻՆ ՕՐԵՆՍԴՐՈՒԹՅՈՒՆԸ ՊԻՏԻ ՓՈԽՎԻ»

-Եվ մեր տնտեսական վիճակի մասին: Խոսակցություններ կան, որ այս օրերին հայրենի կառավարությունն ամեն ինչի դիմում է դրսից Հայաստան գումար բերելու համար: Տնտեսական վիճակի բարելավման վերջին հո՞ւյսն է դա:
-Յուրաքանչյուր, անգամ ամենազարգացած տնտեսության համար շատ կարևոր են ներդրումները: Այնպես որ, եթե գործադիրը իր քաղաքականության մեջ մշտապես կարևորում է ներդրումներ ապահովելը, բնական բան է: Մենք ամուր թելերով կապված ենք ՌԴ-ի հետ, և այն, ինչ տեղի է ունենում այնտեղ, չի կարող իր ազդեցությունը չունենալ Հայաստանի վրա: Պիտի մի կողմից քայլեր անենք վիճակը մեղմելու համար, մյուս կողմից էլ` առաջ քայլենք:
-Իսկ եթե հարկային դաշտը ավելի լավ աշխատեցնելու և բյուջե մուտքեր ապահովելու համար նաև սեփական գործարարների՞ն ստվերից դուրս բերենք:
-Հարկային օրենսդրությունը բավականին լուրջ փոփոխությունների ենթարկելու անհրաժեշտություն կա: Պիտի պարզեցնել ու հստակեցնել այն: Գործարարների առաջ ծառացած խոչընդոտները, բոլոր երկիմաստությունները, խութերը պետք է հնարավորինս վերացնել: Հարկային մարմին և հարկատու հարաբերությունները շատ պարզ պետք է լինեն, ԱԺ-ի ներգրավվածությունն այս հարցում բավականին մեծ լինի: Ձևակերպումները, որ մենք պետք է անենք օրենքում, պիտի մեկ անգամ կարդալ գործատուի համար, եթե ըմբռնեց ու ասաց` ամեն ինչ հստակ է, ուրեմն ճիշտ ձևակերպում ենք տվել: Որպես տնտեսագետ էլ ես մի քանի անգամ պիտի կարդամ այսօրվա հարկային օրենսդրությունը, որպեսզի ենթատեքստերը հասկանամ: Բավականին դժվարամարս լեզվով է գրված:

Զրույցը` Ռուզան ԽԱՉԱՏՐՅԱՆԻ

Հեղինակի նյութեր

• Ժողովրդի վրա կրակելու հրահանգն արդեն ուժի մեջ է
• Անդրանիկ Քոչարյանի ինքնախոստովանությունը
• «Նիկոլն ու իր ընտանիքը Հայաստանում ապրելու իրավունք չունեն»
• Զուր մի ջանացեք
• Չեն կարողանում ԿԳՍՄ փոխնախարար գտնել
• Հանուն Ռուսաստանի հետ միութենական միավորման նոր շարժում հիմնադրվեց
• Այս իշխանությունն իր ստվերից էլ է վախենում
• Փաշինյանի դեմ պայքարելու համար գոնե մի փոքր Նիկոլ պիտի լինել
• Մեզ պե՞տք է ԵԱՀԿ Մինսկի խումբը, թե՞ ոչ
• «Հայաստանի Նավալնին Նիկոլ Փաշինյանն է, որը եկավ իշխանության ու քանդեց մեր երկիրը»
• Տիգրան Ուրիխանյանը Հայաստանի փրկությունը տեսնում է ՌԴ-ի հետ նոր միութենական միավորման ձևավորման մեջ
• Հայաստանի ողջ հպարտությունն ու թշվառությունն ամփոփված մեկ օրում
• Սերմացու գողացող մկների և թուխս գողացող աղվեսների ժամանակը
• Ինչու էր Փաշինյանը վեց ամիս աղերսում
• Փաշինյանն էլ է զարմացած
• Ընդդիմության հարցերով թիվ մեկ «փորձագետը»
• Նիկոլ Փաշինյանին ոչ թե ողջերն են պատժելու, հալածելու, այլ անմահացածները
• «Գոմի» հարցի լուծումը կենսական անհրաժեշտություն է
• Առանց փամփուշտների ու ԱԹՍ-ների Ադրբեջանն այսօր շռնդալից հաղթանակներ է տանում Հայաստանի դեմ
• Խորհրդարանական ընդդիմությունը լեգիտիմացրեց Փաշինյանի պաշտոնավարումը

Մեկնաբանություններ