Գագիկ Ծառուկյանի ռուսական հետքը

ԲՀԿ նախագահ Գագիկ Ծառուկյանը հարցազրույց է տվել ռուսական «Նեզավիսիմայա գազետա» թերթին:

-Վերջին շրջանում Հայաստանի տարբեր քաղաքներում տեղի են ունենում բողոքի ցույցեր, Երևանում խոշոր հանրահավաքներ են նախատեսված։ Ի՞նչ է դա՝ նոր «մայդա՞ն»։
-Դա ընդամենն ապացույց է, որ ժողովուրդը հոգնել է վատ կյանքից և անարդարությունից, որ տիրում է երկրում։ Միևնույն ժամանակ քաղաքական գրագետ օրակարգ ձևավորելու ունակ շոշափելի քաղաքական համախմբում է տեղի ունեցել։ Դեռ հինգ-վեց տարի առաջ ես զգուշացնում էի, որ երկրում անարդարացի տնտեսական քաղաքականություն է վարվում։ Սակայն իմ ձայնը չհասավ հասցեատիրոջը, և այսօր, ցավոք, մենք ունենք այն, ինչ ունենք։ Էապես տուժել է փոքր և միջին բիզնեսը, փակվել է մի քանի հազար ձեռնարկություն։ Որպես վերը ասվածի հետևանք՝ Հայաստանում ունենք աղքատության մակարդակի աճ, օտարերկրյա ներդրումների շեշտակի անկում, տնտեսական աճի տեմպի նշանակալի դանդաղում։ Այս պայմաններում առավել ազդեցիկ քաղաքական ուժերը, որոնք իշխանության մեջ չեն, պայմանների փաթեթ են ձևավորել, որը բաղկացած է 12 կետից։ Սա սկզբունքորեն երկար ճանապարհի սկիզբն է։ Իշխանությունները բավականին ժամանակ ունեին, որպեսզի պատշաճ արձագանքեին և սկսեին այդ պայմանների քննարկումն ու իրականացումը։ Դա նաև քաղաքական ուժերի հետ երկխոսություն սկսելու լավ հնարավորություն էր։ Դա չարվեց։ Ստեղծված պայմաններում ի՞նչ է մնում ժողովրդին անելու՝ օգտագործել իր սահմանադրական իրավունքն ու պահանջել այդ պարզ պայմանների կատարումը։ Իմ կարծիքով, այսպես կոչված, մայդանները ժողովուրդներին հաճախ տառապանք և ցավ են բերում։ Ես նման ճանապարհի հակառակորդն եմ։ Սակայն «Մայդանի» այլընտրանքը չպետք է լինի լճացումը։ Դա նույնպես հանգեցնում է կորուստների։ Իսկ այնպիսի փոքր երկրների համար, ինչպիսին Հայաստանն է, այդ կորուստները կարող են շատ ցավագին լինել։
-Ցավոք, մենք նույնպես գիտենք, որ հետխորհրդային «մայդանների» հիմնական կարգախոսներից մեկը հակառուսական հռետորաբանությունն է։ Որպես ոչիշխանական ամենամեծ ուժի առաջնորդ՝ Դուք կարո՞ղ եք բացառել զարգացման նման սցենարը։
-Համոզված եմ, որ Դուք ինձնից և իմ քաղաքական համախոհներից երբեք չեք լսել և չեք լսելու հակառուսական հայտարարություններ։ Այդ կեղծ գաղափարը արհեստականորեն է մտցված շրջանառության մեջ։ Ես արդեն պատկերեցի Հայաստանում ստեղծված իրավիճակը։ Մարդիկ իրենց կյանքում դրական փոփոխություններ են պահանջում, և դա ոչ մի կերպ կապված չէ ոչ Ռուսաստանի, ոչ Արևմուտքի հետ։ Հայաստանը չի կարող իրեն թույլ տալ դառնալ աշխարհաքաղաքական շահերի բախման օբյեկտ։ Ավելի քան մեկ միլիոն իմ հայրենակիցները ժամանակավոր կամ մշտական բնակվում են Ռուսաստանում։ Ձեռնարկատիրական գործունեությանս ընթացքում իմ և Ռուսաստանի գործարար շրջանակների միջև սերտ կապեր են ձևավորվել։ Ցանկանում եմ շեշտել, որ ես եղել եմ «Բարգավաճ Հայաստան» և «Եդինայա Ռոսիա» կուսակցությունների միջև համագործակցության հուշագրի ստորագրման ակունքներում։ Մյուս կողմից, պատմական դեպքերի բերումով միլիոնավոր հայեր ապրում են նաև արևմտյան երկրներում։ Ակնհայտ է, որ Հայաստանը պետք է դառնա նրանց բոլորին միավորող կենտրոնը: Ինչ վերաբերում է կոնկրետ հայ-ռուսական հարաբերություններին, ես հետևյալ բանաձևի հետևորդն եմ՝ Հայաստանին ռազմավարական ուժեղ գործընկեր է հարկավոր՝ ի դեմս Ռուսաստանի։ Սակայն այդ բանաձևը նաև հակառակ երեսն ունի՝ Ռուսաստանին ևս Հարավային Կովկասում հարկավոր է ուժեղ և դինամիկ զարգացող դաշնակից՝ ի դեմս Հայաստանի։ Ես պնդում եմ, որ դա միակ ճիշտ բանաձևն է, որը մեզ հնարավորություն կտա բոլոր բնագավառներում էլ ավելի խորացնելու մեր հարաբերությունները: Որքան հզոր լինի Հայաստանը, այնքան ավելի խոր և ամուր կդառնան հայ-ռուսական հարաբերությունները։
-Խոսելով բավական լուրջ խնդիրների մասին՝ Ձեր կանխատեսումները, այնուամենայնիվ, դրական են։
-Ես միանշանակ դրական եմ տրամադրված։ Պարզապես ես տեսնում եմ, որ խնդիրների մեծ մասը կարելի է շատ կարճ ժամանակում լուծել։ Կցանկանայի ավելացնել, որ հայ ժողովուրդը արարող մարդկային ռեսուրս ունի։ Պատմականորեն այնպես է ստացվել, որ Հայաստանի Հանրապետության սահմաններից դուրս ավելի շատ հայ է ապրում, քան հենց երկրում։ Առանց չափազանցության՝ աշխարհով մեկ սփռված հայերի համար Հայաստանը հայրենիք է։ Գրագետ մոտեցման և ճիշտ գործողությունների դեպքում մենք կարող ենք ամբողջ այդ հսկայական ռեսուրսն օգտագործել հանուն Հայաստանի բարգավաճման։ Նավթ, գազ և ծով չունեցող երկրները արյդունավետ կառավարման դեպքում կարող են հասնել տնտեսական և քաղաքական լավ արդյունքների։ Պարզապես մենք կառավարման մեր համակարգով, քաղաքական և սոցիալական ինստիտուտների մակարդակով պետք է միշտ քայլ առաջ լինենք։ Պատմությունը ցույց է տվել, որ հայ ժողովուրդը ցանկանում է աշխատել և արարել։ Մարդկանց համար ընդամենը առողջ մրցակցության համապատասխան պայմաններ և միջավայր է պետք ստեղծել:
-Դուք հաջողակ գործարար եք: Ի՞նչը Ձեզ մղեց զբաղվելու քաղաքականությամբ, չէ՞ որ ինքներդ էիք հայտարարում, թե Ձեզ քաղաքական գործիչ չեք համարում՝ բառի դասական իմաստով։
-Այո, ես բավական հաջողակ եմ բիզնեսում, ընդ որում, ստեղծել եմ Հայաստանում ամենահայտնի բարեգործական հիմնադրամը և կարող էի հանգիստ ապրել իմ ընտանիքի համար։ Սակայն ինձ համար դժվար է մի կողմ քաշվել, երբ տեսնում եմ, որ իմ ժողովուրդը տառապում է պաշտոնյաների սխալների պատճառով։ Այսպիսին է իմ դիրքորոշումը։ Եվ սա բնական է. ես չեմ կարող անտարբեր լինել իմ երկրի, իմ ժողովրդի նկատմամբ։ Ես արդեն հայտարարել եմ, որ հենց տեսնեմ, որ երկիրը զարգանում է ճիշտ ուղղությամբ, տնտեսական առողջացման գործընթաց կա, ու աստիճանաբար լավանում է հասարակ մարդկանց կյանքը, ես պատրաստ եմ հեռանալու քաղաքական հարթակից և իմ տեղը թողնելու, այսպես ասենք՝ ավելի դասական քաղաքական գործիչների։
-Ինչպիսի՞ն է հաջողության Ձեր բանաձևը Հայաստանի համար։
-Հասարակական ու քաղաքական ուժերի լայն համախմբում, որը կբերի բազմակուսակցական իշխանության՝ իսկապես վայելող ժողովրդի մանդատը։ Արդյունավետ կառավարում ու խաղի արդար կանոններ բոլորի համար։ Հնարավո՞ր է արդյոք այս ամենը։ Հավատացած եմ, որ լիովին հնարավոր է։ Ահա սրա վրա է հիմնված իմ լավատեսությունը:

Թարգմանությունը՝ «ՍիվիլՆեթի»

Մեկնաբանություններ