Բելառուսի պաշտպանության նախարարությունը սկսել է տանկերի տեղափոխումը Ուկրաինայի հետ սահման. նշված տարածքներ են ուղարկվել հատուկ գործողությունների ստորաբաժանումներ, «Պոլոնեզ» հրթիռային համակարգեր և «Իսկանդեր» համալիրներ։ Նախօրեին Բելառուսի նախագահ Ալեքսանդր Լուկաշենկոն հայտարարել էր, թե ուկրաինական հարվածային անօդաչուները խախտել են Բելառուսի օդային տարածքը։ «Ոչ մի սադրանք անպատասխան չի մնա»,- սպառնացել է պետության ղեկավարը։               
 

«Քաղաքական, գաղափարական ընդդիմություն այսօր Հայաստանում չկա»

«Քաղաքական, գաղափարական ընդդիմություն այսօր Հայաստանում չկա»
21.02.2014 | 00:07

Խորհրդարանական ոչիշխանական ուժերի՝ կառավարությանն անվստահություն հայտնելու նախաձեռնությունը քաղաքական օրակարգում քննարկման «մեծ ճանապարհ» ունի անցնելու, և փաստարկների, հակափաստարկների պակաս չի լինի: Պաշտպանության նախկին փոխնախարար ՎԱՀԱՆ ՇԻՐԽԱՆՅԱՆԻ հետ զրուցեցինք այս և այլ հարցերի շուրջ:

-Պարոն Շիրխանյան, ինչպե՞ս եք գնահատում կառավարությանն անվստահություն հայտնելու նախաձեռնությունը, և դրանով ի՞նչ հարց կլուծվի:
-Այդ ընդդիմության հետ ես չեմ աշխատում և չգիտեմ՝ նրանց մտքին ինչ կա: Ես էլ եմ ուզում իմանալ, թե դրանով ինչի են ուզում հասնել: Եթե նրանք ներկայացրել են հանրությանը Հայաստանի տնտեսական զարգացման, այս վիճակից դուրս բերելու ծրագիր և դրա համար դիմում են այդ քայլին, հասկանալի է և մեկնաբանելի: Եթե այդ ընդդիմության անդամներն այսօրվա կառավարության կազմի հետ անձնական խնդիրներ ունեն ու այս ճանապարհով են փորձում լուծել, նույնպես հասկանալի է, բայց, անշուշտ, բացասական տեսանկյունից:
-Ոչիշխանական ուժերի ներկայացուցիչները համոզված են, որ իրենց այդ նախաձեռնությանը կմիանան նաև արտախորհրդարանական ուժեր: Եթե Ձեզ նման առաջարկ արվի, ինչպիսի՞ն կլինի արձագանքը:
-Եթե տեսնեմ դաշտում խոր վերլուծությունների վրա հիմնավորված իրատեսական ծրագիր, որը կապահովի Հայաստանի ազգային անվտանգության ՝ քաղաքական, ռազմական, տնտեսական, տեխնիկական, դեմոգրաֆիկ, բնապահպանական, ինֆորմացիոն, պարենային, մշակութային և այլ բաղադրիչների պահանջների կատարումը, իհարկե, կողջունեմ ու կմիանամ: Բայց ես այդպիսի ծրագիր չեմ տեսնում ո՛չ իշխանության, ո՛չ էլ ընդդիմության դաշտից: Ավելին, տնտեսական զարգացման և, որպես արդյունք, գոնե արտագաղթի կանխման ու ժողովրդի վճարունակության բարձրացման խնդիր քաղաքական օրակարգում չեմ տեսնում:
-Ընդդիմության հայտարարությունները, տնտեսական վիճակի շուրջ մեկնաբանությունները, վերլուծությունները ի՞նչ են:
-Դրանք հատվածային մոտեցումներ են: Մեկը խոսում է կուտակային ֆոնդի մասին, մյուսը` գազի գնի, որ դրանք բացասական հետևանքներ կունենան: Երրորդն էլ` տրանսպորտի երթևեկության արժեքի մասին: Իհարկե, ցավոտ խնդիրներ են, բայց դրանք օդից չեն ընկել: Դրանք խիստ հատվածային են, որոնց լուծումը չեմ կարող համարել Հայաստանի զարգացման համար բավարար գործունեություն: Հարկավոր է համապարփակ ծրագիր, որով պետք է երևա, որ Հայաստանում սկսվելու են գործընթացներ, որոնց արդյունքում կզարգանան և՛ Մեղրին, և՛ Ճամբարակը, և՛ Վարդենիսը, և՛ Երևանը, և՛ դպրոցները, և՛ հիվանդանոցները, և՛ գյուղերը: Ահա այդպիսի ծրագիր եմ ես սպասում: Եթե ընդդիմությունը չի կարող դա անել, ապա թող իշխանությունն անի` իր վստահության ռեսուրսներն ամրապնդելու համար: Համոզված եմ, որ միայն իրական վիճակը անթաքույց ներկայացնող, տարիների ընթացքում ծանրացած խնդիրների հասկանալի և իրատեսական լուծումներ առաջարկող ծրագիրը կարող է դառնալ հայ հասարակության համախմբման հիմք: Բայց ոչ մեկի օրակարգում չեմ տեսնում նման ծրագիր:
-Դա եղած ուժերի անզորությա՞ն հետևանք է, թե՞ նման ցանկություն առհասարակ չկա: Ո՞րն է իրավիճակի Ձեր բացատրությունը:
-Կա մի այսպիսի երևույթ` օրահարցերի կլանում, երբ մարդիկ գնում են օրվա հարցերը լուծելու ճանապարհով: Սա վերաբերում է և՛ իշխանությանը, և՛ ընդդիմությանը: Oրինակ, կուտակային կենսաթոշակային համակարգի ներդրումը օրվա հարց է, և բոլորը գնում են այդ ճանապարհով` չտեսնելով ավելի մեծ խնդիրը, ավելի հեռուն: Իշխանությունը ժամանակ չունի, իր աշխատանքային ժամերը կան, խնդիրները դրված են, խեղդված են ամեն օրվա հարցերի մեջ, և հեռուն` ռազմավարությունը, բաց է թողնվում: Բայց ընդդիմությունը ժամանակ ունի և ազատ է օրվա պարտավորություններից: Նրանք պետք է մեջտեղ բերեն ծրագիր, որը չկա:
-Ինչպիսի՞ն է, ըստ Ձեզ, Հայաստանի ընդդիմությունը:
-Իրականում մենք չունենք ընդդիմություն: Քաղաքական, գաղափարական ընդդիմություն այսօր Հայաստանում չկա:
-Իշխանությանը հակակշռող ուժ չունե՞նք:
-Իհարկե ոչ: Այսօր կա ընդամենը մի փոքր խումբ, որը փորձում է գաղափարականացնել պայքարը: Բայց դրանք ընդամենը փորձեր են: Եթե քաղաքականության մեջ չկա գաղափարական հիմք, և վեճն առանձին անձերի շուրջ է, ապա այդ ամենը դառնում է կռիվ իշխանության համար: Չմոռանանք, որ 23 տարում նշանակվել, հեռացվել և փոխվել են տասնյակ վարչապետներ, հարյուրավոր նախարարներ, մարզպետներ, հազարավոր համայնքապետեր և այլ հանգուցային պաշտոնյաներ: Անփոփոխ են մնացել միայն արտագաղթը, տնտեսության և մարդու վճարունակության անկման դինամիկան:
-Այսօր շատ է խոսվում էքսնախագահներ Լևոն Տեր-Պետրոսյանի, Ռոբերտ Քոչարյանի` քաղաքական հարթակում դերակատարություն ստանձնելու մասին: Քաղաքական օրակարգին ի՞նչ գույն կհաղորդի նրանց ներկայությունը:
-Մոխրագույն: Եթե մենք ուղղակի հիշենք և՛ առաջին, և՛ երկրորդ նախագահների աշխատանքային արդյունքները, պիտի ասել, որ ոչ մի դրական արդյունք էլ չենք ունենա: Այն, ինչ այսօր ունենք, շարունակական է, սկսած առաջին, հետո երկրորդ նախագահից: Հայաստանի զարգացման ազգային ծրագիր չի եղել ո՛չ Լևոն Տեր-Պետրոսյանի, ո՛չ Ռոբերտ Քոչարյանի ժամանակ։ Չկա գաղափարախոսություն, գաղափարական պայքար, ու ստացվում է՝ ամեն ինչ իշխանությանը տիրելու համար է կատարվում։
-Ի՞նչ եք կարծում, նոր գաղափարական ուժեր ի հայտ կգա՞ն։
-Համենայն դեպս, հայ ազգը խելացի է, և մեր արյան ու հոգու մեջ գոյատևումը միշտ եղել է գերխնդիր։ Անպայման կառաջանա մի շարժում, երիտասարդական ուժ, երբ նրանք գիտակցեն, որ այս երկիրն իրենցն է, որտեղ պիտի աշխատեն, ապրեն, արարեն, պաշտպանեն Հայաստանն ու Արցախը։ Կարծում եմ, վաղ, թե ուշ այդպիսի ուժ լինելու է։
-Անդրադառնանք նաև արտաքին խնդիրներին. Մաքսային միությանն անդամակցելու որոշումից հետո բոլորը սկսել են հաշվարկել մեր շահածն ու կորցրածը։ Նրանք, ովքեր կարծում են, որ մեր կորուստները շատ են լինելու, որպես օրինակ նշում են, թե Հայաստանն այլևս ոչ մի որոշում ինքնուրույն չի կարող կայացնել։ Ձեր կարծիքով, ի վերջո, այս որոշմամբ Հայաստանը շահելո՞ւ է, թե՞ կորցնելու է։
-Այսինքն, այսօր բոլոր որոշումներն ընդունվում են ինքնուրո՞ւյն: Միայն 2000 թվականին մեզ պարտադրեցին ընդունել Հայաստանի իրականության հետ ոչ մի կապ չունեցող, անգլերենից թարգմանված 25 օրենք, որպեսզի անդամագրվենք Առևտրի համաշխարհային կազմակերպությանը: Անդամագրվեցինք և ունեցանք զրոյական արդյունք: Նման դեպքերը բազում են: Հայաստանը, որպես անկախ երկիր, պետք է ունենա դաշնակիցներ։ Իսկ դաշնակցային, փոխշահավետ հարաբերությունները կայանում են այն դեպքում, երբ առկա է համատեղ ազգային շահի դաշտ: Հայաստանի իշխանության և ժողովրդի համար առաջնային խնդիրը ազգային անվտանգության ապահովումն է։ Այս առումով Մաքսային միությանը միանալը համարում եմ իշխանության ամենահաջող քայլը։ Դեպի Եվրոպա ձգտողներին ես չեմ հասկանում, որովհետև այնտեղ մենք վտանգելու ենք մեր ազգային անվտանգությունը, և բազմապատկվելու են մարտահրավերները: Եվրոպան չունի դրանք մեղմելու կարողություն և ցանկություն։ Կա հակառակ ցանկությունը. ամեն ինչ անել, որ արցախյան խնդիրը լուծվի հօգուտ Ադրբեջանի՝ մադրիդյան սկզբունքներ, ԵԱՀԿ միջնորդություն, ՄԱԿ, ԵՄ, ԵԽ բանաձևեր, հայտարարություններ և այլն: Այստեղ կասկած չկա։ Մինչ օրս ասում են, որ Հայաստանը գրավել է, զավթել է, ագրեսոր է։ Դրա համար ես չեմ հասկանում այն գործիչներին, ովքեր Հայաստանը փորձում են քարշ տալ դեպի Եվրոպա: Ամեն հայ պետք է համոզված լինի, որ Արցախի կորուստը հանգեցնելու է Հայաստանի կորստին: Ոչ ավելի, ոչ պակաս: Տնտեսական ինտեգրացումը Եվրոպայի հետ հեքիաթ է երեխաների համար։ Այն նվազագույնը, որ ունենք, շատ հանգիստ ինտեգրվում է Մաքսային միության շուկա։ Այստեղ էլ ապացուցելու խնդիր չկա։
-Հաշվի առնելով Հայաստանի անվտանգության և տնտեսական խնդիրները, Ձեր դիտարկմամբ, դատապարտվա՞ծ էինք այս որոշմանը։
-Դատապարտված չէինք։ Այսօրվա իշխանությունների որոշմամբ է դա տեղի ունեցել և լիովին համապատասխանում է Հայաստանի ազգային անվտանգության պահանջներին։ Խնդիր է դրված ապահովելու ազգային անվտանգությունը և դինամիկ տնտեսական զարգացումը։ Եվրոպայի հետ դա բացառվում է, ՄՄ-ի հետ դա հնարավոր է։
-Ո՞րն է երաշխիքը, որ ՄՄ-ին անդամակցելուց հետո Ղարաբաղի հարցը հայանպաստ լուծում կստանա։ Պատմությունը մեզ հուշում է, որ եթե Ռուսաստանի շահից բխի Ղարաբաղը տեսնել Ադրբեջանի կազմում, նա կես վայրկյան անգամ չի տատանվի։
-Երկրորդեմ` հայ ազգը խելացի է։ Անիմաստ է հույսը դնել այն բանի վրա, թե ահա միացանք ՄՄ-ին կամ Եվրոպայի հետ ասոցացվեցինք ու Արցախի հարցը ինքնըստինքյան կլուծվի հայանպաստ։ Այդպես չի լինում։ Արցախյան հիմնախնդիրն անավարտ պատերազմ է։ Մի փուլում մենք հաղթել ենք, ազատագրել ենք Արցախը։ Հաջորդ փուլը Ղարաբաղի և Հայաստանի տնտեսական հզորացման, կայացման, ամբողջ հայության ռեսուրսների համախմբման շրջանն է, որ կարողանանք վերջնական հաղթանակը ապահովել։ Եթե մենք այս բոլորը մի կողմ թողնենք ու ասենք, որ այ, ռուսների հետ ենք, ու նրանք կլուծեն խնդիրը հօգուտ մեզ, ուրեմն միամիտ ենք։ Արցախի հայանպաստ լուծումն ամբողջովին մեզնից է կախված, ողջ հայության համախմբումից, Հայաստանի արագընթաց տնտեսական զարգացումից, բանակի հզորացումից և շատ այլ բաներից, որոնք Եվրոպայի և Ռուսաստանի հետ ոչ մի առնչություն չունեն։
-Եվրոպայի հետ կամուրջներն այրելն արդեն իր առաջին պտուղներն է տալիս. Հայաստանի պատվիրակությունները դրսում չեն կարողանում եվրոպացիների հետ «լեզու գտնել» և համաձայնությունների գալ։ Այս առումով վնասները մեծ չե՞ն լինելու։
-Կարծում եմ, այդ կոշտացումը կմեղմանա և դա հենց նրանց շահերից է բխում։ Քաղաքական կամուրջներն այրվում են, երբ երկիրն ապստամբում է, պատերազմում է, հակադրվում է միջազգային հանրությանը, արժեքային համակարգին։ Ոչ մի կամուրջ էլ չի վառվել: Մենք չպիտի մոռանանք, որ եվրոպական բոլոր երկրներում հսկայական հայ համայնքներ ունենք, որոնք եվրոպական ընտանիքի լիարժեք անդամ են, և որոնց մեծ մասը ողջունում է ՄՄ անդամակցության որոշումը: Մենք ընդամենը խոսում ենք ռազմավարական, քաղաքական-տնտեսական կողմնորոշման մասին։ Կողմնորոշումը կարող է լինել մեկը, բայց համագործակցությունը կշարունակվի այս կամ այն չափով բոլոր երկրների հետ։ Ինչո՞ւ միայն Եվրոպայի, նաև Չինաստանի, Հնդկաստանի, ԱՄՆ-ի հետ։ Եվ ո՞վ է հրաժարվում ներմուծելուց այն, ինչ մինչ այսօր այդ երկրները Հայաստանից են ներմուծում։ Օրինակ, պղնձի խտանյութը հրաժարվե՞լ են տանել կամ «Ջերմուկը», իհարկե ոչ։ Ցավոք, ես ամենևվին վստահ չեմ, որ ՄՄ անդամագրումով Հայաստանը կազատվի ՄԱՀ-ի և ՀԲ-ի դիկտատից:

Հարցազրույցը` Ռուզան ԽԱՉԱՏՐՅԱՆԻ

Դիտվել է՝ 1509

Հեղինակի նյութեր

Մեկնաբանություններ