Անհաջող «ֆինտերն» ու «տրյուկները»

Վարչապետ Տիգրան Սարգսյանի դեմ ԲՀԿ-ի և ՀԱԿ-ի նախաձեռնած քաղաքական «պրեսինգը», կարծես, սահմաններ չի ճանաչում: Վաղուց գաղտնիք չէ, որ Հայաստանում քաղաքական մշակույթը, մեղմ ասած, կաղում է, իսկ քաղաքական պայքարի տրամաբանությունը զուրկ է սկզբունքայնությունից և փաստարկվածությունից: Վերջին ամենավառ օրինակը ԲՀԿ-ի և ՀԱԿ-ի շահերը սպասարկող լրատվամիջոցների տարածած այն տեղեկատվություն-վերլուծականներն են, համաձայն որոնց՝ Ադրբեջանում անհանգստացած են այն փաստից, որ Ռոբերտ Քոչարյանը կարող է վերադառնալ իշխանության, իսկ Սերժ և Տիգրան Սարգսյաններն Ադրբեջանի համար ձեռնտու գործիչներ են:
Այս «տրյուկը» հայ-ադրբեջանական հարաբերություններում բազմիցս կիրառվել է: Ներքաղաքական զարգացումների կամ համապետական ընտրությունների շրջանում թե հայկական, թե ադրբեջանական կողմը իշխանությունը ստանձնելու հավանական թեկնածուին փորձում է վատ վիճակի մեջ դնել: Այդպես եղավ, երբ Սերժ Սարգսյանը հայտարարեց, թե Հայաստանի համար ձեռնտու է, որ Իլհամ Ալիևը վերընտրվի: Նույնը անում են ադրբեջանցիները: Հաշվարկը շատ պարզ է. Հայաստանում ատում են ադրբեջանցիներին, վերջիններս էլ ատում են հայերին, և եթե Հայաստանի համար Ադրբեջանում կա ձեռնտու գործիչ, ուրեմն այդ գործիչը որոշակի թվով ադրբեջանցիների համար ավտոմատ դառնում է անընդունելի:
Հայ-ադրբեջանական հարաբերությունները պատերազմական ու թշնամական են, և հակամարտող կողմերը շարժվում են հենց թշնամության տրամաբանությամբ: Խնդիրն այն է, որ նման գործելաոճը չպետք է տեղ ունենա ներքաղաքական գործընթացներում: Երբ ԲՀԿ-ին և ՀԱԿ-ին սատարող «վերլուծաբանները» բաքվեցի իրենց կոլեգա Ռաուֆ Մերկադիրովի «մտքերը» տիրաժավորում են Հայաստանում և դա ուղղում իշխանության դեմ, ապա ստացվում է, որ հայրենի ընդդիմության «ագիտպրոպը» թշնամու ջրաղացին ջուր է լցնում, իսկ սա արդեն ազգային անվտանգության հիմնախնդիր է: Հիշենք, որ տարիներ առաջ նույն Մերկադիրովը պնդում էր, թե «Իլհամ Ալիևը Ռոբերտ Քոչարյանի նկատմամբ առավելություն ունի, քանզի նա մեծացել է Բաքվում ու Մոսկվայում, բարձրաշխարհիկ անձնավորություն է, իսկ Քոչարյանը չտես գավառական է»:
Ադեկվատ վերլուծաբանները Մերկադիրովի այս գաղափարները կգնահատեին որպես ներքին սպառման համար նախատեսված «մտային շոուներ» և երբեք այն չէին ուղղի սեփական երկրի ղեկավարության դեմ, անգամ եթե ընդդիմադիր են ու սպասարկում են որոշակի ուժի: Սա նշանակում է, որ Հայաստանը թևակոխում է ներքաղաքական պայքարի այնպիսի փուլ, որտեղ խաղի կանոններն իսպառ բացակայում են, իսկ ընդդիմախոսները մեկը մյուսի հանդեպ կարող են կիրառել մտքով անցած ցանկացած ստորություն: Ինչ-ինչ, բայց Ադրբեջանի հարցում հայերը միշտ ունեցել են կոնսենսուս, ինչը թույլ է տվել հաղթել պատերազմում, այնուհետև նաև պահպանել այդ հաղթանակը:
Ինչևէ, անհաջող «ֆինտերն ու տրյուկները» դառնում են քաղաքական պայքարի անքակտելի մասը: Մտահոգիչն այն է, որ դրանք անպայմանորեն իրենց նստվածքն են թողնելու: Ինչ վերաբերում է ադրբեջանցի զառանցողների մտքերը Հայաստանի ներքաղաքական գործընթացներում օգտագործելուն, ապա պետք է այդ ամենը դիտարկել սովորական մարդկային բարոյականության դաշտում՝ դրանց տալով միայն ու միայն բարոյական գնահատականներ:

Ալբերտ ՊՈՂՈՍՅԱՆ

Մեկնաբանություններ