Հայ հասարակությունն այնքան էլ անտարբեր չէ

ՈՒկրաինական վերջին իրադարձությունների շուրջ իր դիտարկումներն է ներկայացնում ԵՊՀ Եվրոպական ուսումնասիրությունների կենտրոնի դասախոս, փորձագետ, քաղաքական գիտությունների թեկնածու ԱՐՈՒՍՅԱԿ ԱԼԵՔՍԱՆՅԱՆԸ։

-Ըստ Ձեզ՝ ի՞նչ է տեղի ունենում ՈՒկրաինայում։
-Իրականում, Մաքսային միությանը միանալու Հայաստանի անսպասելի որոշումը պետք է ահազանգ լիներ ՈՒկրաինայի համար, որ Ռուսաստանը չի թուլացնելու իր դիրքերը տարածաշրջանում։ Ուկրաինայի կողմից Ասոցացման համաձայնագրի ստորագրումն աշխարհաքաղաքական պարտություն է Ռուսաստանի համար, որը թույլ չտալու համար վերջինս կիրառելու է ճնշման տարբեր մեխանիզմներ: Եվ այն, ինչ տեղի է ունենում այսօր Մայդանում, հասարակության կողմից դրա հստակ գիտակցումն է, որը բավականին վճռական է տրամադրված։
-Վերջին իրադարձությունները հետխորհրդային տարածաշրջանում արդյոք ԵՄ Արևելյան գործընկերության ծրագրի տապալումը չե՞ն։
-«Արևելյան գործընկերություն» նախագծի նպատակը հետխորհրդային վեց հանրապետության՝ Հայաստանի, Վրաստանի, Ադրբեջանի, ՈՒկրաինայի, Մոլդովայի և Բելառուսի հետ Եվրամիության մերձեցումն է։ Ծրագրի շրջանակներում ընթացող գործընթացների հաջողության դեպքում եվրաինտեգրումն արդեն իսկ կհասնի Ռուսաստանի անմիջական սահմաններին, ինչը հակասում է վերջինիս աշխարհաքաղաքական շահերին։ Խոսելով «Արևելյան գործընկերություն» ծրագրի հաջողությունների կամ անհաջողությունների մասին՝ պետք է նշել, որ ի սկզբանե եվրոպական և ռուսական մոտեցումները շատ հարցերի վերաբերյալ տարբեր են։ Համագործակցության «եվրոպական մոտեցումը» հիմնված է երկարաժամկետ կտրվածքով հանգամանալից բանակցությունների և քննարկումների արդյունքում համապատասխան որոշում կայացնելու վրա, «ռուսական մոտեցումը» դա որոշում է, այնուհետև՝ միգուցե և քննարկում։ Այստեղ հարցն այն է, թե որ դեպքում որ մոտեցումներն են առավել աշխատող, և այս առումով, այո՛, միգուցե եվրոպական մոտեցումների և քայլերի վերանայման խնդիր կա։ Առավել ևս, որ քաղաքականության մեջ չկա մի երևույթ, որ այս կամ այն չափով չառնչվի կողմերից յուրաքանչյուրի շահերի հետ։
-ՈՒկրաինայի իշխանություններն այսօր կատարյալ մեկուսացման մեջ են, այլևս չեն վայելում ո՛չ Արևմուտքի, ո՛չ ՌԴ-ի վստահությունը։ Այս ֆոնին ի՞նչ գնահատական կտաք ՀՀ իշխանության վարած քաղաքականությանը։ Փաստորեն, այն բավականին ճկուն գտնվեց. կարողացավ բարեհաջող իրականացնել ՄՄ անդամակցության հարցը՝ միաժամանակ փորձելով համագործակցության նոր ձևաչափ սահմանել ԵՄ-ի հետ։
-Կարծում եմ՝ Հայաստանի կողմից ՄՄ ադամակցության որոշումը սկզբնական շրջանում հասկանալի պատճառներով շատ ավելի քննադատաբար ընկալվեց Արևմուտքի կողմից։ Իսկ թե որքան ճկուն և բարեհաջող կիրականացվի այդ անդամակցությունը, ուղիղ համեմատականով կախված է դրանից բխող արդյունքներից. աբխազական երկաթգծի գործարկում, Հայաստան-Իրան երկաթգծի կառուցում, ղարաբաղյան հիմնախնդրում դրական տեղաշարժ, Հայաստան-Թուրքիա սահմանի բացում, արտահանման ծավալների մեծացում և այլն։
-Ի տարբերություն ուկրաինական, վրացական հասարակությունների՝ հայ հասարակությունն այսօր հուսահատվել է ու դարձել անտարբեր։ Ինչպե՞ս կգնահատեք դա։
-Չնայած Ռուսաստանին և ՈՒկրաինային կապում են սլավոնական արմատները, լեզուն և մշակույթը, այնուամենայնիվ, ուկրաինական հասարակությունը, հատկապես արևմտյան մասի, իրեն սկսել է նույնականացնել Արևմուտքի հետ։ Ինչ վերաբերում է Հայաստանին, ապա վերջին իրադարձությունները ցույց տվեցին, որ հայ հասարակությունն այնքան էլ անտարբեր չէ ներքին և արտաքին քաղաքական տարբեր զարգացումների նկատմամբ։ Պարզապես այս հարցի կապակցությամբ ոչ միայն հայ հասարակությունը, այլև ընդդիմադիր ուժերն ունեն տարբեր դիրքորոշումներ։

Զրուցեց Լիլիթ ԳՐԻԳՈՐՅԱՆԸ

Հեղինակի նյութեր

• «451° ըստ Ֆարենհայթի»
• ՈՒրիշ տեղ չկա՞ր
• «24 ժամ ե­ղել ենք տար­բեր զեն­քե­րի հրե­տա­կոծ­ման տակ»
• «Ադր­բե­ջա­նը, Թուր­քիան ու ֆոս­ֆո­րա­յին զենքն Ադր­բե­ջա­նին մա­տա­կա­րա­րող­նե­րը պետք է պա­տաս­խան տան դա­տա­րա­նի ա­ռաջ»
• «Մեր բո­լո­րի ճա­կա­տա­գի­րը սահ­մա­նին կանգ­նած հայ զին­վո­րա­կա­նի ձեռ­քում է»
• Կա­րե­նին անհ­նար էր չհար­գել, նույ­նիսկ հա­կա­ռա­կորդ­նե­րը նրան ըն­դու­նում էին որ­պես լե­գենդ, որ­պես ժայռ, որ­պես հե­ղի­նա­կու­թ­յուն
• Եկե­ղե­ցին գո­յութ­յուն ու­նի 2000 տա­րի և գո­նե ա­ռա­ջի­կա 2000 տար­վա հա­մար պետք է ա­պա­հո­վի ե­կող սե­րունդ­նե­րի հոգևոր կա­րիք­նե­րը
• «Լճա­շեն­ցի­նե­րի միա­վոր­ման» դռ­նե­րը բաց են բո­լոր լճա­շեն­ցի­նե­րի առջև
• «Ար­տա­կարգ դրու­թ­յու­նը կանց­նի, բայց բո­լոր ծնող­նե­րի, ա­շա­կերտ­նե­րի, ու­սու­ցիչ­նե­րի հա­մար կմ­նա մի շատ լավ նո­րա­մու­ծու­թ­յուն՝ հե­ռա­վար ու­սու­ցու­մը»
• «ՌԴ-ն կա­րող է գնալ հա­րա­բե­րու­թ­յուն­նե­րի վատ­թա­րաց­ման ճա­նա­պար­հով, ե­թե Թուր­քիան շա­րու­նա­կի ազ­դե­ցու­թ­յան գո­տին ընդ­լայ­նե­լու քա­ղա­քա­կա­նու­թ­յու­նը»
• «Ռա­յա­նէյր»-ը հա­տուկ սպա­սար­կում է ի­րա­կա­նաց­նում
• Յա­կուտս­կի հայ­կա­կան կի­րակ­նօ­ր­յա դպ­րո­ցի սա­նե­րը նշե­ցին Ա­մա­նո­րը
• «Հա­յաս­տա­նը եր­գող ժայ­ռե­րի եր­կիր է, և ես ե­րա­զանք ու­նեմ նվա­գելու այդ ժայ­ռե­րի մեջ»
• Նպա­տա­կը դիր­քա­պահ զին­վո­րի անվ­տան­գու­թ­յունն է
• «Ադր­բե­ջա­նում պետք է տե­ղի ու­նե­նա հա­մա­կար­գա­յին փո­փո­խու­թ­յուն, որ­պես­զի կա­ռու­ցո­ղա­կան երկ­խո­սու­թ­յուն ակն­կա­լենք»
• Յակուտսկի հայերն ակտիվ մասնակցություն են ունենում եկեղեցական բոլոր տոներին
• Ստամբուլում հաղթանակ է տարել ընդդիմությունը. ի՞նչ կանի Էրդողանը
• Քրիստոնեական և հոգևոր գիտելիքների ճիշտ ուղղորդում դասընթացի միջոցով
• «Ինձ համար Արամ Իլյիչը սրբություն է»
• «ԱԳՆ-ն պետք է ավելի շատ կենտրոնանա հայ-թուրքական հարաբերությունների կարգավորման, քան Ցեղասպանության ճանաչման խնդրի վրա»

Մեկնաբանություններ