«Չպետք է մեր էներգետիկ անվտանգությունը կապենք բացառապես Ռուսաստանի հետ»

ՌԴ նախագահ Վլադիմիր Պուտինի Հայաստան կատարած պետական այցելության շուրջ զրուցում ենք պատմական գիտությունների թեկնածու, ԵՊՀ դասախոս ԳԵՎՈՐԳ ՄԵԼՔՈՆՅԱՆԻ հետ:

-Հակասական կարծիքներ են հնչում ՌԴ նախագահի այցելության վերաբերյալ: Ձեր մեկնաբանությունը:
-Պուտինի այցը Հայաստան ուներ պատմական նշանակություն: Վերջին տարիներին մամուլում շրջանառվում էր այն տեսակետը, թե հայ-ռուսական հարաբերությունները մեր երկրի եվրոպական վեկտորի զարգացմանը զուգընթաց սկսում էին սառչել: Պուտինի այցը ևս մեկ անգամ ցույց տվեց, որ Հայաստանի նախագահ Սերժ Սարգսյանի կողմից ընտրված քաղաքականությունը ճիշտ է: Հայաստանը մի երկիր է, որն ունի եվրոպական արժեքներ, բայց գտնվում է ռազմական սպառնալիքներով լի տարածաշրջանում, երկու հարևանների հետ ունենք անվտանգության և սահմանների խնդիր, և այս համատեքստում Պուտինի այցը պատմական էր: Նրա այցով ևս մեկ անգամ հաստատվեց, որ հայ-ռուսական ռազմավարական գործընկերությունը շատ խոր է: Այդ այցն ուներ նաև կարևոր տնտեսական բաղադրիչներ, որոնց մասին քննադատները հաճախ մոռանում են: Հայաստանը, մտնելով Մաքսային միության կազմի մեջ, կարողանալու է էլ ավելի հզորացնել իր տնտեսությունը ոչ միայն Ռուսաստանի, այլև Մաքսային միության անդամ մյուս երկրների հետ համագործակցության արդյունքում: Ի վերջո, մեր երկիր եկավ մի երկրի ղեկավար, որը կարողացավ կասեցնել Սիրիայի վրա արտաքին ռազմական հարձակումը և վերջիվերջո կարողացավ վեցյակի պետություններին համախմբել Իրանի խնդիրը խաղաղ կարգավորելու հարցում: Թերագնահատել այցը, համարել դա երկրորդական նշանակության, ճիշտ չեմ համարում: ՌԴ նախագահ Պուտինն իր ուժն արդեն ցույց է տվել Սիրիայի և Իրանի հարցերում:
-Վլադիմիր Պուտինը, Հայաստան գալով, 1-2 շատ կարևոր ուղերձ հղեց` ՌԴ-ն ոչ մի դեպքում չի զիջելու Հարավային Կովկասը:
-ՌԴ նախագահը ևս մեկ անգամ հայտարարեց, որ Ռուսաստանը ոչ միայն չի հրաժարվելու Կովկասում իր քաղաքականությունից, այլև ամրապնդելու է դիրքերն այս տարածաշրջանում: Եվ պատահական չէ, որ ռուսական 102-րդ ռազմական բազան էլ ավելի է թարմացվում նոր տեխնիկայով: Եվ տեսնելով, թե ինչպիսի հակառուսական արձագանքներ եղան վերջին օրերին Ադրբեջանում և Թուրքիայում, կարող ենք հստակ ասել, որ այս պահին ՀՀ նախագահ Սերժ Սարգսյանի կողմից ընտրված քաղաքականությունը շատ ճիշտ է, քանի որ տարածաշրջանում մեր և Ռուսաստանի շահերը մեծ մասամբ համընկնում են, և չօգտվել շահերի համընկնումից տվյալ պահին ճիշտ չի լինի, մանավանդ որ տարածաշրջանն այսօր գտնվում է շատ փխրուն վիճակում, և մեզ համար ՌԴ աջակցությունն ու ՀԱՊԿ-ի դերակատարությունը այս պահի դրությամբ շատ կարևոր են: Պուտինի այցը նաև ուղերձ էր արևմտյան երկրներին, ինչու ոչ, նաև Թուրքիային, այն մասին, որ Ռուսաստանը չի հրաժարվելու Կովկասն իր ազդեցության գոտում պահելու քաղաքականությունից: Մենք ՌԴ հարավային դարպասներն ենք, իսկ այդ հարավային դարպասները Ռուսաստանի համար ունեն ռազմավարական նշանակություն: Եթե հիշում եք, չեչենական պատերազմի ժամանակ ամենամեծ գլխացավանքը Ռուսաստանի համար առաջացնում էր այն հանգամանքը, որ Հարավային Կովկասում իրավիճակն անկայուն էր, և մուսուլման ծայրահեղականները կարողանում էին, դա օգտագործելով, Ռուսաստանի հարավում ստեղծել լուրջ խնդիրներ ռուսական պետականության համար: Հետևաբար Ռուսաստանի համար հարավկովկասյան քաղաքականությունն առաջնահերթ է, և այս այցը ևս մեկ անգամ ընդգծեց Հայաստանի կարևորությունը տարածաշրջանում: Ինչ վերաբերում է 102-րդ ռազմաբազայի հզորացմանը, ապա դա բխում է Հայաստանի շահերից: Շատ դեպքերում լսում ենք քննադատություններ, թե Հայաստանը վերածվում է ռազմաբազայի, Հայաստանը զրկվում է ինքնուրույնությունից: Այսօր որքան 102-րդ ռազմաբազան հզոր լինի, այնքան Հայաստանի անվտանգությունն ապահովված կլինի: Չմոռանանք, որ խորհրդային տարիներին մնացած զենքը մենք կարողացանք օգտագործել Արցախի պաշտպանությունն իրականացնելու համար: Իմ կարծիքով` հնարավոր ռազմական բախման դեպքում, այդ թվում նաև` Արցախում, այս ռազմաբազայի հնարավորությունները նույնպես կօգտագործվեն Արցախի ժողովրդի պաշտպանության նպատակով:
-Այցի ընթացքում ռուսական կողմին հանձնվեց Հայռուսգազարդի 20 տոկոսը: Հայաստանի էներգետիկ համակարգը, փաստորեն, գտնվում է Ռուսաստանի ձեռքերում:
-Մենք խնդիր ունենք մեր անկախ էներգետիկ համակարգն ունենալու, և չպետք է մեր էներգետիկ անվտանգությունը կապենք բացառապես Ռուսաստանի հետ: Միամտություն կլինի կարծել, որ մեզ համար ռազմավարական կարևորություն ունեցող խնդիրների լուծումը պետք է ակնկալել թեկուզ մեզ բարեկամ երկրից: Ընդհակառակը, մենք մեր տնտեսած միջոցները պետք է ուղղենք և՛ Իրանի հետ երկաթուղու, և՛ նոր ատոմակայանի կառուցմանը: Սրանք ՀՀ-ի ռազմավարության և հզորության համար ամենակարևոր գրավականներն են: Պատմությունը ցույց է տվել, որ պետք չէ սպասել որևէ երկրի օգնությանը, ինքներս պետք է կարողանանք մեր միջոցներով բռնել զարգացման ուղին: Այս համատեքստում կարևորվում են բնապահպանական ռիսկեր չպարունակող նոր հէկերի կառուցումը, այլընտրանքային էներգետիկայի զարգացումը:
-Պուտինյան այցից հետո հայ-ադրբեջանական հարաբերություններում ի՞նչ տեղաշարժ կլինի, ըստ Ձեզ:
-Հայաստանի և Ադրբեջանի նախագահների հանդիպումից հետո Ադրբեջանում հակահայկական քարոզչությունը մի փոքր թուլացել է: Կարծում եմ` դա պայմանավորված է ոչ միայն մեր ճիշտ դիվանագիտությամբ, այլև նրանով, որ այսօր տարածաշրջանում ընթացող գործընթացներն այնպիսին են, որ և՛ Արևմուտքից, և՛ Ռուսաստանից մենք տեսնում ենք ճնշումներ Ադրբեջանի վրա, որպեսզի վերջինս թուլացնի հակահայկական քաղաքականությունը: Պուտինի այցից հետո հիստերիկ արձագանքը, որ եղավ Ադրբեջանում, հատկապես կառավարական մակարդակում, ցույց տվեց, որ անվտանգության խնդիրներում մեր համագործակցությունը բերում է նրան, որ Ադրբեջանի կողմից ռազմական արկածախնդրության դիմելը դառնում է անիմաստ: ՌԴ նախագահը հստակ հասկացրեց, որ ոչ միայն Հայաստանը, այլև Արցախը Ռուսաստանի համար ունեն ռազմավարական նշանակություն, և չի պատրաստվում այս տարածաշրջանում որևէ զիջում անել արևմտյան կամ թուրքական խաղերում:

Զրուցեց Լիլիթ ԳՐԻԳՈՐՅԱՆԸ

Հեղինակի նյութեր

• «451° ըստ Ֆարենհայթի»
• ՈՒրիշ տեղ չկա՞ր
• «24 ժամ ե­ղել ենք տար­բեր զեն­քե­րի հրե­տա­կոծ­ման տակ»
• «Ադր­բե­ջա­նը, Թուր­քիան ու ֆոս­ֆո­րա­յին զենքն Ադր­բե­ջա­նին մա­տա­կա­րա­րող­նե­րը պետք է պա­տաս­խան տան դա­տա­րա­նի ա­ռաջ»
• «Մեր բո­լո­րի ճա­կա­տա­գի­րը սահ­մա­նին կանգ­նած հայ զին­վո­րա­կա­նի ձեռ­քում է»
• Կա­րե­նին անհ­նար էր չհար­գել, նույ­նիսկ հա­կա­ռա­կորդ­նե­րը նրան ըն­դու­նում էին որ­պես լե­գենդ, որ­պես ժայռ, որ­պես հե­ղի­նա­կու­թ­յուն
• Եկե­ղե­ցին գո­յութ­յուն ու­նի 2000 տա­րի և գո­նե ա­ռա­ջի­կա 2000 տար­վա հա­մար պետք է ա­պա­հո­վի ե­կող սե­րունդ­նե­րի հոգևոր կա­րիք­նե­րը
• «Լճա­շեն­ցի­նե­րի միա­վոր­ման» դռ­նե­րը բաց են բո­լոր լճա­շեն­ցի­նե­րի առջև
• «Ար­տա­կարգ դրու­թ­յու­նը կանց­նի, բայց բո­լոր ծնող­նե­րի, ա­շա­կերտ­նե­րի, ու­սու­ցիչ­նե­րի հա­մար կմ­նա մի շատ լավ նո­րա­մու­ծու­թ­յուն՝ հե­ռա­վար ու­սու­ցու­մը»
• «ՌԴ-ն կա­րող է գնալ հա­րա­բե­րու­թ­յուն­նե­րի վատ­թա­րաց­ման ճա­նա­պար­հով, ե­թե Թուր­քիան շա­րու­նա­կի ազ­դե­ցու­թ­յան գո­տին ընդ­լայ­նե­լու քա­ղա­քա­կա­նու­թ­յու­նը»
• «Ռա­յա­նէյր»-ը հա­տուկ սպա­սար­կում է ի­րա­կա­նաց­նում
• Յա­կուտս­կի հայ­կա­կան կի­րակ­նօ­ր­յա դպ­րո­ցի սա­նե­րը նշե­ցին Ա­մա­նո­րը
• «Հա­յաս­տա­նը եր­գող ժայ­ռե­րի եր­կիր է, և ես ե­րա­զանք ու­նեմ նվա­գելու այդ ժայ­ռե­րի մեջ»
• Նպա­տա­կը դիր­քա­պահ զին­վո­րի անվ­տան­գու­թ­յունն է
• «Ադր­բե­ջա­նում պետք է տե­ղի ու­նե­նա հա­մա­կար­գա­յին փո­փո­խու­թ­յուն, որ­պես­զի կա­ռու­ցո­ղա­կան երկ­խո­սու­թ­յուն ակն­կա­լենք»
• Յակուտսկի հայերն ակտիվ մասնակցություն են ունենում եկեղեցական բոլոր տոներին
• Ստամբուլում հաղթանակ է տարել ընդդիմությունը. ի՞նչ կանի Էրդողանը
• Քրիստոնեական և հոգևոր գիտելիքների ճիշտ ուղղորդում դասընթացի միջոցով
• «Ինձ համար Արամ Իլյիչը սրբություն է»
• «ԱԳՆ-ն պետք է ավելի շատ կենտրոնանա հայ-թուրքական հարաբերությունների կարգավորման, քան Ցեղասպանության ճանաչման խնդրի վրա»

Մեկնաբանություններ