Ռուսաստանի նոր դարաշրջանը ԱՄՆ-ին քաղաքականությունը վերանայելու հնարավորություն է տալիս

ՌԴ նախագահ Վլադիմիր Պուտինը Դաշնային ժողովում իր ուղերձում ասաց, որ Սահմանադրությունը պետք է փոխվի: Դրան հետևեց վարչապետ Դմիտրի Մեդվեդևի հրաժարականը: Փաստացի՝ Ռուսաստանը քաղաքական նոր դարաշրջան է մտնում: Երկրում սկսվում է անցումային շրջան, որի ժամանակ ամենայն հավանականությամբ կկենտրոնական ներքին խնդիրների վրա: ԱՄՆ վարչակազմը հնարավորություն է ստանում Ռուսաստանի նկատմամբ նոր դիրքորոշում մշակել, որն ավելի քիչ կկենտրոնանա ՌԴ նախագահի անձի վրա և հիմնված կլինի այն փաստի գիտակցությանը, որ Ռուսաստանի հետ կապված հիմնախնդիրները միանգամայն ռեալ են ու կպահպանվեն Պուտինից հետո էլ: Սահմանադրության ծրագրված փոփոխությունները վկայում են, որ Պուտինը, հավանաբար, չի մնա նախագահ 2024-ից հետո: Նա երկու տասնամյակ քաղաքական համակարգի կենտրոնական դեմքն է: Մասամբ շնորհիվ խելամիտ պիառի ՌԴ նախագահը դարձել է աշխարհի ամենաճանաչելի ղեկավարներից մեկը: Ոմանք նրան երկինք են բարձրացնում՝ իբրև ավանդական արժեքների հիմք, ոմանք չար հանճար են անվանում, մեղադրում են Ուկրաինայի պատերազմի մեջ, արևմտյան ժողովրդավարությունները խարխլելու և այլ մեղքերի: Նախագահ Օբաման ասում էր, որ ՌԴ նախագահն իրեն պահում է ինչպես «վերջին նստարանին ձանձրացող դպրոցական», նախագահ Դոնալդ Թրամփը ենթադրում էր, որ Պուտինի հետ փոխադարձ համակրանքը կօգնի հաղթահարել Մոսկվայի ու Վաշինգտոնի հարաբերությունները փչացնող տարաձայնությունները:

Փաստացի ՌԴ արտաքին քաղաքականությունը հիմնվում է խոր արմատացած կոնսենսուսի վրա, որ Ռուսաստանը պետք է մնա լիովին ինքնիշխան գերտերություն՝ հավասար ԱՄՆ-ին, ու՝ Եվրասիայում տարածաշրջանային հեգեմոն: Պուտինն առավել առճակատման քաղաքականության անցավ 2011-ի ընդվզումներից հետո, որոնց համար մեղադրեց ԱՄՆ-ին ու պետքարտուղար Հիլարի Քլինթոնին, սակայն ՌԴ արտաքին քաղաքականության առանցքային նպատակները հիմնականում անփոփոխ են: Վաշինգտոնի կենտրոնացածությունը Պուտինի անձին խիստ դժվարացնում է ԱՄՆ-ՌԴ հարաբերությունների սթափ գնահատականը:

Հիմա ակնհայտ է թվում, որ «բարձր պուտինականության» դարաշրջանը մոտենում է ավարտին: Թեպետ Պուտինը բացառեց Սահմանադրության փոփոխությունը, որ հերթական անգամ առաջադրվի նախագահի թեկնածու, նա հաստատ կպահպանի առանցքային դիրքերը ՌԴ քաղաքական համակարգում: Տեխնիկապես ինչպե՞ս կարվի, առայժմ հայտնի չէ: Պուտինը նորից կարող է վարչապետ դառնալ՝ նախագահի առկայությամբ, ում չեզոքությանը վստահ է: Նա կարող է գլխավորել Պետական խորհուրդը՝ խորհրդակցական մարմին, որ կազմված է նահանգապետերից ու փոխնահանգապետերից, որին Պուտինն առաջարկել է տալ «սահմանադրական կարգավիճակ»: Այս մանևրները հիշեցնում են՝ ինչպես են Չինաստանի, Սինգապուրի, Ղազախստանի և այլ երկրների ծերացող ավտոկրատները փորձում ապահովել իշխանության սահուն փոխանցումը: Դա վկայում է ոչ այնքան Պուտինի հավերժական իշխանություն մնալու ձգտումը, որքան այն, ինչ նա ինքն ասաց անցած շաբաթ. «շատ տագնապալի է վերադառնալ 1980-ականների կեսերի իրավիճակին, երբ պետության ղեկավարները իշխանություն էին մինչև իրենց օրերի վերջը՝ այդ ընթացքում չապահովելով իշխանության տրանսֆորմացիայի անհրաժեշտ պայմանները»:

Փաստացի՝ Ռուսաստանը մտնում է անցումային փուլ, երբ ազդակներ չի ունենալու սրել առանց այդ էլ սրված հարաբերությունները ԱՄՆ-ի հետ: Ուղերձում Պուտինը համարյա չխոսեց արտաքին քաղաքականության մասին և դժգոհություն չհայտնեց Արևմուտքի գործողություններից՝ ինչպես անում էր նախկինում: Բացի սահմանադրական փոփոխություններից՝ նա խոսում էր հիմնականում ներքին խնդիրներից՝ կրթության խնդիրների, երեխաների խնամքի ու այլ սոցիալ-տնտեսական հարցերի, որ վերջերս փողոցային ընդվզումների պատճառ էին դառնում: Որոշ այլ ազդանշաններ ևս հուշում են, որ Կրեմլը չափազանց վտանգավոր է համարում չափազանց հեռու գնալ Արևմուտքի հետ առճակատման մեջ: Թեպետ Ռուսաստանը, անկասկած, կշարունակի համեմատաբար ոչ թանկ գործողությունները այնպիսի վայրերում, ինչպես Լիբիան, բայց հազիվ թե լուրջ ճգնաժամ սադրի Եվրոպայում:

ԱՄՆ-ի համար դա նշանակում է, որ պետք է զգույշ սպասումի դիրքերում լինի: Միջկուսակցական խզման, իմպիչմենտի ու տարեվերջի ընտրությունների պատճառով Վաշինգտոնը, միևնույն է, հիմա ոչինչ չի կարող անել: ԱՄՆ-ի քաղաքականությունը չափազանց երկար է ավտոպիլոտի վրա: Թեպետ ներկա ճգնաժամի անմիջական պատճառը ՌԴ միջամտությունն է այլ երկրների գործերին, ռուսական զենքի շաչյունը և պատերազմներն Ուկրաինայում ու Սիրիայում, դրա հիմքը նախապատրաստեցին 1990-ականներից սկսված ռուսական ձգտումների լեգիտիմությունը տեսնել չցանկանալը և Մոսկվային անվտանգության նոր ճարտարապետության մեջ, որ հաստատվում էր սառը պատերազմից հետո, տեղ չտալը: Ի հետևանս մենք ստացանք ԱՄՆ-ի ու ՌԴ-ի առճակատում, ճգնաժամերի կարգավորման համար հաստատված կապերի անհետացում, Ռուսաստանի առավել սերտ համագործակցություն Չինաստանի հետ, որ ուղղված է ամերիկյան ազդեցության նվազմանը: Հիմա, երբ Ռուսաստանը առաջիկա մի քանի տարիներին զբաղվելու է սեփական ճակատագրով, ԱՄՆ-ը հիանալի հնարավորություն է ստացել նոր դիրքորոշում մշակելու, որ թույլ կտա չկենտրոնանալ չարամիտ Պուտինի կերպարի վրա ու նրան համարել բոլոր պրոբլեմների պատճառ:
Ջեֆրի Մանկոֆ, The Hill (ԱՄՆ)

Հ.Գ. Գուցե իսկապես 21-րդ դարի երրորդ տասնամյակը այն ժամանակն է, երբ բոլոր պետությունները պիտի կենտրոնանան իրենց ներքին խնդիրների վրա և միմյանց գործերին քիչ խառնվեն, բայց դա իդիլիա է, իրականում ներքին գործերը սերտ շաղկապված են արտաքին քաղաքականությանը: Բայց մինչև տարեվերջ եզակի հնարավորություն է ԱՄՆ-ՌԴ հարաբերություններում իրական փոփոխությունների համար: Իսկ դա ձեռնտու է ոչ միայն երկու երկրներին, այլև՝ ամբողջ աշխարհին:

Անահիտ ԱԴԱՄՅԱՆ

Հեղինակի նյութեր

• Հայաստանը Ծապլվարը չէ
• 2021. Աշխարհի ամենահզոր 5 բանակները
• Վրացական փոխատեղում՝ ի՞նչ սպասել Ղարիբաշվիլիի կառավարությունից
• Իրանը նորից մերձավորարևելյան խաղի կենտրոնում է
• Անգելա Մերկելի ելույթը Մյունխենի Անվտանգության հարցերով համաժողովում
• Ջո Բայդենի ելութը Անվտանգության հարցերով 2021-ի Մյունխենի վիրտուալ կոնֆերանսում
• Իրանը դառնում է ԵԱՏՄ անդամ, հաջորդը Ադրբեջանն է
• Վրաստանը քաոսի և հեղափոխության միջև
• Պատմական մանիպուլյացիա՝ ինչպես միշտ
• Երեք ամիս անց՝ ինչ են վճռել Ադրբեջանը, Հայաստանը և Ռուսաստանը
• Ինչո՞ւ է Բաքուն համաձայնել աշխատել ԵԱՀԿ Մինսկի խմբի հետ
• Սերժ Սարգսյան՝ անցյալի մասին ներկայի կտրվածքով
• Հայաստանը դիտարկում է Թուրքիայի հետ սահմանի բացման հնարավորությունը
• Փարիզը հակաթուրքական դաշինք է կազմում
• Ինչի՞ց է մահացել Չինգիզխանը իրականում
• Հերիք է Ցիցերոն խաղանք
• Մարտական դրոններ՝ ապագայի պատերազմը
• Էրդողանի մտրակն ու քաղցրաբլիթը Բայդենի համար
• 2050. Ինչ կա-չկա աշխարհում
• Երբ Երևանում կբացվի Թուրքիայի դեսպանատուն

Մեկնաբանություններ