ԱԱԾ-ն «Երևան Սիթի» սուպերմարկետների ցանցում ստուգումների ընթացքում բացահայտել է հարկերի վճարումից խուսափելու նպատակով տևական ժամանակ կիրառված սխեմա, որի իրագործման համար օգտագործվել են հարյուրավոր քաղաքացիների անվամբ հիմնադրված, փաստացի կեղծ ձեռնարկատիրություն իրականացնող ԱՁ-ներ։ Պարզվել է, որ «Ալեքս Հոլդինգ» ՍՊ ընկերությունը, լինելով ԱԱՀ վճարող կազմակերպություն, 2016-ի վերջին, տեղական գյուղմթերքի գնաճ չառաջացնելու պատրվակով, համաձայնություն է ձեռք բերել ՊԵԿ նախկին ղեկավարության հետ` գյուղացիներից գնված գյուղմթերքի վաճառքը «Երևան Սիթի» սուպերմարկետների ցանցից իրականացնել տարբեր անձանց անվամբ հիմնադրված ԱՁ-ներով, որոնց իրացման շրջանառության սահմանաչափը 115 մլն դրամ է:
Դա հնարավորություն է ընձեռել 20 տոկոս ԱԱՀ-ի և շահութահարկի փոխարեն վճարել 2 տոկոսի չափով շրջանառության հարկ: «Ալեքս Հոլդինգ» ՍՊ ընկերության ղեկավար կազմը, մինչև 2018-ի մայիսը ներառյալ, ինչպես իրենց ընկերության աշխատակիցների, այնպես էլ նրանց ընտանիքների անդամների և ծանոթների անվամբ, հիմնականում նույն նոտարի մոտ, գրանցել են 461 ԱՁ-ներ, որոնք գործունեություն են ծավալել «Երևան Սիթի» սուպերմարկետների ցանցում: Դրանց մի մասը գրանցվել է առանց քաղաքացիների գիտության՝ օգտագործելով «Ալեքս Հոլդինգ» ՍՊ ընկերությունում պահվող նրանց անձը հաստատող փաստաթղթերը կամ պատճենները։ Երբ ԱՁ-ների շրջանառությունը հասել է 115 մլն ՀՀ դրամի շեմին, գործունեությունը դադարեցվել կամ լուծարվել է, որից հետո օգտագործվել են նոր գրանցված այլ ԱՁ-ներ։ «Ալեքս Հոլդինգ» ՍՊ ընկերությունը ԱՁ-ների անվամբ իրացրել է նաև բազմաթիվ այլ ապրանքատեսակներ, ներկրված գյուղմթերք, որոնց համար ևս վճարվել է միայն շրջանառության հարկը։ Նախնական հաշվարկով` 461 ԱՁ-ներով ընդհանուր վաճառքի շրջանառությունը կազմել է 40 միլիարդ դրամ, որից վճարվել է 2 տոկոս շրջանառության հարկ, այնինչ՝ օրինական գործունեություն ծավալելու դեպքում «Ալեքս Հոլդինգ» ՍՊ ընկերությունն այդ գումարից պետք է վճարեր 20 տոկոս ԱԱՀ և շահութահարկ: ԱԱԾ քննչական վարչությունում հարուցվել է քրեական գործ` ՀՀ քրեական օրենսգրքի 205-րդ հոդվածի 2-րդ մասի («Առանձնապես խոշոր չափերով հարկը, տուրքը կամ պարտադիր այլ վճարը չկատարելը») և 189-րդ հոդվածի 3-րդ մասի («Կեղծ ձեռնարկատիրություն») հատկանիշներով:
«Ալեքս Հոլդինգ» ՍՊԸ-ն պատկանում է Սամվել Ալեքսանյանին: Նրա ընտանիքին պատկանող առևտրային օբյեկտներում դիմակավորված ստորաբաժանումների գործողության մասին տեղեկությունը հրապարակվել է մամուլում: Վարչապետ Նիկոլ Փաշինյանն ակնարկել էր, որ վենդետաներ չլինելու հայտարարությունները շատերն ընկալում են թուլության նշան, պետության նկատմամբ պարտավորությունները չկատարողները կզգան իրավապահների ու թավշյա հեղափոխության ուժը:
Եվ` զգում են: Սամվել Ալեքսանյանը առաջինն է: Հաստատ` ոչ միակը: Բիզնեսը սպիտակ դաշտ բերելու ճանապարհը դա է: Թավշե հեղափոխությունը գուցե պատրանք էր ստեղծել, որ Նիկոլ Փաշինյանը դարձավ վարչապետ ու ամեն ինչ ավարտվեց այդքանով: Թեպետ երբ ՀՀԿ խմբակցությունը որոշում էր ընդունում, որ իրենց գործարարները ձայն տան Նիկոլ Փաշինյանին` ընտրվելու համար, գուցե փորձում էր նրանց ապահովագրել: Բայց դա երաշխիք չէր ու չէ: Ոչ մեկի համար:
Ոմանք կարող են համարել վենդետա, եթե օրինականության հաստատումը վենդետա է, ուրեմն վենդետան անհրաժեշտություն է:
Անահիտ ԱԴԱՄՅԱՆ
Հ.Գ. Խնդիրն այն է, որ օլիգարխների անօրինական գործունեության մեջ ներգրավված են բազում մարդիկ ու նրանք ևս հայտնվելու են հարվածի տակ: «Քաղաքական գործընթացներ են, մի զարմացեք: Որևէ մեկը երաշխավորված չէ, որ միշտ պետք է լինի իշխանություն»,- խորհրդարանում լրագրողներին ասել է ՀՀԿ խմբակցության ղեկավար Վահրամ Բաղդասարյանը՝ անդրադառնալով ԱԱԾ կողմից ՀՀԿ-ական պատգամավոր Սամվել Ալեքսանյանի բիզնեսներում կատարվող ստուգումներին: Հարցին` ՀՀԿ-ի հենասյուն օլիգարխիան փլուզվու՞մ է, Վահրամ Բաղդասարյանը պատասխանել է, որ ՀՀԿ-ն գաղափարական կուսակցություն է, այսինքն` ՀՀԿ-ն այլևս ոչ մեկի տանիքը չի լինելու: Նա նաև չի բացառել, որ ՀՀԿ-ն կարող է խորհրդարանում փոքրամասնություն դառնալ. «Եթե իշխանություն չես, կարող ես նաև այդ վիճակում հայտնվել»: Այնուամենայնիվ` նա հարկ է համարել ասել. «Պետք է գնահատականներ տրվեն: Եթե համատարած, անկախ կուսակցական և քաղաքական պատկանելությունից կատարվում են ստուգումներ, դա նորմալ ենք համարում: Եթե միակողմանի է, ես չեմ ուզում գնահատական տալ՝ քաղաքական հետապնդում և այն: Հետաքրքիր է՝ եթե այդ պատգամավորները դադարեցնեն իրենց անդամակցությունը կուսակցությանը, նորից պետք է ստուգումները շարունակվե՞ն, թե՞ պետք է դադարեն»: