Մեղքս ինչ թաքցնեմ, էսօր տնից դուրս եկա: Որքան էլ որ չեմ ուզում դուրս գալ, որևէ մեկի երեսը տեսնել, բայց դուրս եկա: Հրավիրողը հերիք չի նորագույն փորձությունները պատվով հաղթահարած բացառիկ ընկեր է, դեռ մի բան էլ ավելին, ջավախեցի է՝ Մարոզյան Խաչիկը: Ես ջավախեցի չեմ, բայց Գյումրիից հանգամանքների բերումով, դեռ վաղ մանկությունից տեղափոխվել եմ Երևան՝ հին Ավան, որտեղ լուսահոգի Քոչինյանը լցրել էր ջավախեցիներով: Այսինքն, իմ ամենահարազատ, ամենասրտամոտ ընկերները ջավախեցիներ են, մանկության ընկերներ, որոնք պարգև են ամեն մարդու համար:
Էնպես ստացվեց, որ ինձ թիկունքից հարվածողներն էլ ջավախեցիներ էին, ճամբարափոխ, նիկոլաբարո ջավախեցիներ: Մեկը թորոսյան շիրակ էր, մյուսը գիլոյան կարեն, սարգսյան վահագն ու նման բաներ...
Չեմ դառնացել, արդեն բավականին փորձ ունեի, քչփորել էի մեր պատմության խորխորատներն ու սարսափով տեսել, որ ջավախեցի ռուբեն տեր-մինասյանը կարող էր ամբողջ Սասունն ու Մուշը կրակի բերանը տալ, միայն թե իր կաշին փրկի: Բայց չերկարացնեմ:
2016-ին, ապրիլյան աղետից հետո, երբ Հայաստանից շատերն էին խումբ-խումբ մեկնում Արցախ՝ նկարվելու, ինձ էլ բախտ վիճակվեց գնալ-նկարվել: Հեշտ ու հաճելի է, չէ՞, Աբաջյան Ռոբերտի, Զոհրաբյան Անդրանիկի, հրամանատար ՈՒրֆանյանի ու մի քանի այլ հզոր-նահատակների՝ կյանքով կերտած լեգենդի վրա գնալ Արցախ ու նկարվել: ՈՒխտագնացության կազմակերպիչը հին բարեկամս էր՝ Մերուժան Տեր-Գուլանյանը, ու բնականաբար, այնպես ստացվեց, որ երկու տասնյակից ավելի ուխտագնաց-նկարվողներից թերևս միայն ես չէի ջավախեցի: Բայց կարևորը դա չէ, կարևորն այն է, որ երկարուձիգ ճանապարհին ակամա բացահայտեցի, թե ինչպիսին կարող են լինել կուսակցական ջավախեցիները:
Մեկը քյոփակ էր՝ դաշնակ լևոն շիրինյանը, մյուսը մատղաշ: Մատղաշ դաշնակի անունը չեմ տալիս, քանի որ նա դեռ ճամբարը չի փոխել: Բայց ինչ եռանդով էին հարձակվում վրաս, երբ պնդում էի, որ պայմանավորված պատերազմը աղետներից մեծագույնն է, որ ապրիլյան աղետը նույնքան հողատվություն է, որքան 1918-ի հողատվությունը: Այսօր դժվար է, չէ՞ հավատալ, թե ինչպես էր դաշնակ շիրինյանը մատղաշի հետ թռնում դեմքիս, երդվում Աղբյուր Սերոբի ու Հրայր Դժոխքի անունով... 2018-ից ի վեր շիրինյանը էլ դաշնակ չէ, հողատվական ելույթներ է ունենում ու կարգին գումարներ վաստակում: Նրա համերկրացի մատղաշը մի երկու անգամ փորձեց արդարացնել նրան, բայց երբ կուսակցական շեֆերը սաստեցին՝ սկսեց հայհոյել հողատու քյոփակին: Բայց 2021-ին ոնց էր ցնծում, երբ իմացավ, որ գլխիս սարքել են... ու սարքել են իր զեմլյակները՝ թորոսյան-գիլոյան-սարգսյանները...
Ջավախեցու Խաչիկ Մարոզյանն եմ սիրում, ու ռուսաստաններում ասֆալտ փռող մանկության ընկերներիս եմ սիրում, որ ոչ դաշնակ եղան, ոչ ճամբարափոխ շիրակ:
Այ թե ինչու այսօր տնից դուրս եկա:
Կարո ՎԱՐԴԱՆՅԱՆ