Հունական եկեղեցիները սուգ են հայտարարել

Հուլիսի 24-ին Հունաստանի ուղղափառ եկեղեցիներում հայտարարվել է սգո օր՝ 1934-ից հետո Սուրբ Սոֆիայի տաճարում առաջին նամազի առիթով: Ամբողջ Հունաստանի ուղղափառ եկեղեցիներում զանգահարությամբ բողոք են արտահայտել, Էլլադայի ուղղափառ եկեղեցու Իերոնիմ երկրորդ արքեպիսկոպոսը նամազը բյուզանդական նախկին գլխավոր տաճարում անվանել է «պղծող վիրավորանք»: «Այսօր ամբողջ քրիստոնեության համար սգո օր է»՝ հայտարարել է Իերոնիմ երկրորդը: AFP-ը հաղորդում է, որ երեկոյան նա Աթենքի Սուրբ Աստվածամայր տաճարում հատուկ պատարագ է անցկացրել: Սգո զանգահարությունը հնչել է ամբողջ Հուանստանում:
Ստամբուլում ուրբաթ առավոտյան Սուրբ Սոֆիայում (որ հիմա պաշտոնապես կոչվում է Այա Սոֆիայի մեծ մզկիթ) նամազին մասնակցել է Թուրքիայի նախագահ Ռեջեփ Էրդողանը: Euronews-ը հաղորդում է, որ նամազի բոլոր մասնակիցներին բաժանվել է սուլթան Մեհմեդ Ֆաթիհի հրամանի տեքստը՝ սրբավայրը մինչև Ահեղ դատաստանի օրը մուսուլմաններին հանձնելու մասին:

Նամազը Սուրբ Սոֆիայում հնարավոր դարձավ, երբ Պետական խորհուրդը բեկանեց կառավարության 1934-ին ընդունված որոշումը Ստամբուլի Սուբր Սոֆիա տաճարին թանգարանի կարգավիճակ շնորհելու մասին: Խորհրդի որոշումից անմիջապես հետո Էրդողանը ստորագրեց հրամանագիրը: Տաճարի կարգավիճակի փոփոխության դեմ իրենց բողոքն են հայտնել և Ռուս ուղղափառ եկեղեցին, և Կրեմլը: Իրենց ափսոսանքն են հայտնել Ռուսաստանի, Ֆրանսիայի, Հունաստանի, ԱՄՆ-ի իշխանութունները: Հռոմի Ֆրանցիսկոս պապը նույնպես հայտարարեց, որ վշտացած է այդ որոշումից: ՅՈՒՆԵՍԿՕ-ն Թուրքիայի իշխանություններին՝ կոչ արեց պահպանել Սուրբ Սոֆիայի տաճարի կարգավիճակը, որ Համաշխարհային ժառանգության ցանկում է իբրև թանգարան: Այնուհանդերձ, տաճարին մզկիթի կարգավիճակ տալու վճիռն ընդունվեց: Կրոնական գործերով թուրքական Diyanet վարչությունը հուլիսի 14-ին հայտարարեց, որ Այա Սոֆիան նախկինի պես այցելուների համար բաց կլինի աղոթքի ժամերից դուրս: Ուղղափառ որմնանկարները նամազի ժամանակ կվարագուրվեն կամ «այլ հարմար միջոցներով» կծածկվեն: Կրեմլում դրանից հետո իրենց գոհունակությունը հայտնեցին Թուրքիայի իշխանություններից, որ տաճարը չի փակվի:
Սուրբ Սոֆիայի տաճարը կառուցվել է 6-րդ դարում: 1453-ին Կոստանդնուպոլիսը գրավելուց հետո սուլթան Մեհմեդ երկրորդը հրամայեց ուղաղփառ տաճարը վերածել մզկիթի: 1934-ին Թուրքիայի ժամանակակից հանրապետության հիմնադիր Մուստաֆա Քեմալ Աթաթուրքի հրամանագրով մզկիթին տրվեց թանգարանի կարգավիճակ: Նրանից 86 տարի հետո տաճարում նորից նամազ են անում:
RFI

Հ.Գ. Հունաստանն ու Թուրքիան դատապարտել են միմյանց՝ մզկիթի վերածված Սուրբ Սոֆիայի տաճարում մահմեդական աղոթքից հետո: «Դա ոչ թե հզորության, այլ՝ թուլության նշան էր», - հայտարարել է Հունաստանի վարչապետը, ԱԳՆ-էլ պնդել է՝ «21-րդ դարում միջազգային հանրությունը ապշահար հետևում է, թե ինչպես է կրոնական ու ազգայնական մոլեռանդությունն աճում ժամանակակից Թուրքիայում»։
Անկարան հակադարձել է, թե տաճարը գտնվում է իր տարածքում, և որոշումները կայացնելու իրավունքը պատկանում է միայն իր ժողովրդին։ Իրականում Աթենքը պետք է ոչ թե ապշահար հետևի կամ սգո օր հայտարարի, այլ փակի Հունաստանում գործող մզկիթները՝ վերածելով թանգարանի: Եվ բոլոր այն պետությունները, որ վրդովմունք կամ հետագայում գոհունակություն են հայտնել, իրենց տարածքում պետք է արգելեն մզկիթները, միայն դա կազդի Էրդողանի վրա, ոչ թե անատամ հայտարարությունները, ափսոսանքն ու վիշտը: Ու դա դեռ միայն սկիզբն է:

Անահիտ ԱԴԱՄՅԱՆ

Հեղինակի նյութեր

• Հայաստանը Ծապլվարը չէ
• 2021. Աշխարհի ամենահզոր 5 բանակները
• Վրացական փոխատեղում՝ ի՞նչ սպասել Ղարիբաշվիլիի կառավարությունից
• Իրանը նորից մերձավորարևելյան խաղի կենտրոնում է
• Անգելա Մերկելի ելույթը Մյունխենի Անվտանգության հարցերով համաժողովում
• Ջո Բայդենի ելութը Անվտանգության հարցերով 2021-ի Մյունխենի վիրտուալ կոնֆերանսում
• Իրանը դառնում է ԵԱՏՄ անդամ, հաջորդը Ադրբեջանն է
• Վրաստանը քաոսի և հեղափոխության միջև
• Պատմական մանիպուլյացիա՝ ինչպես միշտ
• Երեք ամիս անց՝ ինչ են վճռել Ադրբեջանը, Հայաստանը և Ռուսաստանը
• Ինչո՞ւ է Բաքուն համաձայնել աշխատել ԵԱՀԿ Մինսկի խմբի հետ
• Սերժ Սարգսյան՝ անցյալի մասին ներկայի կտրվածքով
• Հայաստանը դիտարկում է Թուրքիայի հետ սահմանի բացման հնարավորությունը
• Փարիզը հակաթուրքական դաշինք է կազմում
• Ինչի՞ց է մահացել Չինգիզխանը իրականում
• Հերիք է Ցիցերոն խաղանք
• Մարտական դրոններ՝ ապագայի պատերազմը
• Էրդողանի մտրակն ու քաղցրաբլիթը Բայդենի համար
• 2050. Ինչ կա-չկա աշխարհում
• Երբ Երևանում կբացվի Թուրքիայի դեսպանատուն

Մեկնաբանություններ