Անկախ ռեգիոնալ դերակատարների դիմակայությունից ու շահերից բխող առանձնահատկություններից, պետք է արձանագրել, որ Ադրբեջանը երբեք այսքան լկտի ու ագրեսիվ չէր դառնա, եթե Հայաստանում, ի դեմս իշխող խմբակի, ապազգային դեմքերի այսպիսի գարշելի պատկեր չլիներ:

Ալեն, ուրախ եմ, որ Վիգենի մասով մեսիջս տեղ է հասել: Կիսում եմ ապագայի մասին մտահոգություններդ, իրոք մտահոգվելու տեղ ունես ու ոչ միայն դու: Ատելության քարոզի մասով սխալ չես, բայց դե հիմնական դոզան դեռ աջևում է:

Ոչ մեկի պետքն էլ չի, որ դավաճան չհամարվելու համար հազարավոր զինվորներ զոհելով Արցախը նվիրեցին թուրքերին:

Ընկերներ ջան, իմ էջի հետևորդներ ջան, բարեկամ հարազատներ ջան. գիտեմ, որ հիասթափված եք, բարկացած եք, նույնիսկ մարդիկ կան հուսահատված են, բայց պիտի խնդրեմ, կոչ անեմ, թեկուզ աղաչեմ, որ սթափվեք, համախմբվեք, մեկդ մյուսին բացատրեք, որ աղետի եզրին ենք։

Հայ մեծերի՝ Թումանյանի և Կոմիտասի զրույցը, որը տեղի է ունեցել 1905 թ. գարնանը, Թումանյանի Թիֆլիսի բնակարանում:

...1894-ին, էլի ամառ, Կոմիտասը մշեցի Տիգրանից նամակ ստացավ

Նոր մի ուշագրավ լուր ստացա արտերկրում ապրող մեր հայրենակցից: Ըստ նրա՝ հունիսի 1-ին, Քիշնևում կայացած հնգակողմ հանդիպումից անմիջապես հետո, Էմանուել Մակրոնը շտապել է օդանավակայան և օդանավից վրդովված զանգել ՀՅԴ բյուրոյի անդամ, Ֆրանսիայի հայկական կազմակերպությունների համակարգող խորհրդի համանախագահ՝ Մուրադ Փափազյանին: Զրույցը շատ կարճ էր. ըստ աղբյուրի Մակրոնը Փափազյանին ասել է, որ այլևս չի պատրաստվում նման հանդիպումների մասնակցել, քանզի միայն ինքն է շահագրգրված եղել Արցախի և արցախցու ապագայով, իսկ մնացածի մոտ (Շոլց, Միշել, Ալիև, Նիկոլ) գրեթե նույն մոտեցումն է առ այն, որ Արցախը Ադրբեջանի անբաժանելի մասն է:

Համառությունը վատ չէ, եթե վերաբերում է համազգային շահերին, բայց մեզանում համառության առնվազն տարօրինակ այլ դրսևորումներ կան, այդ թվում՝ նեղ գերատեսչական: Մի օրինակ՝ ՍԴ-ում քննվող ցանկացած օրենքի առնչությամբ ԱԺ-ի ներկայացուցիչը, արդեն «բարի» ավանդույթի ուժով անվերապահորեն «հիմնավորում է», որ հրաշալի օրենք են ընդունել, որևէ խնդիր չի կարող լինել: Ի դեպ, սա տիպիկ հայկական պրակտիկա է, որևէ այլ երկրում այսպիսի երևույթի չեք հանդիպի:

Բաբկեն, նույնիսկ վիկինգները թշնամու մահը հարգում էին ու սուրը արժանապատիվ խոնարհում էին սպանված թշնամու վրա։

Թե բա՝ հայ մարդ է մեռել, խիղճ չունեք, ուրախացել եք... Թե բա՝ թուրքերին ուրախացնում եք...