Պարտականության և սիրո միջև
Չնայած պնդումներին, թե Մաքսային միության ճամփան «դժվար է, երկար», ու հնարավոր է նույնիսկ «տեղ էլ չհասնենք», այնուհանդերձ, փաստն արդեն կայացած, հայտարարությունն արված է:
Հասկանալի է` իրավիճակը նախանձելիներից չէ, այդ թվում և՝ իշխանությունների համար, որ ըստ ամենայնի, ունեին պլան «ա» և պլան «բ»: Պլան «ա»-ն կառուցված էր «և-և»-ի տրամաբանության վրա, ուր հաճելին պետք է համակցվեր օգտակարի հետ, որի ընթացքում Հայաստանը շահեկանորեն կփորձեր նստել և՛ Արևմուտքի, և՛ Ռուսաստանի սուփրի կողքին:
Պլան «բ»-ն պահեստային, սակայն առավել իրատեսական էր. այն է` որպես «վերջին կետ», ելնելով պարզ հաշվարկից, պետք էր գնալ ինքնապահպանման` անդամակցել Մաքսային միությանը` փաթեթով լուծելով ՀՀ անվտանգության, Ղարաբաղի տնտեսական, ներքին կայունության և մնացած հարցերը, շրջանցելով ռուսական սապոգը, միևնույն ժամանակ փորձելով հնարավոր բոլոր դռները բաց պահել Արևմուտքի համար և առաջ:
Պլան «ա»-ն կարող էր իրականացվել, եթե հարգարժան Օբաման ու Պուտինը սպասվող G20-ի գագաթնաժողովին համաձայնության գային Սիրիայի հարցում, ինչը տեղի չունեցավ: Ավելին` ԱՄՆ-ը ժամանակավորապես հեռացավ շախմատային խաղատախտակից` փորձելով նոր լուծումներ գտնել. և Սիրիայի հարցը հորով-մորով անելու ճամփին Ռուսաստանին բավականին զիջումներ արեց. համաձայնեց Պուտինի առաջարկին՝ Սիրիայի քիմիական զենքը պետք է ի պահ հանձնվի միջազգային հանրությանը: Այդ ընթացքում Մաքսային միությունը կարողացավ ընդարձակվել Հայաստանի և ըստ ամենայնի` Ղրղզստանի հաշվին, այն աստիճանի, որ պարոն Ֆյուլեն Մոլդովայի ու Վրաստանի վերաբերյալ ասաց` կարող են ընդամենը դառնալ ՄՄ-ի դիտորդ անդամ, ուրիշ ոչինչ, ինչը նույնպես հետաքրքիր է:
Հայաստանի համար, ինչպես ասացինք, գործեց պլան «բ»-ն: Ինչը փաստացի նշանակում էր` Հայաստանը փորձեց համ կույս մնալ, համ էլ մի քիչ հաճույք ստանալ Արևմուտքի հետ սիրախաղից: Պահպանել ստատուս քվոն Ռուսաստանի հետ, խուսափել նրա չեկիստական սապոգից, արտաքուստ էլ հասկացնել, որ այլ կերպ հնարավոր չէր:
ՈՒ կարծես թե հասկացվեց: Համենայն դեպս, այդ են վկայում մեր աղբյուրները: Այդ է վկայում ԵՄ դեսպանների հետ Սերժ Սարգսյանի «ճաշի» հանգամանքը: Այդ է վկայում Ֆյուլեի այցը, որը փոքր-ինչ դաստիարակչական կլինի, սակայն ոչ Ֆյուլեն, ոչ էլ տիկին Էշտոնը խելքները հացի հետ չեն կերել, որ դուռը շրխկացնեն Հայաստանի երեսին ու գնան։ Վերջիններս շատ լավ հասկանում են, որ Հայաստանը Մոլդովա չէ, որը գտնվում է հենց «Յուրոփի» սրտում, և որին խեղճացնելու համար անգամ գինու արտահանման «պակտը» բավարար էր 2006-ին, որ Մոլդովան լրիվ ձեռ քաշեր ՆԱՏՕ-ից. այսօր Մոլդովան իրեն ավելի քաջ է պահում, որովհետև իր ենթակառուցվածքները, կապը, ատոմակայանը, երկաթուղին… Քոչարյանը չի տվել Ռուսաստանին:
Ֆյուլեն ու տիկին Էշտոնը հաստատ ու աներկբա հասկանում են, որ Հայաստանը ՈՒկրաինա ու Վրաստան չէ: Շատ պարզ պատճառով. վերջիններս անչափ երկարատև մի փուլ ոտքից գլուխ արևմտացած հասարակություններ են եղել` մեկը նարինջների, մյուսը` վարդերի հեղափոխություններով, և պետդեպի անչափ տպավորիչ փողերով բարեփոխումներ անցած այդ երկրներն անգամ, ասենք` Վրաստանը, հայտարարում են, որ չի բացառվում ՄՄ-ին անդամակցելու հեռանկարը: Էդ դեպքում արդեն անվտանգության ՀԱՊԿ համակարգում գտնվող Հայաստանի մասին ի՞նչ ասես, որը զուգահեռաբար նաև Ղարաբաղի խնդիր ունի:
ՈՒստի կարծում ենք՝ Ֆյուլեն Հայաստանում կփորձի տրանսֆորմացնել առկա վիճակը` ի շահ «Յուրոփի» և Հայաստանի, որովհետև Հայաստանը առանցքային է որպես քրիստոնեական-կայուն-կանխատեսելի բուֆեր` Սիրիայի ու Իրանի հարևանությամբ։
Կարմեն ԴԱՎԹՅԱՆ
Հեղինակի նյութեր
Մեկնաբանություններ
Ասում են...
-
Ասում են Ռուսաստանի նախագահ Պուտինը Զանգեզուրի միջանցքի մասին ոչ մի նոր բան չի ասել Ղարաբաղյան երկրորդ պատերազմից հետո, որն ավարտվել է 2020 թվականի նոյեմբերի 9-ի հայտարարությամբ։ Միևնույն ժամանակ, հայտնի չէ, թե այս հարցում Հայաստանը, Ադրբեջանը, Իրանը, Ռուսաստանն ու Թուրքիան ինչպես են «ընտելանալու» միմյանց:
-
Ասում են… Ռուսաստանի տարածքին հեռահար ճշգրիտ զենքերով հարվածներ հասցնելու հնարավորություն ՈՒկրաինայի ԶՈՒ-ն չունի, հետևաբար, եթե հայտարարվում է, որ ՈՒկրաինային թույլատրվում է նման հարվածներ հասցնել, ապա դա նշանակում է, որ ՆԱՏՕ-ն ուղիղ մտնում է կոնֆլիկտի մեջ Ռուսաստանի հետ
-
Ասում են… Վլադիմիր Պուտինի այցն Ադրբեջան պատմական իրադարձություն էր, քանի որ այն նշանավորեց Հարավային Կովկասում Ռուսաստանի գլխավոր դաշնակցի փոփոխությունը։ Ավելի քան 30 տարի Հայաստանն այդպիսի դաշնակից էր, բայց հիմա որոշել է անցնել Արևմուտքի կողմը՝ ներառյալ Ֆրանսիան, ԵՄ-ը և ԱՄՆ-ը
-
Նիկոլն արգելել է իրեն նկարել Արարատների ֆոնին Ըստ մերձնիկոլական շրջապատից տարածվող լուրերի` կապիտուլյանտ ոչնչությունը հրահանգել է իր աշխատակազմի լուսանկարիչներին և օպերատորներին իրեն չպատկերել Արարատ լեռների ֆոնին:
-
Ասում են… Մի շարք երկրներում, ցավոք, նաև Հայաստանում մեծ խանդավառություն չկար այն հարցում, որ Ռուսաստանն ինչ-որ կերպ վերահսկեր Հայաստանով լոգիստիկ ճանապարհը Նախիջեւանի և Ադրբեջանի հիմնական տարածքի միջև։ Այստեղ, նախ և առաջ, Թուրքիայի շահն է
-
Ասում են… Ես հստակ ասել եմ՝ նյութական որևէ ակնկալիք, կլինի կազմակերպություն կամ անձ, եթե ինքը ներգրավված է այս շարժմանը, չի կարող ունենալ, սկսած ինձնից, փոխարենը՝ մենք բոլորս կստանանք Հայրենիք ու Պատիվ
-
Ասում են… Հիմա մենք բավականին բարդ շրջան ենք ապրում մեր բարեկամ, եղբայրական Հայաստանի հետ հարաբերություններում։ Դա նույնիսկ ավելին է, քան եղբայրականը, քանի որ այստեղ ավելի շատ հայեր են ապրում, քան՝ բուն Հայաստանում
-
Ասում են Մարտի 8-ից առաջ Մեծ Բրիտանիայի և ԱՄՆ-ի դեսպանատները զգուշացնում էին իրենց քաղաքացիներին զգույշ լինել Մոսկվայում՝ չասելով, թե ինչ է կատարվում
-
Ասում են… Իհարկե, Բրյուսելը շահագրգռված է Հայաստան-ՀԱՊԿ կապի թուլացմամբ, իսկ Դաշինքի պաշտոնական խոսնակները մեկ անգամ չէ, որ հանրային լավատեսություն են հայտնել ՆԱՏՕ-ի հետ մերձեցման Հայաստանի հեռանկարների վերաբերյալ
-
Ասում են…
Ափսոսում ենք, որ ՀՀ ղեկավարությունը, ըստ ամենայնի, գիտակցված որոշում է կայացրել՝ վարել ՌԴ-ի հետ հարաբերությունների հետևողական վատթարացման, Լեռնային Ղարաբաղում տեղի ունեցած ամեն ինչում Ռուսաստանին մեղադրելու գիծ։ Դա, իհարկե, հարիր չէ դաշնակցային հարաբերություններին
-
Ասում են Պաղեստինյան ՀԱՄԱՍ-ը 10-20-100 անգամ ավելի քիչ զենք ունի, քան ունեին Լեռնային Ղարաբաղի հայերը և ադրբեջանական բանակը իսրայելական բանակը չէ։ Թող Հայաստանում մտածեն։
-
Ասում են… Որոշ երկրներ փորձում են խաթարել ԱՊՀ անդամների օրինական իշխանությունը, ավանդական արժեքները և իրավիճակն ամբողջությամբ: Անհրաժեշտ է կանխարգելիչ աշխատանք՝ ԱՊՀ երկրների անվտանգության ապահովման համար։
-
Ասում են… Ռուսաստանը և Բելառուսը օգուտ չունեն իսրայելա-պաղեստինյան հակամարտությունից: ՈՒ՞մ է այն ձեռնտու Մեզ ու ռուսաստանցիներին կշտամբում են «Ձեռնտու է Ուկրաինան հետին պլան է մղվել» Լսեք, եկեք անկեղծ լինենք այն, որ մեր մասին սկսել են ավելի քիչ խոսել, թերևս, վատ չէ: Բայց ո՛չ այդ գնով։ Մարդիկ են զոհվում։ Ինչի՞ վրա ենք ուրախանալու։
-
Ասում են…
Աշխարհում արևմտյան ազդեցությունը հսկայական ռազմաֆինանսական բուրգ է, այն իրեն պահելու համար անընդհատ նոր «վառելիքի» կարիք ունի՝ ուրիշներին պատկանող բնական, տեխնոլոգիական, մարդկային ռեսուրսներ
-
Ասում են…
10 ամսվա շրջափակումից հետո՝ սեպտեմբերի 19-ին, ադրբեջանական զինված ուժերը դաժան հրետակոծության ենթարկեցին Լեռնային Ղարաբաղը։
Սիրտս կոտրվում է, երբ իմանում եմ Լեռնային Ղարաբաղից բռնի տեղահանված և Հայաստան զանգվածաբար փախչող հազարավոր հայ ընտանիքների ցավի, կորստի, մարդու իրավունքների կոպիտ խախտումների մասին:
Տարածաշրջանային
