Թեև, ընդհանուր առմամբ, պարոն Բալայանի բաց նամակը ՌԴ Նախագահ Պուտինին աչքի չի ընկնում ռուս-հայկական բարեկամության ու փոխգործակցության անխուսափելի և անհրաժեշտ բնույթը հավաստող նոր փաստարկներով, այնուամենայնիվ, ուշադրության արժանի եմ համարում դրանում ներառված որոշ դիտարկումներ:

Չէի ցանկանում անդրադառնալ Զորի Բալայանի նամակին, սակայն հայ գրողի և հրապարակախոսի հասցեին հնչեցվող բազմաթիվ վիրավորանքներին չանդրադառնալ մի տեսակ չի ստացվում: Կարճ կասեմ. Զորի Բալայանին վիրավորելուց և «դավաճան» անվանելուց առաջ ամեն դեղնակտուցիկ թող հիշի, որ երբ ինքը դեռ վազվում էր իրենց բակում ու հողի հետ փոքրիկ բահով խաղ էր անում կամ երբ դեռ ընդհանրապես ծնված էլ չէր, Զորի Բալայանը պայքարում էր Հայաստանի անկախացման և Արցախի ազատագրման համար:

Ապրում ենք հայացքներս գետնին հառած: Կենցաղով ափեափ լեցուն առօրեայում չենք ուզում կամ վախենում ենք մտածել ժամանակի անվերջության, տիեզերքի անսահմանության ու սեփական գաճաճության մասին: Մեզ թվում է, որ այսպես ապահով է ու հանգիստ: Ապրելով մեր փոքրիկ ու սահմանափակ աշխարհում, անջրպետվում ենք անսահմանությունից մեր վախերով՝ ձև ենք անում, որ կա միայն այն աշխարհը, որը տեսնում ենք գետնին հառած մեր հայացքով՝ միակ իմաստալից գործը հռչակելով կերակուրի փնտրտուքն ու բույն շինելը:

Իրադարձությունների ընթացքն անխուսափելի է դարձնում վերստին Լևոն Անանյանի ՀԳՄ նախագահ աշխատած տարիների և, ընդհանրապես, Հայաստանի գրողների միության գործունեության արժևորումը իր գոյության ամբողջ ընթացքում: Թեկուզ սայթաքումներով, բայց և այնպես արձանագրած գրական նվաճումներով և ձեռքբերումներով, որոնց գնահատականը տրվել է միջազգային մակարդակներում, նաև առանց վիճարկելու մի շարք տեսակետներ, իբր այն այլևս դարն ապրած խորհրդային ժամանակների ծնունդ է, եղել է հլուհնազանդ կամակատարը խորհրդային գաղափարախոսության, ավելորդ կառույց, որից հարկավոր է շուտափույթ հրաժարվել և այլն:

Արարատի նորանշանակ մարզպետ Արամայիս Գրիգորյանի մասին Վահան Հովհաննիսյանը նշել է, որը իրենք լավ ընկերներ են. «Նա իմ շատ լավ ընկերն է, եղել է մեր ֆրակցիայից, նախարար է եղել, կուսակցության անդամ է եղել, և մենք ոչ մի թշնամանք կամ վատ զգացմունք նրա նկատմամբ չունենք, բայց ինքը երեկ հստակ ասաց, որ ինքը աշխատել է նախագահի համար, եղել է նախագահի թիմից, իսկ մենք չենք եղել նախագահի թիմից, դրանով ամեն ինչ ասված է, ինքը եղել է նախագահի թիմից, իսկ ես, օրինակ՝ ոչ, և կուսակցությունը նույնպես՝ ոչ, այնպես որ նրա մարզպետ դառնալը մարզի համար շատ լավ է, ինքը մարզի խնդիրները շատ լավ հասկացող մարդ է, բայց դա մեր կուսակցության հետ որևէ կապ չունի»:

Լույսը թող միշտ բարով բացվի քեզ համար, իմ սիրելի քաղաք: Տոնդ շնորհավոր: Երևի կասես. «Շնորհավորանքդ դիր գրպանդ, սիրո խոստովանություն էլ մի արա. չես կարողացել ինձ առողջ ու գեղեցիկ պահպանել, նախնիներիս քրտինքով կառուցածը չպահեցիր, թանկարժեք զարդերս փոխեցիր էժանագին ու անճաշակ բիժուներով, ամեն սանտիմետրիս վրա մի հսկա կառուցեցիր, որոնց ծանրությունից մեջքս կորացավ, թոքերս էլ հազիվ են շնչում»:

Անցյալները այս տարածքների մեջ մի երգչուհու տեսահոլովակ էր տեղադրել բարեկամներիցս մեկը, որ բնականաբար լսեցի: Լսեցի, որովհետեւ տեսահոլովակի տակ մի քանի հիացական գրառում էլ նկատեցի: Լսեցի ու բոլորովին չհասկացա, թե այդ ինչու էին հավանել ու նաեւ որոշել իրենց հիացմունքը բաժանել մեզ հետ, բայց վնաս չունի՝ ճաշակը ընկեր չունի: Եւ այն ինչ պատահեց հետո, իմ եւ միայն իմ մեղքն է, որովհետեւ բարեկամս միայն երգն էր տեղադրել, իսկ ես կեսգիշեից հետո որոշեցի նաեւ այս երգչուհու հետ հարցազրույցները թերթել:

Ժամանակակից պատերազմների համար զորակոչային բանակները համարվում են հնացած. հիմնական պատճառն այն է, որ պրոֆեսիոնալ բանակներն ավելի արդյունավետ են կատարում իրենց պարտականությունները, քանի որ ժամանակակից բարդ ռազմական սարքավորումներից օգտվելու համար պահանջվում են ավելի շատ գիտելիքներ և ճշգրտություն, ինչին պրոֆեսիոնալ ծառայողները կարող են հասնել միայն տարիների ուսուցման և պրակտիկայի արդյունքում։ Իսկ Բանակի շինարարությունը սկսվում է դպրոցից:

Ես այլեւս ազատության մեջ եմ՝ Ձեր կողքին: Իմ կարճատեւ անազատության մասին առիթ կունենամ հանգամանալից խոսելու: Առայժմ՝ հակիրճ ասեմ, որ դա մեր դատաիրավական համակարգի չկայացածության, մարդկային ստորության հետեւանք էր: Ինձ մեղադրում էին խարդախության մեջ՝ այն դեպքում, երբ տուժող, ըստ էության, չկար:

Հիմարների հիմարությունն է,որ ընդգծում է խելացիների դատողությունը, հակառակ դեպքում խելացի մարդիկ միմյանց չէին հասկանա: Ամենացավոտ ու սիրտս քրքրող թեման, որ թևավոր հայրենասերների մի անկշիռ զանգված անընդհատ ուղղում է Դուրս՝ հայրենասիրության սուտ շղարշի տակ, բարոյապես գրոհելով մարդու ամենացավոտ զգացմունքները: