«Մենք ներկայացնում ենք Հայաստանը և պարտվելու իրավունք չունենք» (տեսանյութ, ֆոտոշարք)

«Հայաստանի փոքրիկ երգիչներ» երգչախումբն արդեն 20 տարեկան է: Այս տարիներին նա բազում փայլուն հաջողություններ է արձանագրել իր ճանապարհին: Երգչախմբի գեղարվեստական ղեկավար ՏԻԳՐԱՆ ՀԵՔԵՔՅԱՆԸ մեծ հպարտությամբ ու խանդաղատանքով է խոսում իր սաների մասին, որոնք ոչ միայն պատվով ներկայացնում են Հայաստանը, նվաճում աշխարհի ճանաչված բեմեր, այլև մեծանում են հայրենասեր, կրթվում և դաստիարակվում են հայեցի ոգով:

Աշխարհում լավագույնը ճանաչված մանկական երգչախումբը վերջերս է վերադարձել Ճապոնիա կատարած շրջագայությունից, մեծ համերգային ծրագրով հանդես է եկել նշանավոր համերգասրահներում: Այս ամենի մասին «Իրատես de facto»-ին իր տպավորություններն է պատմում մաեստրո Հեքեքյանը:

«ՃԱՆԱՉՈՒՄԸ ՀԵՇՏ ՉԻ ՏՐՎԵԼ ՄԵԶ. ՄԵՆՔ ԴԺՎԱՐ ՈՒՂԻ ԵՆՔ ԱՆՑԵԼ»
-Պարոն Հեքեքյան, մենք շնորհավորում ենք Ձեզ երգչախմբի 20-ամյա հոբելյանի առթիվ, մաղթում ստեղծագործական նորանոր բարձունքներ: Կարծում եմ` յուրաքանչյուր հայ նույնպես հպարտ է «Հայաստանի փոքրիկ երգիչների» հաջողություններով ու հաղթանակներով: Ի՞նչ եք զգում, երբ Ձեր ղեկավարած երգչախումբը, որը դեռ այդքան երիտասարդ, արդեն սիրված ու ճանաչված է գրեթե ամբողջ աշխարհում:
-Անչափ շնորհակալ եմ բարեմաղթանքների համար: ՈՒախ եմ, որ ոչ միայն ես ունեմ այդ հպարտության զգացումը, այլև հայ ժողովուրդը, որ ճանաչում և գնահատում է մեզ: Այդ ճանաչումը հեշտ չի տրվել մեզ, մենք դժվար ուղի ենք անցել: Անընդմեջ տարբեր երկրներ այցելելով` մենք սիրվեցինք, գնահատվեցինք և ճանաչելի դարձանք: Հպարտ եմ, որ նման երգչախումբ ունի Հայաստանը, հպարտ եմ, որ հենց ես եմ նրա ղեկավարը: Գիտե՞ք` ինչն է ուրախալի, որ իմ երեխաները երգում են ոչ թե երգելու համար, այլ լավագույն երգչախումբ են համարվում և դասվում առաջինների շարքում... Ես հպարտ եմ, որ մեր փոքրիկներն իրենց կատարումով կարողանում են նվաճել օտարերկրացիների սրտերը: Այնքան ուրախ եմ, որ դրսում պատահական մարդիկ, ինձ բոլորովին անծանոթ, կարող են մոտենալ և իրենց հրճվանքը, ուրախությունը հայտնել, շնորհավորել:
-Այնուամենայնիվ, ո՞րն է երգչախմբի այս 20 տարիների ամենալուրջ ձեռքբերումը։
-Այն, որ 2001-ին մեզ շնորհվեց «Եվրոպայի մշակույթի դեսպան» տիտղոսը, և մեկ տարի հետո` 2002-ին, Երգչախմբային արվեստի համաշխարհային ֆեդերացիայի կողմից ճանաչվեցինք աշխարհի լավագույն մանկական երգչախումբ:
-Վերջերս եք վերադարձել Ճապոնիայից, համերգային ծրագրերով հանդես եք եկել շուրջ 40 քաղաքներում: Ի՞նչ նպատակ էր հետապնդում շրջագայությունը:
-Այո, ստեղծագործական շատ բուռն ամառ անցկացրինք: Մեծ համերգներ` խոշոր քաղաքներում, բազմաթիվ հանդիպումներ մշակույթի ճապոնացի գործիչների, հայտնի արվեստագետների, երիտասարդների և ճանաչված երգչախմբերի հետ: Շրջագայության հրավերը ստացել ենք «Մին Օն» կազմակերպությունից, որը տարեկան 1000 համերգ է կազմակերպում: Մեր այցն ի սկզբանե միտում ուներ մերձեցման եզրեր հաստատելու հայ և ճապոնացի ազգերի միջև, ներկայացնելու հայկական հարուստ մշակույթը, թեև հնչեցին նաև համաշխարհային անվանի հեղինակների ստեղծագործություններ (իհարկե, նաև մեծ թվով ճապոներեն երգեր, որոնք աննկարագրելի ոգևորությամբ ընդունեց հանդիսատեսը): Համերգային
ծրագիրը նվիրված էր հայ-ճապոնական դիվանագիտական հարաբերությունների 20 և հայ գրատպության 500-ամյակներին, ինչպես նաև ՅՈՒՆԵՍԿՕ-ի կողմից Երևանը 2012-ին Գրքի համաշխարհային մայրաքաղաք հռչակելուն:
-Ինչպե՞ս են ընտրվում երգչախմբերը: Ի՞նչ որակական չափանիշներ պետք է ունենան, եթե ուզում են մասնակցել նման կարգի համերգների:
-Երբ ճապոնացի կազմակերպիչներից մեկին հարցրինք` ինչպե՞ս եք ընտրում խմբերը կամ մենակատարներին, ասաց, որ ընդգրկում են միայն այն երաժիշտներին ու երգչախմբերը, որոնք, միջազգային ճանաչումից բացի, կարգով են բարձր Ճապոնիայում գործող նմանատիպ համույթներից կամ կատարողներից: Այսինքն, երբեք չեն հրավիրի մի ջութակահարի, որի նմանն արդեն ունեն:
-Դժվար չէ՞ փոքրիկ երգիչների համար խստապահանջ և զուսպ ճապոնացի ունկնդրի առջև ելույթ ունենալը:
-Թեև ճապոնացիները սիրում են հայ երգարվեստը, բայց պետք է խոստովանեմ, որ շատ բարդ է ճապոնացի ունկնդրի առջև ելույթ ունենալ, որովհետև որպես ազգ նրանք շատ զուսպ են, և այդ զսպվածությունն անդրադառնում է համերգի հուզական կողմի վրա: Պատճառը ոչ թե այն է, որ չունեն զգացմունք, այլ այն, որ չեն ցուցադրում, կարողանում են թաքցնել: Նրանք սովոր չեն ի ցույց դնելու իրենց հրճվանքն ու տխրությունը, դա համարում են թուլության նշան, ինչը գենետիկորեն է փոխանցվել:
-Իսկ հուզական ընկալման բացակայությունը չի՞ ազդում երգչախմբի ելույթի վրա, չի՞ կաշկանդում մեր փոքրիկ երգիչներին։
-Իհարկե, կաշկանդում է: Առաջին անգամ, երբ Ճապոնիայում ելույթ ունեցանք, բավականին բարդ էր, երեխաները սովոր չէին նման սառը վերաբերմունքի, նրանք սպասում էին, որ հանդիսատեսը հոտնկայս պետք է ծափահարի, բարձրաձայն ցուցադրի իր հրճվանքը: Ասեմ, որ տարբեր քաղաքներում ունկնդիրը տարբեր է, կենսախինդ ճապոնացիների ամենուրեք կարելի է հանդիպել: Չպետք է մոռանանք, որ նրանք աղետալի երկրաշարժ են տեսել, յուրաքանչյուրն ինչ-որ վիշտ ունի հոգու խորքում, չկա մի մարդ, որ ազգական կորցրած չլինի այդ արհավիրքի ժամանակ. պատկերացրեք, մեր առաջին ելույթը հենց հյուսիսում էր: Սկզբում պաղ էին, սառը ծափահարում էին և վերջ, բայց վերջում արտասվում էին, մոտենում, գրկում, շնորհավորում, հիացմունքի խոսքեր ասում: Ճապոնացի ունկնդիրը, որ բոլորովին չի սիրում հոտնկայս ծափահարել, Նագոյա քաղաքում ամբողջ 2200-տեղանոց դահլիճը ոտքի էր կանգնել, մինչդեռ Տոկիոյում դահլիճն այդպես էլ ոտքի չկանգնեց, թեև համերգի ավարտից հետո անպատմելի ջերմ վերաբերմունք ցուցաբերեց: Երբ երգչախումբը բուռն ծափերի ներքո մի կերպ լքեց բեմը, մեկ-երկու րոպե հետո հանդիսատեսի չդադարող ծափերն ու գոչյունները երկրորդ անգամ ստիպեցին մեզ բեմ բարձրանալ: Այդպիսի բան ես իմ կյանքում չէի տեսել, նման բան դեռ չէր եղել:
-Քաղաքից քաղաք նման մեծ դահլիճներում ելույթ ունենալը չէ՞ր հոգնեցնում փոքրիկներին: Ինչպե՞ս էին հաղթահարում այդ վիճակը:
-Տոկիոյի համերգը Opera City դահլիճում ամենավերջինն էր և ամենածանրը: Այն վերջին և ամենակարևոր փորձությունն էր, որ պետք է պատվով հաղթահարեինք: Նախավերջին համերգը փոքրիկ քաղաքում էր, երեխաները թեև լավ երգեցին, բայց զգում էի, որ նրանց էներգիան սպառվել է: Ես անհանգիստ էի, իսկ երեխաներն այնպես էին ջլատվել, ուժասպառ եղել, որ վախենում էի` այս վերջին համերգը անհաջող ընթանա, և ողջ շրջագայության հրաշալի պատկերն ի չիք լինի, ամբողջ չարչարանքը ջուրը կլցվի: Ես նրանց ասացի` նայե՛ք, սա վերջին համերգն է, ամենաբարձրակարգ խավն է լինելու, մեր երկրի դեսպանն է այստեղ (նա մյուս բոլոր համերգներին ներկա չէր), ի վերջո, սա մայրաքաղաքն է, և պետք է փայլեք ձեր ելույթով։ Երեխաները մի մարդու պես այնպես հավաքվեցին, կարծես նոր եկել էին:

«ԼԱՎ Է ԼԻՆԵՄ ԼԱՎ ՀԱՎԱՔԱՐԱՐ, ՔԱՆ ՎԱՏ ԴԻՐԻԺՈՐ»
-Մաեստրո, ի՞նչ առանձնահատկությամբ է օժտված «Հայաստանի փոքրիկ երգիչներ»-ը, որո՞նք են այն կարևոր հատկանիշները, որ չունեն այլ երգչախմբեր: Վերջապես, ո՞րն է երգչախմբի հմայքը:
-Սերը միմյանց հանդեպ: Սերը` իմ և երեխաների միջև: Սերը հայրենիքի նկատմամբ: Երևի կզարմանաք, բայց դա շատ կարևոր հատկանիշ է, մանավանդ դրսի համերգների ժամանակ։ Եթե մարդը հայրենասեր չեղավ, ես նրա հետ դժվար եմ լեզու գտնում: Ինձ համար պատնեշ է առաջանում, և երեխաները դա գիտեն: Եթե ընտանիքում հայրենասիրություն չի դաստիարակվել, ապա երգչախումբն այդ առումով շատ ամուր հիմքերի վրա է: Ամեն ինչի մեջ սեր պետք է լինի: Այդ մեծ զգացումից շատ բան է կախված: Այն խինդը, հաճույքը, որ զգում են նրանք բեմում, ամեն ինչ ասում է արդեն: Նրանք չեն երգում, ապրում են: Մեր երգչախմբի խանդավառ ելույթները չեն վրիպել նաև օտարազգի երաժիշտների աչքից: Ճապոնացի դիրիժոր Տանակա Հիդեյուկին ասաց, որ շատ լավ երգչախմբեր կան, որոնք հոյակապ երգում են, բայց այս փոքրիկներն ապրում են բեմում, երջանկանում են երգելիս:
-Ո՞րն է գաղտնիքը:
-Ես որևէ հնչյուն, որևէ բառ իրենց հենց այնպես չեմ սովորեցնում, ես նախ բացատրում եմ դրա իմաստը: Ավելին, այնքան եմ վերլուծում, որ այն դառնում է նրանց սեփականությունը: Իմ երգիչները շատ են չարչարվում, և այդ տառապանքը վերջում դառնում է վայելք:
-Որպես խմբի գեղարվեստական ղեկավար, ի՞նչ սկզբունքով եք առաջնորդում երգչախմբին, ինչպե՞ս եք ճանապարհ հարթում նրանց համար, ի վերջո, ի՞նչ եք սովորեցնում նրանց կարևորել ամենից շատ:
-Չկա այդպիսի սկզբունք, բայց կա ներքին մղում: Ես չեմ սիրում լինել երկրորդը, ես չեմ կարող լինել միջինը: Ես ավելի լավ է չլինեմ: Լավ է լինեմ լավ հավաքարար, քան վատ դիրիժոր, վատ երաժիշտ կամ վատ գիտնական: Ես հաճույքով կավլեմ փողոցը, եթե իմանամ, որ քաղաքում գոնե ինձ նման ավլող չկա, որ մարդիկ նայեն և ասեն` տեսեք ի՜նչ լավ է ավլում: Այո՛, ավելի լավ է լավ ավլող լինեմ: Եվ իրենց էլ եմ այդպես սովորեցնում, հաճախ եմ խոսում դրա մասին: Միշտ ասում եմ` ինչ էլ դառնաք կյանքում, աշխատեք լինել լավագույնը: Ես սովորեցնում եմ ձգտել հասնելու դրան, չարչարվել նպատակդ իրականություն դարձնելու համար: Երկրորդ` սովորեցնում եմ սիրել հայրենիքը: Քանի որ մենք հաճախ ենք արտասահմանում լինում, հայրենասիրությունն այդտեղ է օգնում: Դրսում դու այնքա՜ն շատ ես զգում քո երկրի պակասը, հասկանում ես, որ քո երկրի ներկայացուցիչն ես, որ իրավունք չունես երկիրդ վատ ներկայացնելու:
Մենք ներկայացնում ենք Հայաստանը` գիտակցելով, որ պարտվելու իրավունք չունենք:

Զրուցեց Հասմիկ ՄՈՎՍԻՍՅԱՆԸ
Հ. Գ.- Ի դեպ, պարոն Հեքեքյանը հերքեց հանրության շրջանում ստեղծված այն թյուր կարծիքը, թե «Հայաստանի փոքրիկ երգիչներ»-ում ընդունելությունը որոշակի դժվարությունների հետ է կապված: «Մեր երգչախումբ կարող է ընդունվել 3-16 տարեկան ցանկացած երեխա: Մեր դռները բաց են բոլոր մանուկների առջև առանց որևէ խտրականության: Երգչախումբ ընդունվելը շատ հեշտ է, չի պահանջվում հատուկ միջնորդ կամ ծանոթ, ինչպես կարծում են շատերը»,- նշեց Տիգրան Հեքեքյանը:

Լուսանկարներ

Տեսանյութ

Հեղինակի նյութեր

• Կանայք, մի՛ ծխեք
• «Թերլեմեզյանը» թլպատում են
• Այն, ինչը բացակայում է «Զինուժի» եթերում
• Սոցիալիզմի հետքը արևելաեվրոպական երկրների վրա
• Հայաստանը պետք է կողմնորոշվի` որտե՞ղ դնել շեշտադրումը
• Մերոնց «չիները կընկնեն»
• Վարդան Օսկանյանի նոր արկածախնդրությունը
• Մոտ 550 կմ էր պետք կտրել-անցնել, որ հայտնվեինք Երևանից 50 կմ հեռավորության վրա
• Հայաստանյան էշ պատրաստող սեռական փոքրամասնությունները ցնծության մեջ են
• Արդյո՞ք Սարի թաղին ավտոբուս կավելացվի
• Եթե բժիշկներն ընդունվեին աշխատանքի որպես փականագործ, զոդող կամ թիկնապահ
• Իսկ ո՞վ է ասում, որ Ծառուկյանին սիրում են
• ՀՀԿ-ում «նոր չինովնիկական» արժեհամակարգ
• Սթրեսը կոփո՞ւմ է մարդուն
• Հայ-ռուսական ինտեգրացիան՝ ապազգային գլոբալիզացիայի հակակշիռ
• Պետությո՞ւն, թե՞ ՓԲԸ
• Ճեպազրույցներ սիրիահայությանն առնչվող խնդիրների շուրջ
• «Հայ մեծահարուստները, կուտակելով հսկայական ունեցվածք, պետք է նաև սոցիալական պատասխանատվություն ունենան իրենց ազգի նկատմամբ»
• Վիրտուալ կյանք և շփում. խոսքի ձևավորում և աղավաղում
• Շարժումը մարեց, պառակտվեց և վերածվեց շարքային «քաղաքական ակումբի»

Մեկնաբանություններ