Սիրիայում ընդդիմության գրոհայինները ծնողների աչքի առաջ գնդակահարել են 15 տարեկան մի տղայի` նրան մեղադրելով աստվածանարգության մեջ: Հալեպում սուրճ վաճառող Մուհամեդ Քաթան փողոցում վեճի ժամանակ իբր ասել է. «Եթե նույնիսկ Մուհամեդ մարգարեն իջնի երկնքից, հավատացյալ չեմ դառնա»: Գրոհայինները նրան գնդակահարել են, չնայած մոր հավաստիացումներին, որ որդին մասնակցել է հակակառավարական ցույցերին: 15 տարեկան տղային կյանքից զրկել են կրոնական ծայրահեղականություն քարոզող կազմակերպության գրոհայինները: «Ջեբհատ ան-նուսրայի» գործողությունները արդեն անհանգստացնում են միջազգային հանրությանը, քանի որ սա առաջին դեպքը չէ:
Նորություն չէ, որ այլախոհներին հալածում են այստեղ էլ: Իշխանության ներսում, իշխանություն-ընդդիմություն փոխհարաբերությունների դաշտում, ընդդիմության ներսում: Մենք նույնքան անհանդուրժող ենք այլախոհների նկատմամբ, որքան մահմեդական ծայրահեղականները: Իշխանությունն ասում է` ով մեզ նման չի մտածում, մեզ խանգարում է աշխատել, ընդդիմությունն էլ իր հերթին իր ներսում չի հանդուրժում այլախոհներին: Ֆաշիզմին հատուկ տարրեր կան մեր հասարակությունում էլ: 2008-ին իշխանությունը հալածանքի ենթարկեց նրանց, ովքեր համարձակվել էին ընդդիմությանն այս կամ այն կերպ աջակցել: Նույն ընդդիմությունը վերջին տարիներին հալածում է նրանց, ովքեր համարձակվել են «գծից» դուրս կարծիք ունենալ: Ստացվում է, որ ոչ միայն ժողովրդավարական արժեքներից խոսող իշխանությունն է հեռու դեմոկրատիայից, այլև ընդդիմությունը, որը պայքարում է նույն անկատար իշխանության դեմ: Ամենաթարմ օրինակը վերջերս ԱԺ պատգամավոր Նիկոլ Փաշինյանի հոդվածաշարում հրապարակված փաստերն էին իր և ՀԱԿ-ի փոխհարաբերությունների դաշտում: Ընդդիմությունը իսկապես կատաղի անհանդուրժող է դարձել այլախոհների նկատմամբ: Նախկինում ասվում էր. «Ով Սերժի դեմ է, մեր համախոհն է»: Այսինքն` ՀԱԿ-ը հստակ տարանջատել էր իշխանություն-ընդդիմություն սահմանը: Ժամանակի հետ չափանիշները փոխվեցին: Վստահ եմ, եթե նույն ընդդիմությունում մեկը հայտարարի, որ նույնիսկ Հիսուսի` երկնքից իջնելու պարագայում ինքը հավատացյալ չի դառնա, ընդդիմադիրները հանդուրժողականությամբ կփայլեն` վկայակոչելով սահմանադրությամբ ամրագրված կրոնի ազատության իրավունքը, քան եթե մեկը, օրինակ, կասկածի տակ դնի ԲՀԿ-ի օլիգարխ ղեկավարի ընդդիմադիր լինելը: Խոսքի ազատության իրավունքը ընտրողաբար ընդունելն ու կիրառելը պակաս դատապարտելի չէ, որքան ծայրահեղ կրոնականների գործողությունները: Հանդուրժողականության և ծայրահեղականության միջև հստակ սահմանը ոմանց համար այլախոհության տարրի` սեփական շապիկին հեռու կամ մոտ լինելով է գծվում, որի հանգուցալուծումը պարտադիր չէ, որ անձնասպանությամբ ավարտվի: Հալեպցի այլախոհ տղայի գնդկահարումը ավելի զարհուրելի չէ, քան Հայաստանում մի գաղափարական այլախոհի հալածելը` բոլոր հնարավոր ուղղություններով: Այնպես որ, մենք մահմեդական ծայրահեղականներից ոչնչով լավը չենք:
Կարինե ՀԱՐՈՒԹՅՈՒՆՅԱՆ