Վերջերս «Իրատեսն» անդրադարձել էր ԱԺ գրադարանի խնդրին, թե ինչպես է այն խորհրդարանի աշխատակազմի կառուցվածքից անհետացել, և ինչ բաժին է հիմա «տնավորվել» գրադարանի նախկին սենյակում։ Ի՞նչը ստիպեց վերհիշել այս մանրամասնը։ Օրերս ԲՀԿ խմբակցության անդամ Նաիրա Զոհրաբյանը ֆեյսբուքյան իր էջում տեղադրել էր իրապես հիասքանչ մի լուսանկարը Նիդերլանդների Սենատի գրադարանից։ Հզոր տեսարան էր, որը հերթական անգամ ստիպում էր ցավ ապրել ու եզրակացնել՝ մեր խորհրդարանական «քայլ արած» մեծամասնության համար արհամարհված ու անկյուն քշված շատ արժեքների նման գիրքն էլ, գրադարանն էլ «նախկիններից» մնացած ծանր ժառանգություն են, որոնցից ժամ առաջ պետք է ազատվել։ Զարգացած երկրների օրենսդիր մարմնում գրադարանը ոչ միայն գրապահոց է, այլև տեսարժան վայրին համահունչ կառույց, որն օտարերկրացիների զարմանքն ու հիացմունքն է հարուցում։
Հիմա կասեք՝ ինչ մանր-մունր բաների հետևից ենք ընկել, երբ «Հայոց լեզու», «Հայ գրականություն», «Հայոց պատմություն» առարկաները բուհերում դասավանդելն է արդեն ոչ պարտադիր դառնում։ «Եկեղեցու պատմություն» առարկայից հրաժարվելու մեծ ցանկություն ունեցող ԿԳՄՍ նախարարության հերթական «գլուխգործոցն» է սա։ «Բարձրագույն կրթության և գիտության մասին» օրենքի այս փոփոխությամբ իշխանությունը հետևողականորեն ոչնչացնում է այն ամենը, ինչը հայկական է ու ազգային։ Պետականության ողնաշարը կոտրող օրվա իշխողները չեն խորշում Նիկոլ Փաշինյանի կեղծ հայրենասիրական երկու բառի համար բյուջեից դուրս գրել 49 մլն դրամ՝ նրա մտքի «գոհարները» մեծ պաստառներով տարածելու համար, մինչդեռ գրական իրական արժեք ներկայացնող ստեղծագործությունների հրատարակման համար բյուջեն դատարկ է։
Կոնկրետացնենք. այս տարի մեծանուն հայերի՝ Հովհաննես Թումանյանի և Կոմիտասի 150-ամյակն է, նրանց գործունեության, ստեղծագործությունների մասին բազմաթիվ անտիպ, արժեքավոր աշխատանքներ կան, սակայն դրանց հեղինակները, ֆինանսական պատճառներով, չեն կարողանում դրանք հրատարակել։ Զորօրինակ, պատմաբան, հրապարակախոս, տնտեսական մշակութաբան ԽԱՉԱՏՈՒՐ ԴԱԴԱՅԱՆԸ Կոմիտասի մասին արժեքավոր աշխատություն է հեղինակել, որը նոր լույսի տակ է ներկայացնում Կոմիտաս մարդուն, սակայն այն գրքի չի վերածվել մի պարզ պատճառով, որի մասին հեղինակը նրբորեն նկատում է. «Չեմ դիմելու որևէ անհատի կամ պետական կառույցի, թե փող տվեք՝ գործս տպագրեմ (պետական մարմինը գիտե ում և ինչի համար է ֆինանասավորում)։ Դա անբարո կլիներ Կոմիտասի հիշատակի հանդեպ և անհարիր իմ արժանապատվությանն ու սկզբունքներին։ Թող մնա անտիպներիս պահոցում»։ ՈՒ քանի՜ քանի արժեքավոր գործ է մնում անտիպ, այն դեպքում, երբ Փաշինյանի գրքի հրատարակիչն ստանում է 100 հազար դոլար։ Չենք զարմանա, եթե մի օր էլ բյուջեից գումար դուրս գրեն՝ Փաշինյանի մտքի գոհարները բուհերում պարտադիր դասավանդման առարկա դարձնելու համար։ Թե չէ, Թումանյա՜ն, Կոմիտա՜ս... Նրանց փոխարինելու է եկել Փաշինյանը։
Ռուզան ԽԱՉԱՏՐՅԱՆ