Արցա­խի մա­սին պատ­մող ֆիլ­մը հան­վել է մոս­կո­վ­յան կի­նո­փա­ռա­տո­նից

Ջի­վան Ա­վե­տի­սյա­նի` Ար­ցա­խի մա­սին պատ­մող «Դրախ­տի դար­պա­սը» ֆիլ­մը հան­վել է Մոսկ­վա­յի մի­ջազ­գա­յին կի­նո­փա­ռա­տո­նի ոչ մր­ցու­թա­յին ծրագ­րից: Փոր­ձե­ցինք ման­րա­մաս­նե­րը ճշ­տել ռե­ժի­սո­րից, սա­կայն նա չցան­կա­ցավ խո­սել։ «Դրախ­տի դար­պա­սի» երևա­նյան պրե­միե­րան տե­ղի է ու­նե­ցել 2019-ին, 2020-ին նա­խա­տես­ված ցու­ցադ­րու­թյուն­նե­րը, որ տե­ղի էին ու­նե­նա­լու ԱՄՆ-ում և Եվ­րո­պա­յում, հա­մա­վա­րա­կով պայ­մա­նա­վո­րած հե­տաձգ­վել էին: Հա­մաշ­խար­հա­յին պրե­միե­րան տե­ղի էր ու­նե­նա­լու Մոսկ­վա­յի կի­նո­փա­ռա­տո­նի շր­ջա­նակ­նե­րում: Սա­կայն հե­ղի­նա­կա­վոր փա­ռա­տո­նի կազ­մա­կեր­պիչ­նե­րը մշա­կու­թա­յին ի­րա­դար­ձու­թյա­նը ոչ մշա­կու­թա­յին դա­տավ­ճիռ տվե­ցին:

Կազ­մա­կեր­պիչ­նե­րի բնո­րոշ­մամբ՝ ֆիլ­մը դուրս են թո­ղել ծրագ­րից Մոսկ­վա­յում Ար­ցա­խի հար­ցի շուրջ հա­յե­րի ու ադր­բե­ջան­ցի­նե­րի բա­խում­նե­րից խու­սա­փե­լու հա­մար: Պարզ­վում է նաև, որ Ռու­սաս­տա­նում Ադր­բե­ջա­նի դես­պանն է դի­մել փա­ռա­տո­նի կազ­մա­կեր­պիչ­նե­րին ֆիլ­մը ծրագ­րից հա­նե­լու պա­հան­ջով, բայց մեր­ժում է ստա­ցել: Այս մա­սին իր ֆեյս­բու­քյան է­ջում գրա­ռում էր կա­տա­րել կի­նո­գետ Զա­վեն Բո­յա­ջյա­նը, նշե­լով, որ փաս­տո­րեն, կի­նո­փա­ռա­տո­նը մեր­ժել է Ադր­բե­ջա­նի դես­պա­նին մեր­ժու­մը սե­փա­կան ա­նու­նից ձևա­կեր­պե­լու հա­մար. «Ջի­վան Ա­վե­տի­սյա­նի ֆիլմն ընդ­հան­րա­պես քա­ղա­քա­կան չէ, թրի­լե­րի և սի­րա­յին դրա­մա­յի յու­րա­տե­սակ խառ­նուրդ է, ու թեև դեպ­քե­րը եր­բեմն առ եր­բեմն կա­տար­վում են Ղա­րա­բա­ղում և առ­նչ­վում հայ-ադր­բե­ջա­նա­կան հա­կա­մար­տու­թյա­նը, բայց դա ըն­դա­մե­նը սյու­ժեի ծա­վալ­ման ֆոնն է,- ա­սում է կի­նո­գե­տը։- Բա­նը վե­րա­բե­րում է պար­զա­պես հի­վան­դա­գին զգու­շա­վո­րու­թյանն ու ծայր վախ­կո­տու­թյա­նը, ուղ­ղա­կի փոք­րո­գի պահ­ված­քին, ե­թե չխո­սենք քա­ղա­քա­կան պատ­վե­րի ու նպա­տա­կա­հար­մա­րու­թյան մա­սին: Սա է Մոս­կո­վյան կի­նո­փա­ռա­տո­նի դեմ­քը, որն ա­կա­մա­յից ի ցույց է դրել Կի­րիլ Ռազ­լո­գո­վը»: Կի­նո­գե­տը նկա­տում նաև, որ Ռազ­լո­գո­վը «Ոս­կե ծի­րա­նի» մշ­տա­կան հյու­րե­րից է:

Այն, որ Ադր­բե­ջա­նը փոր­ձում է ձա­խո­ղել մի­ջազ­գա­յին հար­թա­կում հայ­կա­կան մշա­կույ­թին, Ար­ցա­խին առ­նչ­վող ցան­կա­ցած դրսևո­րում, նո­րու­թյուն չէ: Youtube-ում դեռ երևան չե­կած ֆիլ­մե­րի մա­սին ադր­բե­ջա­նա­կան հայ­հո­յա­խոս մեկ­նա­բա­նու­թյուն­ներն էլ չեն զար­մաց­նում: Սա­կայն Հա­յաս­տա­նի դեմ չդա­դա­րող թուրք-ադր­բե­ջա­նա­կան հար­ձա­կում­նե­րի հա­մա­տեքս­տում փա­ռա­տո­նի հան­կար­ծա­հաս ո­րո­շու­մը ա­կա­նի հեր­թա­կան պայ­թյուն է հի­շեց­նում:
«Դրախ­տի դար­պա­սը» նկա­րա­հան­վել է Հա­յաս­տա­նում, Ար­ցա­խում, Լիտ­վա­յում: 8 եր­կր­նե­րի հա­մա­տեղ ար­տադ­րու­թյուն է: Դե­րա­սա­նա­կան կազ­մում նույն­պես ընդգրկված են հայ և օ­տա­րազ­գի դե­րա­սան­ներ: Ինչ­պե՞ս է ար­ձա­գան­քե­լու մի­ջազ­գա­յին կի­նո­հան­րու­թյու­նը կա­տար­վա­ծին։ Ար­դեն իսկ հն­չում են քն­նա­դա­տա­կան գնա­հա­տա­կան­ներ։ Ի՞նչ ճա­նա­պարհ է սպա­սում Ջի­վան Ա­վե­տի­սյա­նի ֆիլ­մին: Աղ­մուկն ըն­դա­մենն ա­վե­լի է սրե­լու կի­նո­սի­րող­նե­րի ու­շադ­րու­թյու­նը: Ա­վե­տի­սյանն 9 խա­ղար­կա­յին գե­ղար­վես­տա­կան և մեկ տաս­նյա­կից ա­վե­լի վա­վե­րագ­րա­կան ֆիլ­մե­րի հե­ղի­նակ է: «Դրախ­տի դար­պա­սը» ար­ցա­խյան թե­մա­տի­կա­յով եր­րորդ լիա­մետ­րաժ կի­նոն­կարն է:

Դեռևս նա­խորդ ֆիլ­մե­րի մա­սին մեզ տված հար­ցազ­րույ­ցի ժա­մա­նակ ռե­ժի­սորն ա­սել էր. «Ես խա­ղա­ղու­թյուն եմ քա­րո­զում, և ե­թե հան­դի­սա­տես­նե­րը նույ­նիսկ ա­ռերևույթ ցույց չեն տա­լիս, միևնույն է, ըն­կա­լում են այդ հղու­մը։ Ար­վես­տում կարևոր է մար­դուն հու­շել, որ կա­րող է բա­րի ու լա­վը լի­նել։ Գի­տեմ, որ ար­վես­տով չենք կա­րող կան­խել պա­տե­րազ­մը, հա­կա­սու­թյուն­նե­րը լու­ծել, բայց կա­րող ենք դրա­կան դե­րա­կա­տա­րում ու­նե­նալ, թե­կուզ փոքր՝ 0,1 տո­կո­սով, բայց դա էլ դե­րա­կա­տար­ման չափ է։ Մեր նպա­տակն էլ հենց դա է, որ այդ փոքր տո­կոս­ներն ամ­բող­ջաց­նե­լով մեզ տա­րի­ներ ի վեր ան­հան­գս­տաց­նող հար­ցի լու­ծումն ու­նե­նանք՝ ձեռք բե­րենք Լեռ­նա­յին Ղա­րա­բա­ղի ճա­նա­չու­մը։ Եվ ի­հար­կե, այս ա­մե­նը գի­տակ­ցե­լով, ադր­բե­ջան­ցի­նե­րը հնա­րա­վոր է նաև բա­ցա­սա­կան ար­ձա­գանք հն­չեց­նեն իմ ֆիլ­մե­րի մա­սին»։

Ար­մի­նե ՍԱՐԳ­ՍՅԱՆ

Հեղինակի նյութեր

• Պատմության վկաները
• Վերացող ծաղիկներ
• Ձեռք մեկնելու գաղափարը առաքելության վերածվեց
• «Մի նայեք, որ փոքր է մեր երկիրը, եթե արդուկով այս սարերը հարթեցնեք, Չինաստանից մեծ կլինի»
• «Բանկ օտոման» գործողությունը ժամանակին ցնցել էր ամբողջ Եվրոպան
• «Դրսից մեզ վրա կա­րող են ազ­դել միայն ներ­սի գոր­ծիք­նե­րով»
• «Ե­րե­սուն տա­րի ձգ­վեց մեր ան­կա­խու­թ­յան պատ­մու­թ­յու­նը, մենք շա­հե­ցի՞նք»
• Մշա­կույ­թը հեռ­վից հե­ռու պահ­պա­նե­լու հույ­սով
• Անի­մա­ցիան, աշ­խարհն ու մենք
• «Մեր տա­րածք­նե­րը փոք­րա­ցան, ո­րով­հետև այդ­պես էլ չհաս­կա­ցանք, որ պետք է խմենք մեր բա­ժա­կով»
• Արվեստի ուժը
• Նոր մա­տե­նա­շա­րը ներ­կայաց­նում է արևմտա­հայ և ս­փ­յուռք­յան գրող­նե­րի
• Բե­մը կեն­դա­նու­թ­յուն է ստա­նում ա­ռայժմ միայն մա­նուկ­նե­րի հա­մար
• «Գիրք սիրողների համար սա իսկական մկնդեղ է` հյութեղ ու անտանելի»
• Հա­մաշ­խար­հա­յին դա­սա­կան­նե­րի ստեղ­ծա­գոր­ծու­թ­յուն­նե­րը՝ դու­դու­կով
• «Բնակ­չու­թ­յու­նը պատ­րաստ չէ, բայց տար­վում են աշ­խա­տանք­ներ»
• Ամա­նո­րի գի­շե­րը դի­մա­վո­րե­լու են ե­կե­ղե­ցում
• «Ջա­զի մեջ զգաց­վում է ապ­րածդ ժա­մա­նա­կաշր­ջա­նը»
• «Ե­թե չլի­ներ Փե­լե­շ­յա­նը, կար­ծում եմ, դեռևս գտած չէի լի­նի կի­նո­յում իմ ու­ղին»
• «Հու­շար­ձան­ներն այդ տա­րածք­նե­րի պատ­կա­նե­լու­թ­յան անձ­նագ­րերն են»

Մեկնաբանություններ