«Եթե ՀՀ վարչապետը կոնկրետ քայլեր է անում, ուրեմն լուրջ հեռանկար է տեսնում»
Արևային տեխնիկայի զարգացումը համաշխարհային առաջնահերթ խնդիրներից մեկն է: Զարգացած երկրները մեկը մյուսի հետևից հաղորդագրություններ են տարածում այդ ոլորտում իրենց աննախադեպ ձեռքբերումների վերաբերյալ: Վերջերս, օրինակ, Գերմանիան հաստատեց, որ արևային էներգետիկայի բնագավառում հասել է ռեկորդային արդյունքի՝ ընդհանուր էներգետիկ բալանսի մեջ այն հասցնելով 50 տոկոսի: Բարաք Օբաման վճռական տեմպերով առաջ է մղում արևի էլեկտրակայանների մի նոր և հեռանկարային նախագիծ: Արևային էլեկտրաէներգետիկայի բնագավառում հսկայածավալ գործունեություն են ծավալել Իսպանիան, Չինաստանը և այլ երկրներ:
Վերջերս հաղորդագրություն տարածվեց այն մասին, որ շվեյցարական կողմի նախաձեռնությամբ ՀՀ նախագահ Սերժ Սարգսյանի հետ քննարկվել է արևային տեխնիկայի ոլորտում մի քանի միլիոն դոլարի հասնող շվեյցարական ներդրումների հարցը: Մենք դիմեցինք տեխնիկական գիտությունների դոկտոր ՎԱՀԱՆ ՀԱՄԱԶԱՍՊՅԱՆԻՆ և փորձեցինք պարզել այդ ոլորտում տեղի ունեցող զարգացումներին և Հայաստանում կատարվող աշխատանքներին առնչվող մանրամասներ: Ակադեմիկոս Պարիս Հերունին և տեխնիկական գիտությունների դոկտոր Վահան Համազասպյանն այն հայ գիտնականներից էին, ովքեր դեռ 20 տարի առաջ հաշվարկեցին արևային էներգետիկայի հույժ կարևորությունն աշխարհի և հատկապես Հայաստան աշխարհի համար և իրենց բոլոր հնարավորությունները ծառայեցրին այդ կարևոր ոլորտը ոտքի կանգնեցնելու նպատակին:
-Պարոն Համազասպյան, ինչպե՞ս են Ձեր գործերն արևային ուղղություններում:
-Գերազանց: Մեզ վերջապես հաջողվեց համագործակցության եզրեր գտնել Հայաստանի իշխանությունների հետ: Հատկապես գոհ եմ ՀՀ վարչապետ Տիգրան Սարգսյանի նախաձեռնությունից, որը մեզ կապեց Շվեյցարիայի ներկայացուցչի հետ: Վերջինս Հայաստան էր այցելել` նախապատրաստելու Շվեյցարիայի կառավարական պատվիրակության այցը Հայաստան, որը տեղի կունենա մինչև հոկտեմբերի առաջին կեսը: Բանակցությունների ժամանակ քննարկվելու է նաև արևային տեխնիկայի բնագավառում Հայաստան-Շվեյցարիա համագործակցության հարցը: Շվեյցարացու հետ մենք հանդիպում կազմակերպեցինք Սպիտակի մեր նորաբաց արևային պոլիգոնում: Քննարկվեցին Հայաստանում ձևավորված և զարգացող արևային տեխնիկայի վիճակը, Հայաստանի և Ղարաբաղի հելիոֆիկացիայի ծրագիրը, Վահագն Հերունին ներկայացրեց «Արև» ծրագրի հետ կապված արևային էլեկտրակայանի խնդիրները, արևային ֆոտոպանելների զարգացման հեռանկարը, իսկ տեխնիկական գիտությունների թեկնածու Գրիգոր Մնացականյանը` արևային «Ստիրլինգ» և կիսահաղորդչային ձևափոխիչների զարգացման հեռանկարն աշխարհում և Հայաստանում: Մի խոսքով` Շվեյցարիայի ներկայացուցիչը, ինչպես ասում են, առաջին ձեռքից և Սպիտակի արևային պոլիգոնում ստացավ անհրաժեշտ ինֆորմացիա, համտեսեց արևային ուտեստներ և լրիվ բավարարված վերադարձավ իր երկիր:
Ասեմ, որ մինչ այդ Սպիտակի հելիոպոլիգոնում աշխատանքային հանդիպում էր կայացել Լոռվա մարզպետ Արթուր Նալբանդյանի և Սպիտակի քաղաքապետ Գագիկ Սահակյանի հետ: Քննարկված կարևոր թեմաներից էր Սպիտակում 3000 աշխատատեղով հելիոտեխնիկական գործարանի ստեղծումը՝ ֆրանսիական ներդրումների օգնությամբ և այլն:
-Իսկապես, մեծ առաջընթաց է, որ երկրի ղեկավարները նեցուկ են կանգնում Ձեր ծրագրերին. ժամանակին Դուք քննադատական նոտաներ էիք հնչեցնում իշխանությունների հասցեին, ի՞նչ փոխվեց:
-Ինձ միշտ անհանգստացրել են մեր գործերի դանդաղ տեմպերը: Իշխանությունները ի զորու են արագություն հաղորդելու: Եթե ՀՀ վարչապետը կոնկրետ քայլեր է անում մեր ծրագրի ուղղությամբ, ապա նա դրա մեջ լուրջ հեռանկար է տեսնում և փոխում է իր մոտեցումները: Նույնը կարող եմ ասել էկոնոմիկայի նախարար Տիգրան Դավթյանի մասին: Նշեմ, որ և՛ ՀՀԿ-ի, և՛ ՕԵԿ-ի նախընտրական ծրագրերում նշված էր արևային էներգիայի օգտագործման կարևորությունը Հայաստանի համար: Չմոռանանք, որ գազի գների բարձրացումը մեր երկրի համար մոտ ապագայի հարց է: Ինչպե՞ս մենք կարող ենք անտեսել արևի էներգիայի օգտագործման ռեալ հնարավորությունները: Մեր երկրի նախագահի հետ հանդիպման ժամանակ Շվեյցարիայի ներկայացուցիչը խոսում էր մի քանի հարյուր միլիոն դոլարի ներդրումների մասին:
-Պարոն Համազասպյան, Դուք վստա՞հ եք, որ մեր երկրի ներկա պայմաններում հնարավոր է կազմակերպել լուրջ արտադրություններ՝ կապված ուղեղների, որակյալ բանվորների, տեխնիկայի, հումքային և այլ ռեսուրսների հետ, մենք կարող ենք մրցակցել, օրինակ, առաջին հերթին Ադրբեջանի հետ:
-Մեզ մրցակցել պետք չէ, մեզ հաղթել է պետք այդ գոյամարտում: Հաղթանակի համար անհրաժեշտ ռեսուրսներ և, ամենակարևորը, կամք մենք ունենք: Ղարաբաղյան պատերազմում հաղթելը մեզ ավելի դյուրին թող չթվա: Ռեսուրսների հարցում ես դարձյալ պետք է նշեմ սփյուռքում նախագահ Սերժ Սարգսյանի հանդիպումների կարևորությունը: Սփյուռքը մեզ համար շատ կարևոր դերակատարություն ունի տնտեսական կայուն զարգացման գործում: Սփյուռքը, առաջին հերթին, տնտեսապես զարգացած և գիտական բարձր մակարդակի հասած կարևորագույն երկրների բաղկացուցիչ մասն է: Մեզ համար դա բարձր տեխնոլոգիաներ, ժամանակակից սարքավորումներ և նյութեր ստանալու հուսալի աղբյուր է: Սփյուռքը նաև արտասահմանյան հզոր շուկա է հայկական արտադրանքի գովազդի և իրացման համար: Սփյուռքի օգնությամբ, և ոչ միայն կապիտալ ներդրումների հաշվին, մենք կարող ենք հեշտությամբ հաղթահարել առկա տնտեսական դժվարությունները: Աշխատել է պետք, շարժվել է պետք: «Дорогу одолеет идущий»։
-Ինչպե՞ս է Ձեզ հաջողվում այդպիսի համառությամբ և հաստատակամությամբ հաղթահարել բոլոր տեսակի դժվարությունները: Մեր գիտնականների բռնած ուղին այնքան քարքարոտ և դժվար է:
-Պետք է հավատաս քո գործի կարևորությանը և ցուցաբերես տոկունություն տարբեր տիպի խոչընդոտների հաղթահարման ժամանակ: Ես կյանքում միշտ առաջնորդվել եմ Դոստոևսկու հետևյալ սկզբունքով: Եթե ունեք նպատակ և գնում եք դեպի այդ նպատակի կատարումը և ամեն անգամ շրջվում եք, որ քարեր նետեք հաչող շների վրա, երբեք չեք հասնի Ձեր նպատակին: Մեր խնդիրն այնքան պարզ է: Պետք է անել ամեն հնարավորն ու անհնարը, որ Հայաստանը բռնի իր կայուն զարգացման ուղին: Դա հնարավոր է, դա շատ կարևոր է և պետք է անել անհապաղ:
-Դե ինչ, հաջողություն Ձեր գործերին: Աստված Ձեզ օգնական:
Զրույցը`
Հասմիկ ԳԵՎՈՐԳՅԱՆԻ
Հեղինակի նյութեր
Մեկնաբանություններ
Ասում են...
-
Ասում են Ռուսաստանի նախագահ Պուտինը Զանգեզուրի միջանցքի մասին ոչ մի նոր բան չի ասել Ղարաբաղյան երկրորդ պատերազմից հետո, որն ավարտվել է 2020 թվականի նոյեմբերի 9-ի հայտարարությամբ։ Միևնույն ժամանակ, հայտնի չէ, թե այս հարցում Հայաստանը, Ադրբեջանը, Իրանը, Ռուսաստանն ու Թուրքիան ինչպես են «ընտելանալու» միմյանց:
-
Ասում են… Ռուսաստանի տարածքին հեռահար ճշգրիտ զենքերով հարվածներ հասցնելու հնարավորություն ՈՒկրաինայի ԶՈՒ-ն չունի, հետևաբար, եթե հայտարարվում է, որ ՈՒկրաինային թույլատրվում է նման հարվածներ հասցնել, ապա դա նշանակում է, որ ՆԱՏՕ-ն ուղիղ մտնում է կոնֆլիկտի մեջ Ռուսաստանի հետ
-
Ասում են… Վլադիմիր Պուտինի այցն Ադրբեջան պատմական իրադարձություն էր, քանի որ այն նշանավորեց Հարավային Կովկասում Ռուսաստանի գլխավոր դաշնակցի փոփոխությունը։ Ավելի քան 30 տարի Հայաստանն այդպիսի դաշնակից էր, բայց հիմա որոշել է անցնել Արևմուտքի կողմը՝ ներառյալ Ֆրանսիան, ԵՄ-ը և ԱՄՆ-ը
-
Նիկոլն արգելել է իրեն նկարել Արարատների ֆոնին Ըստ մերձնիկոլական շրջապատից տարածվող լուրերի` կապիտուլյանտ ոչնչությունը հրահանգել է իր աշխատակազմի լուսանկարիչներին և օպերատորներին իրեն չպատկերել Արարատ լեռների ֆոնին:
-
Ասում են… Մի շարք երկրներում, ցավոք, նաև Հայաստանում մեծ խանդավառություն չկար այն հարցում, որ Ռուսաստանն ինչ-որ կերպ վերահսկեր Հայաստանով լոգիստիկ ճանապարհը Նախիջեւանի և Ադրբեջանի հիմնական տարածքի միջև։ Այստեղ, նախ և առաջ, Թուրքիայի շահն է
-
Ասում են… Ես հստակ ասել եմ՝ նյութական որևէ ակնկալիք, կլինի կազմակերպություն կամ անձ, եթե ինքը ներգրավված է այս շարժմանը, չի կարող ունենալ, սկսած ինձնից, փոխարենը՝ մենք բոլորս կստանանք Հայրենիք ու Պատիվ
-
Ասում են… Հիմա մենք բավականին բարդ շրջան ենք ապրում մեր բարեկամ, եղբայրական Հայաստանի հետ հարաբերություններում։ Դա նույնիսկ ավելին է, քան եղբայրականը, քանի որ այստեղ ավելի շատ հայեր են ապրում, քան՝ բուն Հայաստանում
-
Ասում են Մարտի 8-ից առաջ Մեծ Բրիտանիայի և ԱՄՆ-ի դեսպանատները զգուշացնում էին իրենց քաղաքացիներին զգույշ լինել Մոսկվայում՝ չասելով, թե ինչ է կատարվում
-
Ասում են… Իհարկե, Բրյուսելը շահագրգռված է Հայաստան-ՀԱՊԿ կապի թուլացմամբ, իսկ Դաշինքի պաշտոնական խոսնակները մեկ անգամ չէ, որ հանրային լավատեսություն են հայտնել ՆԱՏՕ-ի հետ մերձեցման Հայաստանի հեռանկարների վերաբերյալ
-
Ասում են…
Ափսոսում ենք, որ ՀՀ ղեկավարությունը, ըստ ամենայնի, գիտակցված որոշում է կայացրել՝ վարել ՌԴ-ի հետ հարաբերությունների հետևողական վատթարացման, Լեռնային Ղարաբաղում տեղի ունեցած ամեն ինչում Ռուսաստանին մեղադրելու գիծ։ Դա, իհարկե, հարիր չէ դաշնակցային հարաբերություններին
-
Ասում են Պաղեստինյան ՀԱՄԱՍ-ը 10-20-100 անգամ ավելի քիչ զենք ունի, քան ունեին Լեռնային Ղարաբաղի հայերը և ադրբեջանական բանակը իսրայելական բանակը չէ։ Թող Հայաստանում մտածեն։
-
Ասում են… Որոշ երկրներ փորձում են խաթարել ԱՊՀ անդամների օրինական իշխանությունը, ավանդական արժեքները և իրավիճակն ամբողջությամբ: Անհրաժեշտ է կանխարգելիչ աշխատանք՝ ԱՊՀ երկրների անվտանգության ապահովման համար։
-
Ասում են… Ռուսաստանը և Բելառուսը օգուտ չունեն իսրայելա-պաղեստինյան հակամարտությունից: ՈՒ՞մ է այն ձեռնտու Մեզ ու ռուսաստանցիներին կշտամբում են «Ձեռնտու է Ուկրաինան հետին պլան է մղվել» Լսեք, եկեք անկեղծ լինենք այն, որ մեր մասին սկսել են ավելի քիչ խոսել, թերևս, վատ չէ: Բայց ո՛չ այդ գնով։ Մարդիկ են զոհվում։ Ինչի՞ վրա ենք ուրախանալու։
-
Ասում են…
Աշխարհում արևմտյան ազդեցությունը հսկայական ռազմաֆինանսական բուրգ է, այն իրեն պահելու համար անընդհատ նոր «վառելիքի» կարիք ունի՝ ուրիշներին պատկանող բնական, տեխնոլոգիական, մարդկային ռեսուրսներ
-
Ասում են…
10 ամսվա շրջափակումից հետո՝ սեպտեմբերի 19-ին, ադրբեջանական զինված ուժերը դաժան հրետակոծության ենթարկեցին Լեռնային Ղարաբաղը։
Սիրտս կոտրվում է, երբ իմանում եմ Լեռնային Ղարաբաղից բռնի տեղահանված և Հայաստան զանգվածաբար փախչող հազարավոր հայ ընտանիքների ցավի, կորստի, մարդու իրավունքների կոպիտ խախտումների մասին:
Տարածաշրջանային
