Հետո էլ կասեն՝ պարենային զամբյուղը չի հերիքում

Ասացի՝ լռեմ, նուրբ հարց է, բայց տեսնում եմ՝ օր-օրի ավելի է ահագնանում տմարդությունը, խոսելով էլ բան չի փոխվի, մանավանդ, այս նեղ հարթակում: Մայրս կասեր՝ մարդու մեջ պիտի լինի, ասելով չի:

Չեմ դատի պարենային այս խուճապը, գուցե վաղն իրոք պատերազմ ու տնտեսական ճգնաժամ լինի, խիղճս չտանջի ասածիս համար:
Մարդիկ են՝ ով ինչ կուզի թող գնի, բայց չափ ասվածը չմոռանան, մի քիչ էլ ուրիշի մասին մտածեն, մի բան էլ խանութում թողնեն, մենք գնենք՝ մեր օրվա կարիքին:
Վայ, տնաշենններ, հետո էլ կասեն՝ պարենային զամբյուղը չի հերիքում, կես ամիս է ձգում… Բա գործազուրկը, ոչ մի տեղից հույս չունեցող թոշակառուն, հաշմանդամ զինվորը, բռնի զորացրվա՞ծն ինչ քար տան գլխներին:
Մյուս մթերքները դեռ հեչ, էնքան այլուր են գնում թոնրատներից, բազաներից, որ հացի դարակներն արդեն դատարկ ենք տեսնում, օրական մի անգամ են հաց հասցնում խանութներ՝ նախկին երկու-երեք անգամի փոխարեն, ու սա դեռ խաղաղ վիճակն է:

Նույն վիճակն է դեղատներում, ու հենց սա ստիպեց ինձ գրել: Մարդն իր սպեցիֆիկ դեղը, որ միշտ է գնել ու առանց որի չի կարող ապրել, չի գտնում արդեն: Դեղատան տերն ասում է՝ միայն մեր սպառողը չի կրում, պարկերով ու դաստաներով դրսերն են տանում բիզնես անողները. դեղատան տերն արդարանում է՝ բազայում էլ չկա, որ պատվիրենք, մաքրել-սրբել են:
Որքան սպեցիֆիկ հիվանդներ այսօր մնացել են առանց իրենց դեղի, տառապում են ցավից, շնչարգելությունից, սիրտ-անոթային հիվանդություններից: Հասարակ դեղերն էլ են պարկերով դուրս հանում, ու ոչ ոք այս մասին չի մտածում, կարևորն իրենց բիզնեսն է, իսկը պահն է Հայաստանի հաշվին փող աշխատելու:

Այսքան էլ անմարդկությու՞ն, հայն իր կողքի հայի մասին չի մտածում:
Հիշեցի 92-ը. մարդկություն կար, մի կտոր հացն ու մթերքը տասը տեղ կիսել կար, բերանից կտրել՝ հարևանը հարևանին տալ կար:
Հին գորիսեցիները, իմաստուն տարեցները երևի զգում էին, որ պատերազմը քթներիցս կախ է, հիշում եմ, իրար խորհուրդ էին տալիս հաց չորացնել: Ով հնար ուներ՝ գյուղերից լավաշ բերեց, չորացրեց, ով՝ չէ, բայց որքան կարող էր այն ձգել, շատ-շատ՝ մեկ-երկու ամիս:
Չորս տարի ժողովուրդը մնաց տալոնի տված գրամների ու կապտասև հացի հույսին, ու չէինք տրտնջում, պատերազմ էր, զինվորին պիտի հասցվեր առաջինը: Ոչ լույս կար, ոչ գազ, ինչպես բոլորը՝ այնպես էլ մենք. այս հոգեբանությունն էր:

Հիմա ամեն մեկն իրեն է քաշում, ու ոչ մեկի մտքով չի անցնում՝ ինչպես բոլորը, այնպես էլ՝ մենք, մի քիչ էլ սակավապետ լինենք, նրբանան մեր հոգիները, մոտենանք Աստծուն:
Հենց միայն այս պատճառով՝ ոչ լավ օրեր հուսացեք, ոչ էլ՝ հաղթանակ:
Մարդը մարդ լինելով է հաղթանակի ու Տիրոջ բարեհաճությանն արժանանում:
Վերջին երեսուն տարին մեզ ոչինչ չի սովորեցրել, փչացել ենք, շատ ենք փչացել:

Սուսաննա Բաբաջանյան

Մեկնաբանություններ