«Այսօր հայկական էստրադային երգը նմանվել է սերիալի»

ԿԴԱՏՎԵ՞Ն ՖՈՆՈԳՐԱՄԱՅՈՎ ԵՐԳՈՂ ԵՐԳԻՉՆԵՐԸ
Երգի պետական թատրոնն այն կառույցն է, որտեղ տարիներ շարունակ կրթվել ու բեմում իրենց առաջին քայլերն են արել մեր երգարվեստի շատ ներկայացուցիչներ: Նրանցից ոմանք շարունակում են հավատարիմ մնալ երգարվեստում իրենց սկզբունքներին` ներկայացնելով որակյալ արվեստ, ոմանք էլ, տրվելով շուկայի պահանջարկին, մեր էստրադայում ստեղծել են մի իրավիճակ, որտեղ խառնվել են էստրադային ու հարսանեկան երգերը, մաքուր հնչողությունն ու «կլկլոցային» ձայները: «Էստրադային ժանրն արժեզրկվել է ինձ համար»,- ասում է Երգի պետական թատրոնի տնօրեն ԱՐԹՈՒՐ ԳՐԻԳՈՐՅԱՆԸ, որն «Իրավունքը de facto»-ի այսօրվա հյուրն է:
-Անցյալ տարի Ձեր կազմակերպած` «Մենք նորոգում ենք մեր թատրոնը» խորագրով համերգի նպատակը Երգի պետական թատրոնի դահլիճի վերանորոգումն էր: Կարողացա՞ք համերգից ստացված հասույթն իր նպատակին ծառայեցնել:
-Թատրոնի դահլիճի վերանորոգմանը ձեռք մեկնեցին համապատասխան պետական մարմինները: Հանրապետության նախագահի աջակցությամբ սկսեցինք և շուտով կավարտենք վերանորոգման աշխատանքները: Իսկ այդ համերգից ստացված հասույթը կօգտագործվի տեխնիկական սարքավորումների վրա: Անցած տարիներին էլ մեր դահլիճը «տնքալով» էր ծառայում իր նպատակին, իհարկե, ոչ որպես դահլիճ. այն մեծ փորձասենյակ էր դարձել մեզ մոտ ուսանող երկու հարյուր երեխաների համար: Այս տարի նախատեսում ենք մեր ամենամյա «Սուրբ ծննդյան հանդիպումները», որոնք սկսվում են դեկտեմբերի 25-ին, կազմակերպել արդեն վերանորոգված ու տեխնիկապես վերազինված դահլիճում:
-Իսկ ե՞րբ կհաջողվի վերանորոգել Երգի պետականն ամբողջությամբ:
-Դրա համար լուրջ գումարներ են պետք, ինչն այս պահին չունենք: Չեմ էլ սիրում շարունակ «ուզվորի» դերում լինել: Կարծում եմ` Երգի պետականի վերանորոգմանը կօգնի նաև հենց վերանորոգված դահլիճը, և որոշ աշխատանքներ էլ ինքնուրույն կանենք: Իննսունչորս թվականին, երբ սկսեցին վերանորոգել հանրապետության թատրոնները, ես համեստաբար լռում էի ու սպասում մեր թատրոնի վերանորոգման հերթին: Բարեբախտաբար, այդ սպասումը նկատվեց ու գնահատվեց պետության կողմից (ուրախությամբ պետք է ասեմ, որ միայն դահլիճը վերանորոգելով չի սահմանափակվելու պետական աջակցությունը): Երգի պետականը դարբնոց է, որը մեծ դեր ունի սերունդների դաստիարակման և նրանց ճիշտ ու իսկական արվեստին մոտ պահելու գործում:
-Երգի պետականի անմխիթար պայմաններն անդրադառնո՞ւմ են Ձեր թատրոնի դիմորդների թվաքանակի վրա:
-Ոչ: Մեր թատրոն ընդունվելու համար վերջերս երեք օրվա ընթացքում ես լսեցի մոտ երեք հարյուր երեխայի, ինչն արդեն խոսուն ապացույց է: Իհարկե, նրանցից բոլորը չէ, որ հետագայում կշարունակեն մնալ երգարվեստում, բայց այստեղ սովորած երկու տարին, վստահ եմ, լուրջ ազդեցություն կունենա նրանց դաստիարակության ու որպես մարդ ձևավորվելու վրա։
-Դուք մեր երգարվեստի պրոֆեսիոնալներից մեկն եք և տարիներ շարունակ կրթել ու մեծ բեմ եք ճանապարհել մի քանի սերունդ՝ նրանց պահելով ճշմարիտ արվեստի ուղու վրա: Այսօր Ձեզ գոհացնո՞ւմ են մեր երգարվեստը և հատկապես հայ էստրադան:
-Ես ոչ միայն դժգոհ եմ այսօրվա մեր երգարվեստից, այլև, խոստովանեմ, էստրադային ժանրը վարկաբեկվել է իմ աչքում: Ես նկատում եմ այնպիսի երևույթներ, որոնք գռեհիկ են, անընդունելի ականջի և հոգու համար: Ցավում եմ, որ Երգի պետականի առաջին սաներից կամ, ինչպես ընդունված է ասել, երգարվեստի հին սերնդից շատերն անգամ ենթարկվում են շուկայի պահանջարկին ու իրենց սկզբունքներին դեմ գնալով՝ երգում են այնպիսի երգեր, որոնք շահութաբեր կարող են լինել: Ես հասկանում եմ, որ երգելով նրանք պետք է նաև իրենց ֆինանսական վիճակը կարգավորեն, բայց այդ ամենը կարելի է անել գոնե ճաշակով երգեր երգելով: Կամ պետք է «կիսեն» իրենց արվեստը. երգեն և՛ շուկայում պահանջարկ ունեցող երգեր, և՛ այնպիսի բարձրորակ երգեր, որոնք չեն աղավաղի էստադա կոչվող ժանրը: Վստահ եմ, որ մենք ունենք շատ լավ երգիչներ, որոնք կարող են ճաշակ թելադրել, բայց չեն անում, ինչն ինձ շատ է անհանգստացնում: Այսօր հայկական էստրադային երգը նմանվել է սերիալի. ինձ համար այն մի մեծ երգ է` տարբեր մասերի բաժանված:
-Շատերն այսօրվա մեր էստրադայում տիրող անճաշակությունն ու անորակությունը վերագրում են նոր սերնդի ներկայացուցիչներին: Համամի՞տ եք:
-Ոչ: Այսօրվա երգարվեստում երիտասարդական շունչ կա, և դա նոր սերնդի ներկայացուցիչների շնորհիվ է: Պետք չէ նրանց քննադատել: Նրանց մեծամասնությունը կրկնօրինակում է այն, ինչ տեսնում է նախորդ սերնդի մոտ: Այսօր հայտնվել են նաև ինչ-որ անհայտ պրոդյուսերներ, և մի կողմից էլ նրանք են շեղում նոր սերնդին: Նկարում են մի քանի անորակ տեսահոլովակներ և, մտածելով միայն ֆինանսական եկամտի մասին, նրանց մղում հարսանիքներում ու խնջույքներում երգելու: Արդյունքում տվյալ երգիչը կորցնում է իր դեմքը: Ես հպարտորեն եմ խոսում Սոնա Շահգելդյանի արվեստի մասին: Գուցե նրան չեն հրավիրում շատ համերգների` շուկայական երգեր չերգելու համար, ոչ էլ նա շատ հարուստ ընտանիքից է, որ ֆինանսական խնդիր չունենա, պարզապես երգարվեստում ունի սկզբունքներ, որոնց չի դավաճանում: Իսկական արվեստն այդպես է ծնվում:
-Իսկ այսօրվա պայմաններում որքա՞ն կհաջողվի Սոնային և նրա նման երգիչներին՝ իրենց սկզբունքներին հավատարիմ մնալ:
-Վստահ եմ, որ նա ու նրա նման սկզբունքային երգիչները երբեք չեն փոխվի, ինչպես չփոխվեց Տաթևիկ Հովհաննիսյանը: Նա էլ, բնակվելով ԱՄՆ-ում, կարող էր թողնել ջազն ու երգել սփյուռքում սիրված «տաշի-տուշի» երգեր, բայց չդավաճանեց ինքն իրեն:
-Մեր երգարվեստի ներկայիս վիճակի համար երբեմն մեղադրանքներ են հնչում նաև Երգի պետականի վերաբերյալ, ասելով, թե անգամ նրանք, ովքեր ուսանել են այստեղ, տարիների ընթացքում սկսում են անճաշակ երգեր երգել, և Երգի պետականը կարծես կորցնում է իր նշանակությունը:
-Երգի պետական թատրոնում սովորելու տարիներին այդ երգիչներից ոչ մեկը երբևէ չի երգել անճաշակ ու անորակ երգեր: Այստեղից հեռանալուց հետո նրանք այս ասպարեզում արդեն ինքնուրույն մարդիկ են` իրենց սկզբունքներով, և իրենք են որոշում իրենց հետագա ճանապարհը: Ասացեք, խնդրեմ, ի՞նչ մեղք ունի Երգի պետականը, կամ` ի՞նչ կարող եմ անել ես, եթե այստեղից հեռանալուց տարիներ հետո նրանցից ոմանք սկսում են «կլկլացնելով» երգել, ինչն այսօրվա շուկայի պահանջարկն է դարձել: Ես շարունակում եմ նրանց, ովքեր ընդունում են իմ խոսքը, խորհուրդ տալ չդավաճանել իրենց սկզբունքներին ու չվազել գումարի հետևից, երգել որակյալ ու ճաշակով երգեր: Բայց բռնանալ նրանց գործունեության վրա ես չեմ կարող և իրավունք էլ չունեմ:
-Վերջապես մեր երկրում էլ ստեղծվեց մշակութային հեռուստաալիք` «Արարատը», որը նպաստելու է մեր մշակույթի ճիշտ ներկայացմանն ու զարգացմանը: Ի՞նչ եք կարծում՝ այս հեռուստաալիքի շնորհիվ երգարվեստու՞մ էլ դրական տեղաշարժ կնկատվի:
-Հեռուստատեսությունը մեծ դեր ունի մշակույթը ճիշտ ներկայացնելու գործում, և ուրախ եմ, որ այս ալիքով կրճատվել են էստրադային հատկացվող եթերաժամերը, իսկ ցուցադրվող տեսահոլովակներն անորակ չեն: Բայց միայն «Արարատը» չի կարող պայքարել անորակ տեսահոլովակների դեմ, դրանով պետք է զբաղվեն նաև այլ հեռուստաընկերություններ: Ուրախ եմ նաև, որ ստեղծվել է «Բենեֆիս» հաղորդումը, որտեղ երգիչը մեկ ու կես ժամ երգում է կենդանի հնչողությամբ: Այս դեպքում արդեն ժողովուրդը կարող է տեսնել` ով ով է, ու գնահատել ըստ արժանվույն: Ես չեմ կարողանում հասկանալ` ո՞նց կարելի է բարձրանալ բեմ և կենդանի հանդիսատեսի առջև երգել անկենդան երգեր` պարզապես շարժելով բերանը և ի ցույց դնելով շքեղ հագուստներն ու մարմինը: Համոզված եմ, որ մեր երկրում էլ, ինչպես արդեն շատ երկրներում, կգա մի ժամանակ, երբ կդատվեն ֆոնոգրամայով երգող երգիչները: Այդ դեպքում երգարվեստը շատ արագ կմաքրվի:
Զրուցեց Արմինե ԳԱՍՊԱՐՅԱՆԸ

Մեկնաբանություններ