Հինգ տարի առաջ այս օրը ` ապրիլի 23-ին, թշնամին էր ոռնում Ծիծեռնակաբերդի հուշահամալիրում։ Հիշում ենք այդ դրվագը չէ՞։ Եկել էր ասելու, որ իր ոճրագործ ու ցեղասպան նախնիների նման հանելու են այս չքնաղ ժողորվրդի աչքերը, որ լացելու են մեր մայրերը....Տեքստը հենց այդպիսինն էր։ Ոչ մի ուժային կառույց չէր նկատել, թե ինչպես էր թափանցել երկիր ու ինչպես էին նրա պիղծ ոտքերը հասել այնտեղ` մեր համայն հայության համար սրբավայր Ծիծեռնակաբերդ։ Չէին նկատել, որովհետև երկրում համատարած քաոս էր. անարմատ, հակահայ, մանկուրտ խմբակն էր իշխանության գալիս։ Եվ երկրի աղմուկը լռեցրել էր այդ կենդանու ձայնը։

Բանակցությունները դա՝ կողմերի միջև երկխոսությունն է, որի նպատակը կողմերի համար ընդունելի և շահեկան արդյունքի հասնելն է: Բանակցային սեղանին կարող է դրված լինել ընդունելի և անընդունելի կետեր պարունակող փաստաթուղթ: Մարդիկ բանակցում են հենց այդ անընդունելի կետերը չեղարկելու նպատակով: Համաձայնության գալուց հետո ստորագրում են բանակցային սեղանին դրված փաստաթուղթը:

Հայ ժողովուրդը թշնամիներ շատ է ունեցել, բայց բարեկամների պակաս էլ չի զգացել: Այդ բարեկամներից է գերմանացի հասարակական գործիչ, աստվածաբանության դոկտոր, հոգևորական Յոհաննես Լեփսիուսը, որի վկայությունները հայության ցեղասպանության մասին այսօր մեծ արժեք են ներկայացնում հայոց դատի հետապնդման համար:

...Հուշահամալիրի բացումը տեղի ունեցավ, ինչպես նախատեսված էր՝1967թ. նոյեմբերի 29-ին, Հայաստանում խորհրդային կարգեր հաստատվելու տարեդարձի օրը: Կիրովի անվան քիմիական կոմբինատի մշտաբորբոք քուրայից վառած և զրահամեքենայով Ծիծեռնակաբերդ բերած ջահը հանձնում են ՀԿԿ ԿԿ առաջին քարտուղար Անտոն Քոչինյանին: Ընդունելով ջահը՝ նա վառում է հավերժական կրակը և, բարձրանալով ամբիոն, ճառով դիմում է ներկաներին.

Ամենաանելանելի թվացող իրավիճակում անգամ ելք գտնվում է, եթե լիովին հուսալքված ու հանձնված չես բախտի քմահաճույքին, եթե շարունակում ես հետամուտ լինել քո նպատակին: Այս ընթացքը, սակայն, առավել դժվարին է դառնում, երբ քեզ խանգարում են ներսից ու կողքից, երբ քեզ հատուկ՝ նենգ մտայնությամբ մոլորեցնում են ու խաբում, փորձելով քեզ ավելի «դյուրամարս» դարձնել թշնամու եւ նրա կամակատարների համար:

Ախր դա ինձ համար ոչ միայն քաղաքական, այլ նաև մարդկային դիակ է մեր գլխին` հոտած, նեխած վիճակով։

Խոստացել էի, որ չպատմեմ, բայց պատմում եմ: Դարավերջի մեր ազատատամարտին Ֆրանսիայից մի երիտասարդ էր եկել մասնակցելու, որ Արցախի տեղը վատ գիտեր, հայերեն ընդհանրապես չգիտեր: Ջինսի նորաոճ վերնաշապիկով, նույն կերպասից անդրավարտիքով դիցուք՝ Ժանին, հարցնում եմ, թե ի՞նչ պիտի անի Արցախում, ասում է՝ պապիս վրեժը պիտի լուծեմ:

Ավտոմեքենայով մտել էի «Սուրմալու» առևտրի կենտրոնի տարածք: Ավտոմեքենան փորձեցի կայանել: Նշանագրված կայանատեղիի մեծ մասը զբաղեցնում էին տարբեր ձևաչափի մետաղական իրեր: Ավտոմեքենային մոտեցավ առանց անվանաքարտի և առանց որևէ տարբերանշանի, անհայտ պետության զինվորական համազգեստով, հայախոս, արական սեռի անձնավորություն և պահանջեց ավտոմեքենան կայանել նշանագրված հատվածում: Այն հատվածում, որի մեծ մասը զբաղեցնում էին մետաղական իրերը: Բացատրեցի այդ հատվածում կայանելու անհնարինությունը:

Հիսուսը Հուդեայի քաղաքական դաշտում ի հայտ եկավ, երբ դե յուրե իշխանություն էր համարվում Հերովդես արքայի կառավարությունը: Թեպետ անշուշտ փաստացի իշխանությունը Հուդեայում վաղուց պատկանում էր Հռոմին, որի ներկայացուցիչն էլ այդ ժամանակահատվածում Պոնտացի Պիաղտոսն էր: Ըստ պատմիչների նա վարում էր հարկային դաժան քաղաքականություն, անարգում էր հրեաների կրոնական հավատալիքներն ու սովորույթները, անխնա ճնշում էր ժողովրդական ապստամբությունները: Այսինքն, հռոմեացիք Հուդեայում անում էին այն ամենը, ինչ օտարերկրյա գործակալական ցանցերն անում են Հայաստանում տասնյակ տարիներ շարունակ:

Հայաստանի և Արցախի գլխին կուտակվող սև ամպերը գնալով ավելի են մթեցնում հայրենիք ունենալու մեր ապագան, իսկ երեկվա (20 ապրիլի 2023 թ.-irates.am) Ձեր խոսքը արևի փոքր շող էր համատարած խավարի մեջ: Հայաստանի կառավարումը զավթած չարի դեմ պայքարողների համար Ձեր խոսքը ասես կռվին պատրաստ լինելու հրաման լիներ: