«Սա թանկ բիզնես է, որը պահանջում է արյուն ու քրտինք թափել»

Բնական պայմաններում մարգարիտն աճում է հինգից քսան տարում, իսկ արհեստական պայմաններում այն կարելի է աճեցնել ընդամենը մեկ տարում: Այսօր արհեստական պայմաններում աճեցրած մարգարիտը բնական մարգարտից գնով և տեսքով գրեթե չի տարբերվում, միայն դրանց ձեռքբերման ճանապարհներն են տարբեր: Ծոցի երկրներից արտահանվող մարգարիտները շուկայում բարձր գին և պահանջարկ ունեն: Այդ երկրների թվում է նաև ԱՄԷ-ն:

ԱՄԷ-ի Ռաս Ալ Խայմա էմիրությունում Suwaidi Cultured Pearl ընկերությունը մասնագիտացած է արհեստական պայմաններում մարգարիտներ աճեցնելու գործում: Ընկերությունն ունի ֆերմա, որն առաջինն է Ծոցի երկրներում: 2004-ին հիմնադրված ընկերությունից հաջողության հասնելու համար տասը տարի է պահանջվել: Վերհիշելով գործունեության առաջին տարիները՝ հիմնադիր ԱԲԴՈՒԼԱ ԱԼ ՍՈՒՎԱԻԴԻՆ նշում է. «Ես ընկերության առաջնակարգ աշխատողներից էի, անձամբ էի սուզվում և ծովի հատակից հավաքում խեցիները, սովորում տեղադրման մեթոդը: Սա թանկ բիզնես է, խլում է մեր խնայողությունների մեծ մասը, բայց կրքոտ նախագիծ է, որը պահանջում է արյուն ու քրտինք թափել»:

Ֆերման հիմնադրելիս նրա նպատակն է եղել պահպանել իր նախնիների թողած ժառանգությունը: Սուվաիդիի պապը եղել է մարգարիտ որոնող վերջին սուզորդներից, թանկարժեք քարեր գտնելու համար շատ վտանգավոր ծովային ճամփաներ է կտրել: Բիզնեսմենը վերհիշում է մանկության տարիներին լսած պատմությունները, որոնց համաձայն, շատ սուզորդներ հիվանդությունների և դժբախտ պատահարների պատճառով չեն վերադարձել ծովի խորքերից, նրանց ձեռքերը կոշտացել են խեցի կտրելով: Չնայած դժվարություններին, մարդիկ շարունակել են սուզվել, քանի որ մարգարտի որոնումն էմիրաթցիների կյանքի անբաժան մասն է եղել, իսկ նրանց գտած մարգարիտը՝ եկամտի աղբյուրը: Ծոցում մարգարտի առևտուրը հարյուրամյակների պատմություն ունի: ՈՒսումնասիրությունների համաձայն այս տարածաշրջանը մինչև 1950-ական թթ. ապահովել է շուկայի ավելի քան 70 տոկոսը: Արտադրության գագաթնակետը եղել է 1900-ին: Հայտնի է, որ այս շրջանում 22000 ձկնորս է զբաղված եղել խեցիների որոնումով, սակայն հետագայում Ծոցի մարգարտի նկատմամբ հետաքրքրությունը նվազել է, վրա են հասել ծանր ժամանակներ:

Պատճառը արհեստական պայմաններում մարգարիտ աճեցնելու ճապոնացի ձեռնարկատեր Կոկիչի Միկիմոտոյի փորձն է, որից հետո շուկայում հայտնվել են ավելի էժան քարեր՝ անհավասար մրցակցություն ստեղծելով Ծոցի ձկնորսների համար: Սա արհեստական մարգարտի արտադրության մոլուցքի շրջան էր Ճապոնիայում և Չինաստանում, իսկ Միջին Արևելքին նույն շրջանում համակել էր նավթի մոլուցքը: ԱՄԷ-ն նավթային օջախների հայտնաբերումից հետո կենտրոնացել էր արտադրության այս ճյուղի վրա, ինչի շնորհիվ կտրուկ վերելք է ապրում տնտեսությունը, իսկ մարգարտի որոնումը բոլորովին մոռացության է մատնվում:

Բայց էմիրաթցիները նախանձելի վերաբերմունք ունեն իրենց ավանդույթների, պատմական անցյալի նկատմամբ, ինչպես նաև ունեն գնահատանքի արժանի բիզնես մտածողություն, որը կարողանում են օգտագործել ի շահ իրենց երկրի: Նույն այդ մղումով տասնամյակներ անց Աբդուլա ալ Սուվաիդին կապ է հաստատել Ճապոնիայում Իմուրա ընտանիքի հետ, որը մասնագիտացած է արհեստական պայմաններում մարգարտի աճեցման գործում: 2004-ին նրանք օգնում են Սուվաիդիին ճապոնական մեթոդը ներդնելու Ռաս ալ Խայմա էմիրությունում հիմնադրված ֆերմայում. «Ես այս խնդիրն իրականացնելիս պատմական և մշակութային պատասխանատվություն էի զգում: Ծոցում հայտնաբերված մարգարիտները զարդարել են թագավորներին, թագուհիներին, սակայն տարիների ընթացքում այս արտադրությունը տեղափոխվել է Ասիա»:

Նրա նպատակն է եղել հետ բերել թանկարժեք քարերի շուկայում ԱՄԷ-ի առաջնային դերը: Այսօր ճապոնական մեթոդի շնորհիվ ընկերությունն արտադրում է տարեկան 40000 մարգարիտ, որոնց չափերը հասնում են 7-9 մմ-ի: Քարերն արհեստական ճանապարհով չեն ներկվում, լինում են սպիտակ և կրեմագույն՝ շամպայնի կամ արծաթագույնի երանգավորմամբ: Ընկերության մարգարիտները որակական չափանիշներով գնահատվում են A, B, C կարգի, հաջողության գրավականը նաև ջուրն է: Ռաս ալ Խայմա էմիրության տաք ջուրը նպաստում է, որ խեցիները կարճ ժամանակում պատրաստեն որակյալ մարգարիտ: Այն, ինչ արտադրվում է Ճապոնիայում տասներկու-տասներեք ամսում, Ծոցում արտադրվում է ընդամենը երեք-չորս ամսում: Քանի որ Suwaidi Cultured Pearl ընկերությունը կարողանում է արդեն անհրաժեշտ քանակությամբ մարգարիտ մտցնել շուկա, ժամանակն է բիզնեսը տեղափոխելու այլ մակարդակ, և ընկերությունն աշխատում է սեփական ապրանքանիշը ներկայանալի դարձնելու ուղղությամբ: Չնայած պետք է նշել, որ էմիրաթյան մարգարտով արդեն հետաքրքրված են զարդերի պատրաստմամբ զբաղվող հայտնի ընկերություններ, օրինակ, Mouawad-ը: Վերջինիս հետ համագործակցությամբ ստեղծվել է երկու թանկարժեք նմուշ՝ «Լուսնային մարգարտի կոմպլեկտը» և «Անմահությունը»:

Օրեր առաջ էլ հայտնի դարձավ, որ ընկերությունը բիզնեսի զարգացման համար նոր նախագիծ է մշակում: 2018 թ. հունվարին Ռաս ալ Խայմա էմիրությունում գտնվող ֆերման իր դռներն է բացելու նաև զբոսաշրջիկների առջև: Նրանք հատուկ հագուստով կարող են սուզվել ընկերության ֆերմայի ջրային տարածք, որոնել մարգարտի խեցիները: Սա յուրահատուկ էքսկուրսիա է, որի ընթացքում հնարավորություն կունենան ծանոթանալու տարածաշրջանում մարգարտի հայտնաբերման պատմությանը, ներկայիս արտադրության մեթոդներին: Ի դեպ, նախագիծն ուղղված է ոչ միայն զբոսաշրջիկներին, այլև ԱՄԷ-ի երիտասարդ սերնդին, որպեսզի չմոռացվեն ավանդույթները:

ԱՄԷ-ի մարգարտի նախկին փառքի վերականգնմամբ մտահոգ է նաև պետությունը. պարբերաբար կազմակերպվում են ֆորումներ, ցուցահանդեսներ, տենդերներ, իրականացվում են ներդրումային ոլորտի բարեփոխումներ, մարգարտի առքուվաճառքով զբաղվողների համար ազատ գոտիներում սահմանվում են արտոնություններ:

Համասփյուռ ԳՐԻԳՈՐՅԱՆ
ԱՄԷ-ում մեր հատուկ թղթակից

Հեղինակի նյութեր

• «Հանդուրժողականությունն օգնում է մարդկանց առերեսվելու, հասկանալու և հաղթահարելու դժվարին իրավիճակները»
• Սեպտեմբերն Աբու Դաբիում ամփոփեցինք ապագայի մեծ սպասումներով
• «Հայաստանի բոլոր պաշտոնյաները փոփոխության ենթակա են, մնայունը հայրենիքն է»
• «Թերթում իմ լուսանկարը տեսնելիս երջանկություն եմ ապրում»
• Հարստությունն անիմաստ է, եթե չի հասնում կարիքավորներին
• Հայրենիքը ցեխոտելիս, այն էլ օտար հողում, մի մոռացեք սեփական արժանապատվության մասին
• Էմիրաթցիները պատասխանատվությամբ են վերաբերվում իրենց քաղաքացիությանը
• Փնտրողը կգտնի
• Սիրում եմ քեզ, Հալե՛պ, առանց տեսնելու
• Էմիրաթցիների բարձրագույն կրթությունը հիմնականում անվճար է
• «Աստված տա` սփյուռքի երիտասարդությունը շարունակի այս գործը»
• «Կյանքը նվիրել էր իր ազգին»
• Փոփոխություններից հետո ծնողները երեխաներին այլ դպրոցներ չեն տանի
• ԱՄԷ-ն ապրելու համար լավագույն երկրներից մեկն է
• Ներդրողին նախ և առաջ հետաքրքրում է, թե ինչպես է իր ներդրած գումարը վերադարձվելու
• «Պետք է հավատաս քո թիմի կարողություններին»
• Մայիսին ԱՄԷ-ում շահագործվելու է ատոմակայանի առաջին բլոկը
• «Անջելան լավ գիտի, որ հայ է»
• «Կարևոր է, որ մեր շրջանավարտները կարողանան Հայաստանում աշխատանք գտնել»
• Նախապես ծանոթացեք օրենքներին՝ հաշվի առնելով բոլոր ռիսկերը

Մեկնաբանություններ