«Երիտասարդ Հայաստանի ծնունդը ուղեկցվում էր այնպիսի մղձավանջային տառապանքներով, որ մենք կորցրեցինք նորածնի քաղցրությունը զգալու ունակությունը»: Մի շտապեք, սա այդ տասնամյակի մամուլից չէ: Այս տողերը գրել է Նիկողայոս Ադոնցը`մեր Առաջին հանրապետության մասին, թեպետ դրանք առանց որևիցե դժվարության տեղավորվում են նաև ժամանակակիցներիս կենսափորձի մեջ: Իսկ հենց ճակատագրական իննսունականների սկզբին Արտավազդ Փելեշյանը նկարահանեց երկու կարճառոտ կինոաֆորիզմներ, որոնցից մեկը կոչվում էր «Կյանք», իսկ մյուսը`«Վերջ»: Առաջին ֆիլմում կիսախավարի միջով ընթացող գնացք է` հոգնատանջ ուղևորներով լեցուն, երկրորդում`երկունքի ցավեր, անընդհատ բաբախող զարկերակ ու երեխայի ծնունդ: Ժամանակի կերպարը, ավելի ճիշտ` ներքին խորհուրդը, հայտնաբերված էր անվրեպ` այս երկու կինոկրակոցների պայթուցիկ համադրությամբ: Այս անգամ ևս փելեշյանական ակնդետ կինովավերագրությունը վերաճել էր գաղտնատես կինոփիլիսոփայության: