Կդառնա՞ ազատ տեղաշարժի արգելքը Շենգենի գոտում վատ հիշողություն: Եվրահանձնաժողովը շատ է ուզում: Եվս 4 երկիր՝ ներառյալ Շվեյցարիան, արդեն մասամբ կատարել են Եվրահանձնաժողովի ցանկությունը՝ մայիսի 13-ին հայտարարելով Ֆրանսիայի, Գերմանիայի ու Ավստրիայի համաձայնության մասին՝ ուղղված նորմալ կյանք աստիճանական վերադարձին՝ գրում է Սոլեն Պոլիկը Le Temps-ում: Շվեյցարիայի Դաշնային խորհրդի տվյալներով՝ հունիսի 15-ից, եթե ամեն ինչ լավ լինի, 4 հարևան երկրների սահմանները իրոք կբացվեն: Նման հայտարարություն է արել և Գերմանիայի ՆԳ նախարաչ Հորստ Զեհոֆերը: Բալթյան երեք երկրներում ազատ տեղաշարժը կվերսկսվի մայիսի 15-ից՝ 10 օր առաջ հայտարարել են 3 երկրներն էլ: Այնուամենայնիվ, Եվրահանձնաժողովը Բրյուսելում ձեռնպահ է մնում արագացված օրացուցային պլանից՝ և առաջադրել է զգուշավոր մարտավարություն 3 փուլով՝ առանց կոնկրետ ամսաթվերի, հիմնված ճշգրիտ չափանիշների վրա, որոնց պետք է հետևել յուրաքանչյուր փուլում՝ համաճարակային իրավիճակը, մահճակալների թիվը, երկու կողմերի արգելքները: Առաջին փուլում, որ արդեն սկսվում է, ԵՄ երկրներին խորհուրդ է տրվում թուլացնել ընթացիկ վերահսկողությունը, հատկապես սահմանային աշխատակիցների համար: Հետո ԵՄ երկրները կարող են մտածել իրենց սահմանները բացելու մասին, ինչպես որոշել են Բեռնը և իր հարևանները համանման համաճարակային իրավիճակի դեպքում: Իբրև վերջին քայլ՝ ԵՄ-ում չի գործի ուղևորությունների ոչ մի արգելք: Հնարավորության դեպքում՝ դա կլինի ամառային արձակուրդների շրջանը, բայց առանց որևէ երաշխիքի: Եվրահանձնաժողովի ռազմավարությունն առանց ստորջրյա խութերի չէ: Եթե Բրյուսելին ինչ-որ բան դուր չգա, միշտ կարելի է առանձին երկրներ կամ շրջաններ «դիֆերենցել», որտեղ վիրուսը դեռ վտանգավոր է կամ սպառնալիք է ներկայացնում: Շվեյցարիան ու Ավստրիան այսօր դեռ չեն պատրաստվում մեղմել որևէ սահմանափակում Իտալիայի նկատմամբ: Ֆրանսիան պաշտոնապես չի սահմանել սահմանային վերահսկողություն Իտալիայի հետ, բայց դա ենթադրվում է առանց թույլտվության տնից 100 կիլոմետրից ավելի հեռանալու արգելքով: Ֆրանսիան մտադիր չէ այս պահին բացել սահմանները և Իսպանիայի հետ, որ 14 օրյա կարանտին է հայտարարել բոլոր ճանապարահորդների համար: Սանիտարական այդ սահմանափակումը կշարունակվի այնքան, քանի դեռ համաճարակը չի չեզոքացվի ռիսկի խմբի շրջաններում: Կարող են լինել և այլ սահմանափակումներ, շատ ավելի քիչ արդարացված: Ավստրիան, օրինակ, առաջիկա մի քանի ամիսներին ծրագրում է ընդունել միայն գերմանացիներին և մտադիր է մերժել չեխերին, որ համանման սանիտարական իրավիճակում են: Վերջին օրերին համառորեն Եվրահանձնաժողովը բացատրում է, որ այդ որոշումը անթույլատրելի է: «Երբ դուք բացում եք ձեր սահմանը որոշակի երկրի համար, չեք կարող ասել, որ չեք ընդունում այս կամ այն ազգի ներկայացուցչին»՝ հայտարարել է մի պաշտոնյա: Նշանակում է Գերմանիայում ապրող իտալացին միշտ հնարավորություն ունի Ավստրիա գնալ: «Հնարավոր չէ զբոսաշրջիկներին ընտրել այնպես, ինչպես մենյուի ճաշատեսակները»՝ ասել է գերմանացի եվրապատգամավոր Անդրեաս Շվաբը:
Սոլեն Պոլիկ, Le Temps
Հ.Գ. «Եվրամիությունը հաստատակամ է անդամ պետությունների միջև ներքին սահմանները բացելու հարցում»՝ Բրյուսելում հայտարարել է Եվրահանձնաժողովի փոխնախագահ Մարգրետե Վեստագերը` ընդգծելով, որ դա է 2020-ի զբոսաշրջային սեզոնը գոնե մասամբ փրկելու միակ տարբերակը:
«Այսօր մեր ներկայացւած փաթեթի հիմքում դրված է անվտանգության ապահովման գաղափարը: Մեր հանձնարարականների հիմքում հենց դա է` զբոսաշրջության ոլորտի աստիճանական և խիստ զգուշավոր վերագործարկումը, որ հիմնված կլինի նախևառաջ գիտական խորհուրդների վրա»՝ ասել է նա: Զբոսաշրջությունը Եվրամիության տնտեսության մոտ 10 տոկոսն է կազմում, ուստի այդ ոլորտի աշխուժացումը կարող է մեղմել տնտեսական ճգնաժամը, որ ծագել է կորոնավիրուսի համաճարակի հետևանքով: Եվրահանձնաժողովի պաշտոնյաները ընդգծում են, որ ներեվրոպական տուրիզմի աշխուժացումը հարկավոր է համադրել անվտանգության խիստ միջոցառումների հետ: Եվրահանձնաժողովի կազմած փաստաթուղթը նախատեսում է, որ ուղևորներն ու ավիաընկերությունների աշխատակիցները պարտավոր են լինելու օդանավերում պաշտպանիչ դիմակներ կրել: Երկաթուղային տրանսպորտի վերագործարկման գլխավոր նախապայմանն էլ դառնալու է գնացքներում սոցիալական հեռավորության պահպանումը: «Մարդիկ իհարկե պետք է հնարավորություն ունենան ճանապարհորդել եվրոպական երկրների տարածքում: Դա է պատճառը, որ մենք հստակ հանձնարարականներ ենք հրապարակում, թե ինչպես պետք է վերագործարկվի տրանսպորտը` առանց ուղևորների և այդ ոլորտի աշխատակիցների առողջությունը վտանգելու: Բացի այդ, զբոսաշրջիկները պետք է հստակ իմանան, որ այն հյուրանոցները, լողափերը, տեսարժան վայրերը, որ իրենք են այցելելու, վտանգ չեն ներկայացնում, և այնտեղ գործադրվելու են բոլոր ջանքերը կորոնավիրուսի տարածման հնարավորությունը նվազագույնի հասցնելու համար», - ասել է Եվրահանձնաժողովի փոխնախագահ Մարգրետե Վեստագերը: Ամառը եվրոպացիները կմնան Եվրոպայում, հազիվ թե Շենգենի գոտին բացի սահմանները աշխարհի զբոսաշրջիկների առաջ: Հայրենաճանաչության ժամանակներ են սկսվում՝ բոլորը կմնան իրենց երկրներում ու կվայելեն իրենց բնությունն ու իրենց սպասարկումը: Գուցե լավ է՝ գումարներն էլ կմնան հայրենիքում: Ճգնաժամի ժամանակ դա կարևոր է: Եթե, իհարկե, այդ հնարավորությունն ունենան՝ և համաճարակային, և ֆինանսական առումով:
Անահիտ ԱԴԱՄՅԱՆ