ԱՄՆ-ի նախագահական ընտրություններում Դոնալդ Թրամփի հաղթանակը չի փոխի վերաբերմունքը ուկրաինական ճգնաժամի նկատմամբ՝ հայտարարել է ՌԴ արտգործնախարար Սերգեյ Լավրովը։ «Վաշինգտոնի սկզբունքային վերաբերմունքը ուկրաինական և նույնիսկ եվրոպական հարցերի նկատմամբ չի փոխվի այն առումով, որ Վաշինգտոնը միշտ կձգտի իր վերահսկողության տակ պահել այն ամենը, ինչ տեղի է ունենում ՆԱՏՕ-ամերձ և բուն ՆԱՏՕ-ի տարածքում»,- ընդգծել է նա։               
 

Դունչ

Դունչ
22.06.2012 | 12:49

Դունչն ու հատկապես դնչիկը նույնպես շատ են գովերգվել բանաստեղծների ստեղծագործություններում, որքա՜ն գեղեցիկ դնչիկներ են նկարել նկարիչները:
Կխոսենք հայերեն «դունչ», «ունչ», «ընչացք» և «բեղ» բառերի մասին:
Այժմ տեսնենք, թե ինչ է նշանակում «դունչ» բառը:
Ըստ «Արմատականի»՝ «երեսի ցածր մասն է՝ քիթը, բերանը և ծնոտը միասին», ինչպես նաև «կզակ» բառի հոմանիշն է:
Ըստ «Արդի հայերենի բացատրական բառարանի»՝ դունչը «անասունների կզակն է, կնճիթը, քիթ-բերանը: Ինչպես նաև, անարգական առումով, մարդու քիթ ու բերանը»:
Ի՞նչ ծագում ունի այս բառը, արդյո՞ք հայերեն բառ է և կապ ունի՞, արդյոք, «ունչ», «ընչացք» բառերի հետ:
Իսկ ի՞նչ է նշանակում «ունչ» բառը: «Հայկազյան» բառարանն ունչ-ի համար տալիս է «շնչառության և հոտառության զգայարան, ռունգեր, քիթ և քթի ստորին մասը, որտեղ մազեր են աճում տղամարդկանց մոտ»: «Արմատական» և «Արդի հայերենի բացատրական» բառարանները որպես իմաստներից մեկը նշում են նաև «բեղեր» իմաստը:
«Դունչ» բառը Հր. Աճառյանը համարում է գավառական բառ: Այնուհետև գրում է, որ գավառական բարբառներում բառասկզբում գտնվող ը-ն ջնջվում է: Օրինակ՝ անկողին - ընկողին - կողինք, ընկույզ - կույզ - կուզ, ընդ ո՞ր - դոր, ինձի - ընձի - ձի, նույնիսկ՝ ընկեր - գեր և այլն:
Այս օրենքի համեմատ կարող ենք, ուրեմն, «դունչ» բառի ծագումն էլ ընդունել ընդ ունչ՝ «քթի տակի մասը»: Իսկ եթե ընդունենք «հետը» իմաստով, կլինի՝ «քիթն էլ հետը»:
Այսօր կարող ենք ասել, որ «ունչ» հայերեն բառի դիմաց մենք ունենք «բեղ» օտար բառը: ՈՒնչ-ից ծնվել է ընչացք-ը, որն ավելի երկար է և, ցավոք, քիչ գործածական: Երբեմն «ընչացք» բառի փոխարեն սխալմամբ ասում և գրում են «ընչանցք», կարծելով, թե խոսքը քթանցքերի մասին է: Ցավոք, այդպես էլ է պատահում: Սակայն, ամենայն հավանականությամբ, այժմ ունչ-ն էլ, ընչացք-ն էլ վերջնականապես դուրս կմղվեն բեղ-ի կողմից:


Վաչագան Ա. ՍԱՐԳՍՅԱՆ

Դիտվել է՝ 8128

Մեկնաբանություններ