5-րդ դարում, հայկական տառերի գյուտից հետո, սկսեցին հունարենից թարգմանություններ կատարել և խնդրի առաջ հայտնվեցին, թե ինչպես արտահայտել վերացական հասկացությունները։
Օրինակ՝ բոլորը գիտեին, թե ինչ է մահը, կամ ինչ է կոնկրետ մարդու հետ հաշտ լինելը, սակայն անմահությունը և հաշտությունը, որպես վերացական հասկացություն, չկար։
Փիլիսոփայական ու անալիտիկ մտքին հասած հունարենում դրանք կային։ Լուծումը պարզ էր. հունարեն համապատասխան վերջածանցը, որը վերացական իմաստ է տալիս, «ություն» հնչողությամբ ներմուծվեց հայերեն։
Նույնը՝ մյուս ժողովուրդների մոտ, օրինակ, մեր «ություն»-ը անգլերենում "ation" կերպով է մտել։ Դա հայերենը բարձրացրեց ավելի բարձր մտածողության։
Ինչի համար եմ սա գրում։
ՔՊ-շչիկները, իրենց պարագլխի շուրթերով, փորձում են ձևակերպել Հայաստանի արժեքային նոր համակարգ՝ իրենց պետական հանցագործությունները դրանցով քողարկելու համար։ Սակայն նրանց մտածողության աստիճանը մեր 5-րդ դարից անդին է։
Նրանց բոլոր «նոր արժեքները» նյութական են, որոնց մեջ «ություն»-ով վերջացող արժեքներ չկան, 1500 տարի հետ են մնացել քաղաքակրթությունից։
Միայն բարձր ու ոչ նյութական արժեքների վրա է հնարավոր երկիր ու հանրություն կառուցել։
Ստեփան Դանիելյան