«ՈՉ ՄԻ ԵՐԿՐՈՒՄ, ՀԱՅԱՍՏԱՆՈՒՄ ՆՈՒՅՆՊԵՍ, ԿԱՇԱՌՔ ՎԵՐՑՆԵԼՈՒ ՀԱՄԱՐ ՍՏԱՑԱԿԱՆ ՉԵՆ ՏԱԼԻՍ»

Նոյեմբերի 1-9-ին Մոսկվայում տեղի է ունենալու «Լուսաշող հրեշտակ» միջազգային կրոնական կինոփառատոնը` Սվետլանա Մեդվեդևայի և Մոսկվայի ու համայն Ռուսիո պատրիարք Կիրիլի բարձր հովանու ներքո: Հայաստանը ներկայացնելու է ռեժիսոր, սցենարիստ, պրոդյուսեր ԱՐՄԵՆ ԳԱՍՊԱՐՅԱՆԸ` «Հայկական հացը» վավերագրական ֆիլմով: Արմեն Գասպարյանն ավելի քան տասը տարի ապրում է Ռուսաստանում, համագործակցում է գերմանական կինոընկերությունների հետ:
«Հայկական հացը» պետք է նկարահանվեր Հայաստանում` Գերմանիայի, Ռուսաստանի, Ֆրանսիայի համատեղ արտադրությամբ: Քանի որ ֆիլմը Հայաստանի մասին էր, գործընկեր երկրները պայման էին առաջադրել, որ Հայաստանը, թեկուզ խորհրդանշական գումարով (մոտ տասը տոկոս), պետք է մասնակցեր ֆիլմի ստեղծմանը»,- մեզ հետ զրույցում ասաց Արմեն Գասպարյանը: Մշակույթի նախարարության կողմից այս պայմանը մերժվելուց հետո արդյունքում ֆինանսավորումը դադարեցնում են նաև գործընկեր երկրները: Ռեժիսորին մնում է շարունակել ֆիլմի նկարահանումը գերմանական կինոընկերության հետ համատեղ նկարահանվող մեկ այլ ֆիլմից ստացած եկամուտների հաշվին:
Բոլորովին վերջերս «Հայկական հացը» ցուցադրվեց և մրցանակներով վերադարձավ Բելառուսի քրիստոնեական թեմայով ֆիլմերի և հեռուստահաղորդումների միջազգային 7-րդ փառատոնից: Ի դեպ, ֆիլմը մրցույթին ներկայացնելու հարցում մշակույթի նախարարությունը դարձյալ ոչ մի աջակցություն չի ցուցաբերել:
«Երբ մրցանակով վերադարձա, ինձ ասացին, որ կարող եմ մեկ անգամ էլ դիմել, և ստացա երրորդ մերժումը,- ասում է ռեժիսորը:- Հարց է ծագում` Հայաստանի մասին պատմող ֆիլմը պե՞տք է իրենց, թե՞ ոչ: Ես գրավոր դիմել եմ հանրապետության նախագահին, ներկայացրել եմ եղելությունը և խնդրել եմ բացատրել` ի՞նչ սկզբունքով է աշխատում մշակույթի նախարարությունը: Ինձ ասացին, որ ես այստեղ օտար եմ, կամ պետք է «միջի» մարդ լինեմ, կամ այլ «տեխնոլոգիաների» դիմեմ, այսինքն, ֆինանսավորման տասը տոկոսը պետք է տամ իրենց: Դա կոռուպցիայի ձև է, ես նման բաների չեմ մասնակցում: Ասածներս ապացուցել չեմ կարող, քանի որ ոչ մի երկրում, Հայաստանում նույնպես, կաշառք վերցնելու համար ստացական չեն տալիս, ոչ էլ հարկեր են վճարում»:
Ռեժիսորը տեղեկացրեց, որ այս ֆիլմով հետաքրքրված են Ֆրանսիայի, Գերմանիայի, Ռուսաստանի կինոընկերությունները, կան որոշակի պայմանագրեր: Բայց չի կարող հայկական անձնագրով այլ երկիր ներկայացնել: Եվ, հավանաբար, չի ուզում:
«Կոմիտասի օրոք մշակույթի նախարարություն չի եղել: Մեսրոպ Մաշտոցի օրոք` նույնպես,- ասում է նա:- Մի ստանդարտ պատասխան ունեն: ՈՒրախ ենք ձեր հաղթանակի համար, բայց մեր ֆինանսական բյուջեն սպառված է: Աշխատակիցներից մեկն էլ միանգամայն լրջորեն ասաց` հայ ժողովուրդը շատ տաղանդավոր է, մենք բոլորին աջակցել չենք կարող: Ես ոչ մի լուրջ մտավորականի չգիտեմ, որ նորմալ համագործակցի մշակույթի նախարարության հետ: Պատմությունը ցույց է տվել, որ Հայաստանը շատ լավ մշակույթ է ունեցել` առանց մշակույթի նախարարության»:
«Հայկական հացը» Հայաստանի քանդված եկեղեցիների, խաչքարերի մասին է, մշակութային մի ամբողջ հարստության, որը դատապարտված է անհետացման:
Նշենք, որ «Լուսաշող հրեշտակ» միջազգային կրոնական կինոփառատոնին պետք է ներկա լինի Ռուսաստանում Հայաստանի դեսպանը: Սակայն ռեժիսորին դա անհասկանալի է, քանի որ ֆիլմը բացահայտ անտեսվում, մերժվում է պատկան մարմինների կողմից: Պատրաստ է նույնիսկ ֆիլմը չներկայացնելու փառատոնին:
Արմեն Գասպարյանը մեզ հայտնեց, որ իր հետագա քայլերը պայմանավորված են ՀՀ նախագահի պատասխան նամակով:
Արմինե ՍԱՐԳՍՅԱՆ

Մեկնաբանություններ