Սկսել եմ լրջորեն ուսումնասիրել շվեյցարացի հոգեբույժ Կարլ Յունգի «Խմբային անգիտակցական» հոգեբանական հետազոտությունը:
Լավ էլ գիտեմ՝ ամեն ինչ սկսվեց մեզանից, գլուխ էի ջարդում մեր երկրում կատարվողի վրա:
Պարզվում է՝ ցյուրիխցի պրոֆեսոր Յունգն էլ է գլուխ ջարդել նացիզմի անբացատրելի առեղծվածի վրա ու «անգիտակցականի» նոր դպրոց հիմնել, բացահայտել, որ այս հիվանդությունը ազգային է՝ անհատ առ անհատ:
Որպես կանոն, հիվանդությունն առաջ է բերում ազգի թուլությունները լավ ուսումնասիրած հրեշավոր մեկը՝ բացառիկ մարդատյաց պարագլուխ, ով, ազգի մեջ արթնացնելով խմբային անգիտակցականը, նրան մտքի կատարյալ հաշմանդամության է հասցնում, ուղղորդում բռնության և դաժանության:
Յունգը սարսափել էր խմբային անգիտակցականի դրոշի ներքո միավորված կործանիչ ուժից:
Անգիտակցականի լեզուն ոչ թե մարդկային երազների լեզու է, այլ խորհրդանիշերի՝ սիմվոլների լեզու:
«Անձն այլևս ամբողջ է, նա չի համընկնում Ես-ի գիտակցական անձի հետ»,-գրում է Յունգը:
Միայն հազվադեպ կամային և սթափ մարդիկ են, ովքեր կարողանում են դուրս պրծնել խմբային անգիտակցականի մահասփյուռ հեղեղից:
Առաջինն այս ուժը ողջ թափով կիրառվել է Հիտլերի կողմից, հետագայում փորձն ուսումնասիրվել, հատուկ մշակվել ու տարածվել է՝ ստանալով «գունավոր հեղափոխություն» անվանումը:
Հրեշավոր պարագլուխը պետք է լինի բացարձակապես անկարող համարումի տեր՝ սոսկալի փառատենչ, անպատասխանատու հոգեկան հիվանդ, թվացյալ միամիտ ու դատարկ պատրանքներով, բայց և հրեշավոր հոտառությամբ, ինչը հատուկ է առնետներին և անապաստան երեխաներին:
Սա է այս հիվանդության լիդերի հուզական մեխանիզմը, որով վստահություն կառաջացնի տերերի մոտ:
Այդպիսինն էր Հիտլերը. յուրաքանչյուր գերմանացի նրա մեջ տեսնում էր իր փրկչին ու փրկությունը, նրան իր խորհրդանիշն էր համարում, իր երկրորդ Ես-ը:
Յունգը տագնապած նշում է, որ ազգի հատուկենտ առողջ մասը ոչ թե պետք է ընկնի հոգեկան խոր ճգնաժամի մեջ, ՀՈԳՆԻ ու դառնա կամազուրկ, իմանալով հանդերձ ճշմարտությունը, այլ ամբողջ ուժով պայքարի իր երկիրն ու ազգը ընդգրկած ծանր հիվանդության դեմ: Այլապես, հեռու չէ այն օրը, երբ նա ինքն էլ կդառնա այն զոհերից մեկը, ովքեր զրկվել են գիտակցական Ես-ից ու դարձել խմբային անգիտակցականի ավերիչ կցորդը, սփռվող անբարոյականության, անհոգի և անպատասխանատու դաժանության ակամա մասնակիցն ու հետևանքների չարաչար կրողը: