Հանճարեղ Սերվանտեսի ռոմանտիկ հերոս, սիրելի Րաֆֆի, ինչքա՞ն պետք է յոթերորդ երկնքից կռիվդ շարունակես հողմաղացների դեմ, ե՞րբ պետք է իջնես ու կանգնես իրական հողի վրա և սթափ հայացքով նայես չորս կողմդ։ Միգուցե իրական հողը քեզ կողմնորոշի, ու հասկանաս, որ եթե քո փոխարեն հրապարակ իջներ անտառից փախած մի եղնիկ կամ ժայռերից իջած մի քարայծ, դարձյալ նույնքան ձայներ էր հավաքելու։ Ինչո՞ւ քեզ համար ձայներ հավաքողները հատկապես քեզ ընտրեցին և ոչ թե, ասենք, Հրանտ Բագրատյանին։ Որովհետև զանազան գույնի մասոնական և այլ կարգի շկոլաներ անցած կամ դրսից ղեկավարվող այդ ուժերը գիտեին, որ երկրի տնտեսությունը կործանած, ավազակային թալանը պետական մակարդակի հասցրած մեկի համար ձայներ հավաքել չեն կարող։ Իսկ դու Սերվանտեսի հերոսի պես ազնիվ ու անկաշառ, անցած ճանապարհով անբիծ, ամենից շատ եթերային, քան հողեղեն, այն որոնվածն էիր, որով կարող էին շարունակել իրենց սև գործը և չսխալվեցին։ Հասարակության ոտնահարված, հուսաբեկված մեծածավալ շերտերին այս վիճակից դուրս գալու հույս էր հարկավոր, թեկուզ այն լիներ սովորական փրփուր։

ՀԱԿ կուսակցության ստեղծման և ՀՀՇ-ի լուծարման օրը բավականին ուշագրավ ելույթով է հանդես եկել առաջին նախագահ Լևոն Տեր-Պետրոսյանը` խոսելով հիմնականում ՀԱԿ կուսակցության ձևավորման պատճառների, փետրվարի 18-ին կայացած ընտրությունից հետո ստեղծված իրավիճակի և 2008-ի հեղափոխական գործունեության ձախողման մասին: Ըստ էության, Լևոն Տեր-Պետրոսյանը փակեց Հայաստանի քաղաքական պատմության կարևորագույն էջերից մեկը` ընդունելով սեփական անձի և շրջապատի պարտությունը:

Բնականաբար, այսպես պիտի դիմես անհայտ բացակայող արյունակից եղբորդ` ՀՀ արհմիություններին։ Դրանք կա՞ն, թե՞ ինձ է թվում։ Ինձ (հուսամ, նաև ձեզ) թվում է, որ կան, առկա են, անգամ գրանցված են զանազան տեղեկատուներում։ Բայց ինչո՞ւ լսելի չէ ձայնը նրանց, երբ աշխատավոր հայ ժողովրդին կեղեքում են, ծաղրուծանակի ենթարկում և մնում անպատիժ։ Ովքե՞ր են կեղեքում։

Փետրվարի 18-ին կայացած նախագահի ընտրության քվեարկության արդյունքում ընդդիմադիր գործիչ Րաֆֆի Հովհաննիսյանը շուրջ կես միլիոն ձայն հավաքեց` քվեների շուրջ 37 տոկոսը: Առաջին հայացքից, կես միլիոն ձայնը բավականին լուրջ արդյունք է Րաֆֆի Հովհաննիսյանի համար, քանզի մի քանի ամիս առաջ կայացած խորհրդարանական ընտրությունների շրջանում Հովհաննիսյանին հաջողվեց 5-6 տոկոս ձայն հավաքել: Միևնույն ժամանակ, փորձագիտական հանրությունը սկսել է քննարկել այն խնդիրը, որ Րաֆֆիի ստացած կես միլիոն ձայների հասցեատերը ոչ թե Րաֆֆին է եղել, այլ իշխանությունը, որին դեմ տրամադրված զանգվածը քվեարկել է հանուն Րաֆֆիի: ՈՒշագրավ է, որ ԲՀԿ-ն խորհրդարանական ընտրությունների շրջանում ևս կես միլիոն ձայն հավաքեց, և ԲՀԿ-ական տարբեր տրամաչափի գործիչներ առիթը բաց չէին թողնում շահարկելու, «մատ թափ տալու», թե իրենց կուսակցությունը կես միլիոն ձայն է հավաքել, ուստի և իշխանությունը պարտավոր է իրենց հետ հաշվի նստել:

2013-ի փետրվարի 18-ին կայանալիք նախագահական ընտրության ելքը, կարծես, կանխորոշված է: Առաջադրված թեկնածուներից ոչ մեկն էլ ի զորու չեղավ մոտենալու նախագահ Սերժ Սարգսյանի վարկանիշին, և ամեն ինչ հուշում է, որ ընտրություններն ավարտվելու են առաջին փուլում` Սերժ Սարգսյանի համոզիչ հաղթանակով:

Խորհրդային պետությունը դավաճանության արդյունքում կաթվածահար եղավ: Ասում եմ` դավաճանության, որովհետև ոչ մեկը առաջ չէր քաշել նոր միութենական պայմանագիր (այսինքն` ԽՍՀՄ-ի լինել-չլինելու հարցը) կնքելու համար համապետական հանրաքվե անցկացնելու հարցը, և դրա անհրաժեշտությունն էլ չկար: Պարտադրված հանրաքվեն (Հայաստանը Լևոն Տեր-Պետրոսյանի գլխավորությամբ չմասնակցեց դրան) հաջող վերջացավ, ՀԽՍՀ-ն պահպանելու օգտին քվեարկեց մասնակիցների 68 %-ը: Գորբաչովյան հերթական ավանտյուրիստական հարցադրումը տապալվեց: Բայց քանի որ առաջադրանքը կար, և կատարողն էլ պատրաստ էր, տապալման գործը աստիճանաբար առաջ էր գնում:

Հինգ տարի առաջ այս օրերին հազարավոր մարդիկ, որոնք օրեր ու գիշերներ էին անցկացնում Ազատության հրապարակում, սիրո և եղբայրության պարուրող մթնոլորտում, դժվար թե պատկերացնեին, որ ընդամենը հինգ տարի հետո, Համաժողովրդական շարժումը, այդպես էլ չկարողանալով գալ իշխանության, իր շարքերից քայլ առ քայլ վանելու է նվիրյալ, վճռական, պայքարող բազում համակիրների և վերածվելու է շարքային մի կուսակցության: Ավելի շուտ` կուսակցության ձևավորելու հայտ ներկայացնելու են ոչ սեփական դիրքորոշումներով ու հրապարակային գործունեությամբ աչքի ընկած անհատները (մեկ-երկու բացառությունը` չհաշված):

Վերջին հարցազրույցում առաջին նախագահ Լևոն Տեր-Պետրոսյանը խոսել է ՀԱԿ հենքի վրա նոր կուսակցության ձևավորման անհրաժեշտության մասին: Ըստ առաջին նախագահի, նոր ձևավորվելիք կուսակցության գաղափարախոսական հենքը պետք է սոցիալ-լիբերալիզմը լինի:

«Բաբելոնի աշտարակը հասավ լուսնին, բայց սեպտեմբերի 11-ը քանդեց նրա մակետը։ Կեցցե՛ պետական ահաբեկչությունը, որ պայքարում է անձնական և սեպարատական ահաբեկչության դեմ»։ «Ներքնապնակ», Վարուժան ՆԱԼԲԱՆԴՅԱՆ

ԱԺ գարնանային նստաշրջանի մեկնարկը հետաքրքիր «բացահայտումներ» արձանագրեց: Մինչ Հայրիկյանը և որոշ ուժեր Հայաստանում ռուսական «իմպերիալիզմի» և «մութ ուժերի» հետքեր են փնտրում, այս շաբաթ խորհրդարան էր եկել ՀՀ-ում Ռուսաստանի դեսպանի խորհրդականը: Ասացին` նրան հյուրընկալել է ԱԺ փոխնախագահ Հերմինե Նաղդալյանը: ՈՒշագրավ է, որ այդ մասին պաշտոնական տեղեկատվություն, որքան էլ փնտրեցինք, չգտանք: