Մեզ կայուն Ռուսաստան է պետք

Ռուսաստանյան ԶԼՄ-ներում քննարկվող հրատապ թեմաներից մեկը, անշուշտ, Իրաքի և Լևանտի Իսլամական պետություն կոչված երևույթն է: Եվ հարցը միայն այն չէ, որ դա այսօր աշխարհի ամենահզոր ահաբեկչական կազմակերպությունն է: Դա իր հերթին, թեև Իսլամական պետության (ԻՊ) ռազմական գործողությունները դեռ հեռու են Ռուսաստանից: Միևնույն ժամանակ ներկա իրավիճակում նվազ կարևոր գործոն չէ մեծ արդյունավետությամբ գործող «խալիֆայության» քարոզչական մեքենան, որը չի կարող չմտահոգել ավելի քան 20 միլիոն մուսուլմանական բնակչություն ունեցող երկրի ղեկավարությանը: Եվ կարելի է հասկանալ, թե լրատվամիջոցները ինչու այդքան մեծ ուշադրություն դարձրին ու լայնորեն մեկնաբանեցին իսլամ ընդունած ռուս ուսանողուհի Վարվառա Կարաուլովայի «այցը» Թուրքիա՝ Ստամբուլ, Սիրիա թափանցելու նպատակով:

2014 թվականի հունիսին ԻՊ-ի լիդեր Աբու Բաքր ալ-Բաղդադին, իրեն հռչակելով խալիֆ, երկու օր հետո հայտարարեց, որ իրենց գլխավոր թշնամիներն են Ամերիկան և Ռուսաստանը: Վերջինիս ներկայացվող հիմնական մեղադրանքը ռազմաքաղաքական աջակցությունն է Բաշար Ասադի ռեժիմին և կովկասցի մուսուլմանների իրավունքների ոտնահարումն ու բռնությունները նրանց նկատմամբ:
Երկու տասնյակից ավելի լեզուներով մղվող լայնապլան ագրեսիվ քարոզչական հաղորդումներում արաբերենից ու անգլերենից հետո երրորդ լեզուն ռուսերենն է: Լայն առումով ԻՊ-ի առաջացումն ու նրա գործողությունները ռուս շատ փորձագետներ դիտում են որպես քրիստոնեա-մուսուլմանական համապարփակ հակամարտության արտահայտություններից մեկը, ինչի հավանականության մասին դեռևս անցյալ դարի 90-ական թվականների սկզբին կանխագուշակել էր ամերիկացի քաղաքագետ Սամյուել Հանթինգթոնը իր հռչակավոր «Քաղաքակրթությունների բախումը» գրքում: Եվ իր քարոզչական պայքարում ԻՊ-ը մեծ արդյունավետությամբ օգտագործում է հատկապես Եվրոպայի կրոնական-բարոյական-սեռական այլասերվածությամբ ներկա իրավիճակը (հավատի անկում, ընտանեկան ինստիտուտի վերացում, միասեռականության տարածում, սեռերի նույնականացում և այլն): Դրանց են հակադրվում իսլամական արդարության ու ազնվության, ներդաշնակության, խաղաղության, իսլամական զարգացման գաղափարները (ոչինչ, որ այդ «վեհ» սկզբունքները իրականացվում են եզակի դաժանությամբ ու բարբարոսությամբ): Պատկերացրեք, իսլամիստները ինչպես կարող են ընկալել Լյուքսեմբուրգի վարչապետի օրերս կայացած «ամուսնությունը», երբ նա գերերջանիկ տեսքով հանրությանը ներկայացրեց իր ընտրյալին՝ իր նմանին, պարզ չէ՝ կնոջը, թե ամուսնուն: Եվ որ շուտով այդ մարդը պիտի դառնա եվրոպական հանրակցության գլխավոր չինովնիկը: Իսկ Ռուսաստա՞նը: «Կոռումպացված քաղաքական վերնախավի, ազգային գաղափարների բացակայության, տնտեսական բևեռացման, ապագայի հանդեպ անվստահության ֆոնի վրա,- գրում է ռուս մի քաղաքագետ,- ԻՊ-ը կարող է հույսի փարոս դառնալ այդ ամենից հոգնած ու հուսահատված մեր շատ մուսուլմանների (և ոչ միայն) համար: Հոգևոր դատարկություն ապրող հասարակությունը դյուրինս խոցելի է, տվյալ դեպքում՝ հավաքագրման առումով»:
Ասվածը առավել քան արդարացի է հնչում հատկապես Ռուսաստանի հյուսիսկովկասյան մուսուլմանաբնակ տարածաշրջանի նկատմամբ. տնտեսության անկում, համատարած գործազրկություն, առօրյայի վերածված կաշառակերություն, կլանային անողոք պայքար, նյութական ահավոր շերտավորում և այլն: Ինչպես Դաղստանի ղեկավար Ռամազան Աբդուլատիպովն է դառնությամբ արձանագրում՝ հանրապետությունում չգիտեն ինչ է ճգնաժամը, որովհետև այն երբեք դուրս չի եկել ճգնաժամից:
Այլ է իրավիճակը, ասենք, Թաթարստանում: Այս հանրապետությունը տնտեսական-արդյունաբերական առումով ամենազարգացածներից է Ռուսաստանում: Սակայն բոլոր կարգի նացիոնալիստները այստեղ միահյուսված են իսլամիստների հետ, մզկիթներում անհաշտ պայքար է ծավալված ավանդական իսլամի դեմ:
Որոշ արտոնություններ ստանալով, առայժմ սսկված են Ղրիմի թաթարները: Սակայն որ նրանք իրենց դեռևս զգալ կտան, դառնալով յուրօրինակ դանդաղ գործող ռումբ, ոչ ոք չի կասկածում: Եվս մի պարագա. հնարավոր չէ անտեսել միլիոնավոր միջինասիացիների ներկայությունը ռուսաց երկրում: Պարզ չէ՞, թե ռուս-մուսուլմանական հակասությունների դրսևորման դեպքում ում կողմը կբռնեն եկվոր մուսուլմանները:
Ըստ ռուսական մամուլի տվյալների, ԻՊ-ն արդեն հավաքագրել է մոտ երկու հազար ռուսաստանցիների: Ընդ որում, ինչպես առհասարակ ջիհադականների զորախմբավորումներում, այնպես էլ վերջիններիս մեջ առկա են ինչպես ֆանատիկներ, այնպես էլ մոլորված մարդիկ, զանազան արկածախնդիրներ ու պարզապես քրեական տարրեր: Եվ պատկերացրեք ինչ կլինի, երբ միայն զենք ու համատարած դաժանություն տեսած այդ մարդիկ կայացած թե չկայացած «խալիֆայությունից» վերադառնան իրենց «հին» հայրենիքը՝ քրիստոնեական Ռուսաստան: Ռուսաստանի անվտանգության խորհրդի ղեկավար Նիկոլայ Պատրուշևը այդ վարձկանների հետդարձը համարում է «խիստ վտանգավոր սպառնալիք» պետության համար:
Բոլոր դեպքերում, ի դեմս ԻՊ-ի Ռուսաստանում տեսնում են անհաշտ ու դաժան պոտենցիալ թշնամու: Առճակատումը նրանց միջև չի հիշեցնի սովորական պատերազմ. կլինեն խռովություններ, ահաբեկչական գործողություններ, դիվերսիաներ, պետական, քաղաքական, կրոնական գործիչների սպանություններ և այլն:
Եվ վերջապես Անդկովկասյան տարածաշրջանին առնչվող մի դիտարկում: Իհարկե, Ռուսաստանում չեն բացառում, որ ադրբեջանցիները ևս, մասնավորապես ռուսաստանաբնակ, կարող են ապակայունացնող դերակատարում ունենալ: Ի դեպ, վերոհիշյալ ձախողակ իսլամիստ Կարաուլովայի աղմկահարույց ստամբուլյան «ուղևորության» ժամանակ ուղեկիցների մեջ եղել է 4 ադրբեջանցի: Աղմուկ առաջացրին նաև մոսկվացի հայտնի իսլամագետ Հեյդար Ջեմալի ու նրա որդու որոշ սադրիչ «իսլամամետ» հայտարարությունները: Սակայն զարմանալիորեն ավելի շատ այստեղ խոսվում է Վրաստանի բացասական դերի մասին: Որոշ հրապարակումներից տպավորություն է ստեղծվում, թե Պանկիսի կիրճը, որը 90-ական թվականներին վարժաճամբար էր չեչեն և այլազգի ահաբեկիչների ու գրոհայինների համար ու տարանցիկ ուղի դեպի Ռուսաստան, վերածնվում է: Վրացական ԶԼՄ-ները նշում են հարյուրավոր վրաստանցի մուսուլմանների՝ վրացի թե ադրբեջանցի, առկայությունը ԻՊ-ի զորքերում:
Մեզ կայուն Ռուսաստան է պետք:

Ռուբեն ՀԱՅՐԱՊԵՏՅԱՆ
Մոսկվա

Հեղինակի նյութեր

• «Ճղճղոցը» լռեցրին
• Քա­ղա­քա­կա­նու­թ­յու­նը երկ­րորդ հնա­գույն մաս­նա­գի­տու­թ­յունն է
• Հեշտ է ա­սել` ա­նուղ­ղե­լի ռու­սա­սեր­ներ են
• Խո­պան­չիու­թ­յու­նը դար­ձել է ապ­րե­լա­կերպ, սո­վո­րու­թ­յուն, կեն­ցաղ
• Երբ խոս­քը մի­լիար­դա­վոր դո­լար­նե­րի մա­սին է, մեծ տե­րու­թ­յուն­նե­րը գոր­ծում են ա­նո­ղոք
• Ոչ էն է մի բան, ո՛չ էլ` էս
• Եթե գլուխ չես հա­նում սե­փա­կան ղե­կա­վար­նե­րից
• Կո­րո­նա­վի­րու­սա­յին աշ­խար­հա­փո­փո­խու­թ­յուն
• Ամեն ժո­ղո­վուրդ ար­ժա­նի է իր ղե­կա­վա­րին
• Ա՜խ այդ անշ­նոր­հա­կալ ռուս­նե­րը
• Հույս-հարց-պա­հան­ջը ար­դեն դառ­նում է ինք­նան­վաս­տա­ցու­ցիչ
• Ներ­վեց... թմ­րա­մաք­սա­նեն­գը, բայց նա հրեա էր
• Գլխա­վոր կռ­վախն­ձո­րը կդառ­նա Ղա­րա­բա­ղը
• «Ի՜նչ հայ, հրեա է» («Հրեա­նե­րից պր­ծանք, ան­ցանք հա­յե­րին»)
• Քսան տա­րի նույն դեմ­քին են նա­յում
• Պու­տի­նի, լե­հե­րի և հրեա­նե­րի մա­սին
• Հա­յաս­տա­նը կա­րիք ու­նի փոր­ձա­ռու­թ­յան
• Չտես­նե­լու չտանք, թե վեր­ջերս Շոյ­գու­յին ինչ շու­քով ըն­դու­նե­ցին Բաք­վում
• Երբ ան­գամ մեկ ըն­տա­նիքն է դառ­նում հո­գա­ծու­թ­յան ա­ռար­կա
• Ինչով են զբաղ­ված եվ­րո­պա­ցի­նե­րը

Մեկնաբանություններ