Օր ա­ռաջ պետք է բու­ժել ու ա­ռող­ջաց­նել ա­նեծ­քի վե­րած­ված ա­տե­լու­թ­յան մթ­նո­լոր­տը

Սե­դա տա­տիս դրած կա­ղամ­բի կար­միր թթ­վի հոտն ու­ներ 1990-ա­կան­նե­րի ցուրտն ու մու­թը: Մինչև ավ­տոտ­նա­կից տուն կհասց­ներ հա­մընդ­հա­նուր դժ­գույ­նի մեջ պսպ­ղա­ցող կար­միր թթուն՝ ափ­սեն կես էր ընկ­նում: Հարևա­նին, կա­րի­քա­վո­րին բա­ժին էր հա­նում լուռ, գլու­խը կախ, հա­ճախ՝ մե­զա­նից թա­քուն:

«Չու­նեն, ի՞նչ ա­նեմ,- ար­դա­րա­նում էր,- Հա, մեր ու­նե­ցածն էլ շատ չի, բայց հո սո­վից մեռ­նե­լու՞ չենք»: Իսկ ո՞վ ու­ներ… Միակ բա­նը, որ բո­լորն ու­նեին, նավ­թով լց­ված լամպն էր ու հա­ճախ հան­գած, ա­ռանց փայ­տի մնա­ցած վա­ռա­րա­նը: Ձմ­ռա­նը նրա ջեր­մու­թյու­նը չէ, որ տա­քաց­նում էր շուր­ջը խմբ­ված­նե­րին, այլ սերն ու մարդ­կանց ջեր­մու­թյու­նը, մի­մյանց դար­դու­ցա­վով ապ­րե­լու ու հոգ­սը կի­սե­լու ծանր, բայց հա­ճե­լի պար­տա­կա­նու­թյու­նը: Ինչ­քան ան­դորր կար իմ ման­կու­թյան ան­գույն լույ­սե­րի մեջ, ինչ­քան քնք­շանք ու բա­րու­թյուն: Ա­հել-ջա­հել, կին ու տղա­մարդ հաս­նում, օգ­նում էին ի­րար: Մեր հարևան ռուս «բա­բուշ­կա» Վա­լյա­յի ձմ­ռան փայ­տը մենք՝ թա­ղի ե­րե­խա­ներս էինք հա­վա­քում: Մեկս մի ցախ, մեկս փայ­տի կտոր, մեկս ծա­ռի չո­րա­ցած ճյուղ էինք կտ­րում ու ու­րա­խաց­նում եր­կու վե­րար­կուով ձմեռ անց­կաց­նող «բա­բուշ­կա­յին»: Ե­րե­կո­յան լամ­պը ձեռք­նե­րին, եր­րորդ հար­կից մեր տուն էին իջ­նում Մա­րուս տատն ու Զա­վեն պա­պը, հայրս ձայ­նում էր ա­ռա­ջին հար­կի հարևան Դա­վո­յին: Տղա­մար­դիկ թղ­թա­խաղն էին սկ­սում, կա­նայք՝ մտա­ծում՝ ով ինչ ու­նի տան ան­կյուն­նե­րում պա­հած: Տի­կին Լի­լոն (Դա­վո­յի կի­նը) սմ­բու­կի խա­վիա­րը կբե­րեր, Մա­րուս տա­տը խա­շած կար­տո­ֆի­լը՝ հա­մեմ­ված գլուխ սո­խի կլոր-կլոր շեր­տե­րով, Ա­նե­տի­կը՝ մա­ծունն ու պա­նի­րը, տատս իր ան­մա­հա­կան թթուն կհա­ներ, ու մայրս կանց­ներ սե­ղան գցե­լուն: «Դե բեր, բեր»,- կա­սեր Դա­վոն: «Չկա, վեր­ջի­նը ե­րեկ տվե­ցի»,- վրա կբե­րեր տատս: «Բեր, այ մեր»,- հորս հա­մո­զիչ խոս­քից հե­տո Սե­դա Պավ­լով­նան կհա­ներ հեր­թա­կան «վեր­ջին» կես լիտր օ­ղին: Մենք՝ ես, եղ­բայր­ներս, Վի­կան, Վրե­ժը, Ար­մե­նը ծո­վա­մարտ կամ մրո­ցի կխա­ղա­յինք, մինչև հայրս կհ­րա­հան­գեր վա­ռա­րա­նը թե­ժաց­նել ու կար­տո­ֆի­լի շեր­տեր պատ­րաս­տել:

Թե ինչ­պես կա­րե­լի էր կի­սա­վառ մի լամ­պի ներ­քո այդ­քան լույս ու սեր գտ­նել, մինչև այժմ էլ չեմ հաս­կա­նում: Չգի­տեմ նաև՝ ինչ­պե՞ս կա­րե­լի էր կի­սել չու­նե­ցածն ու ջեր­մա­նալ վա­ղուց հան­գած վա­ռա­րա­նով: Գու­ցե այն պատ­ճա­ռով, որ այն ժա­մա­նակ մեզ բո­լո­րիս ար­հես­տա­կա­նո­րեն սևե­րի ու սպի­տակ­նե­րի չէին բա­ժա­նել, քա­ղա­քա­կան հա­յացք­նե­րի պատ­ճա­ռով մի­մյան­ցից զզ­վե­լու մո­լուցք չէին նե­րար­կել մեր մեջ, ին­տեր­նետ չկար, հե­ռուս­տաըն­կե­րու­թյուն­ներն էլ աղբ չէին հրամց­նում: Ա­մե­նա­կարևո­րը՝ Facebook չկար, ու մար­դիկ տար­բեր տե­սա­կետ­ներ ու հա­յացք­ներ ու­նե­նա­լու պատ­ճա­ռով ի­րա­րից չէին նե­ղա­նում:

Հա­մա­տա­րած ա­տե­լու­թյունն ու ան­հան­դուր­ժո­ղա­կա­նու­թյու­նը դա­մոկ­լյան սրի նման այժմ կախ­ված են մեզ­նից յու­րա­քան­չյու­րի գլ­խա­վերևում: Սո­ցիա­լա­կան ցան­ցե­րում մի­մյանց վի­րա­վո­րող, ան­պատ­վող գրա­ռում-մեկ­նա­բա­նու­թյուն­ներն ար­դեն փո­ղոց են տե­ղա­փո­խում: Ան­գամ մտե­րիմ ըն­կեր­նե­րը, որ 90-ա­կան­նե­րին նույն մո­մի լույ­սի տակ են մե­ծա­ցել ու դաս սո­վո­րել, այժմ մի «քո­մեն­թի» պատ­ճա­ռով ի­րար հետ հա­շիվ են մաք­րում: Չգի­տեմ՝ ով և ինչ­պես, բայց օր ա­ռաջ պետք է բու­ժել ու ա­ռող­ջաց­նել ա­նեծ­քի վե­րած­ված ա­տե­լու­թյան այս մթ­նո­լոր­տը:

Սևակ ՎԱՐ­ԴՈՒ­ՄՅԱՆ

Հեղինակի նյութեր

• «Ես թոռն եմ Սեդա Վարդումյանի»
• ՆԱ` լույս-փրկության Արահետը
• Սիրերգ
• Սերակարոտ
• Ախթալան և հարակից 6 բնակավայրերը 5 օրով նորից կկտրվեն արտաքին աշխարհից
• Ինչու՞ և ինչպե՞ս
• Աղոթք
• «Հունվարին պարենային մի շարք ապրանքատեսակների գծով երկնիշ գնաճ է գրանցվել»
• Իշխանությունը պայքարում է իր իսկ ծնած երևույթի դեմ
• Բուհի ռեկտոր ընտրողը նախարարն է լինելու
• Աղջիկներս Շուշիում տուն են կորցրել, բայց ամենամեծ կսկիծն այնտեղ մնացած մյուս դստերս շիրիմն է
• Երազել ու թռչել, այո, պետք է, բայց ձեր իշխանությունը բոլորին է թևաթափ անում
• Պատերազմի պատրաստվելը դպրոցական հանդես չէ, որ չհասցնեիք
• Արծրուն Հովհաննիսյանը մեկ բառ պետք է ասեր՝ ներողություն
• «Հայաստանի ու Ադրբեջանի մասով Իրանը փոխել է հռետորաբանությունը»
• Իշխանությունն արտահերթ ընտրության թեման 2-րդ պլան է մղում
• Փաշինյանն ու Ալիևն Շուշիի մասին նույն բանն են ասում
• Լենա Նազարյանին գործուղեք Մառնեուլի
• Ինքնաթագադրված «թաղապետը»
• Դավիթ Տոնոյան՝ մեծ-մեծ «փրթողը»

Մեկնաբանություններ