ԱՄՆ-ի նորընտիր նախագահ Դոնալդ Թրամփը, պաշտոնը ստանձնելու առաջին իսկ օրից, ծրագրում է վերականգնել իր «առավելագույն ճնշման ռազմավարությունն Իրանին սնանկացնելու համար»՝ գրում է Financial Times-ը: «Առավելագույն ճնշման» արշավը նպատակ ունի զրկել Իրանին բանակը հզորացնելու հնարավորությունից, սակայն վերջնական նպատակը Թեհրանին միջուկային նոր համաձայնագրի շուրջ բանակցությունների մղելն է։               
 

«Մուրճի» ու «սալի» արանքում

«Մուրճի» ու «սալի» արանքում
08.07.2014 | 01:06

Արտքաղաքական վերջին «թոփը», անշուշտ, ՈՒկրաինայի հարավ-արևելքում տեղի ունեցող իրադարձություններն են: Կարելի է կարծել, որ Ռուսաստանն ու Պուտինին համաշխարհային «ընկերակցությունը» խիստ համերաշխ անկյուն է քշում: Կարելի է կարծել, որ այս վիճակը ձեռնտու է նաև Ռուսաստանին, որովհետև վերջինս լուծեց ամենագլխավոր հարցը` Ղրիմը հետ վերցրեց, և Կրամատորսկի, Սլավյանսկի, Լուգանսկի վերադարձը «նորմային» մոտ է: Կա երրորդ տարբերակը` հակահարված տալ, զորք մտցնել, ինչը քիչ հավանական է:
Բոլոր դեպքերում, ՈՒկրաինայում նոր իրավիճակ է:
Համանման իրավիճակ է նաև մեր տարածաշրջանում, հիմնականում՝ տեղեկատվական պատերազմի «դաշտում», չնայած ադրբեջանական կողմի դիվերսիաների պակաս նույնպես չկա: Բոլոր դեպքերում, ակնառու է մեկ բան՝ Արևմուտք-Ռուսաստան տանդեմի միջև երկխոսությունը թեժանում է նաև այս կողմերում: Վաղուց մոռացված, ազատագրված «յոթ-երեք-երկու» շրջանների վերադարձի թեման կրկին շրջապտույտի մեջ է:
Առանցքում, ինչպես եղել է և է, խաղաղապահների սաղավարտի գույնի խնդիրն է. այն է` ում ձեռքում է լինելու դեպի Իրան գնացող մետաքսի, առավել ստույգ` նավթի-գազի ուղին ու դեպի Մեծ Մերձավոր Արևելք գնացող մեծ «տրանզիտը»:
Ակնհայտ է` Եվրասիական միության խնդրով Հայաստանը մոռացած, դրանով Հայաստանից հասարակայնորեն օտարվող Ռուսաստանին ոչ այնքան հետաքրքրում է Եվրասիական միությանն Ադրբեջանի անդամակցության խնդիրը (ինչպես, կարծես, մեր դեպքում է, որովհետև Ռուսաստանը լավ գիտի՝ Ադրբեջանը չի անդամակցելու), որքան իր «սաղավարտների» ներկայությունը տարածաշրջանում, որպես բուֆեր:
Այս ամենում կա մի շատ կարևոր շերտ՝ որքանո՞վ են «տակից» միմյանց հետ խաղում Արևմուտքն ու Ռուսաստանը թե՛ ՈՒկրաինայի, թե՛ այս տարածաշրջանի հարցում: Իսկ որ նման անտեսանելի խաղ կա, նույնպես հասկանալի է:
Նոր իրավիճակ է նաև հայաստանյան «կղզիներում»: Բացի այն, որ կառավարությունում, կարծես, սկսել են շատ բան «չկիսել», և դա արդեն դառնում է հանրային «սեփականության» ու քննարկման առարկա, կարևոր մի շարք հարցերում ևս բավականին հետաքրքիր «մակընթացություններ» են խմորվում:
Այսպես, լիովին միայնակ մնացած ՀՀԿ ներկայացուցիչները (Ռազմիկ Զոհրաբյան, Գագիկ Մինասյան) սկսել են բարձրաձայնել, որ առանձնապես մեծ ողբերգություն չէ, եթե Հայաստանը «հանկարծ» չանդամակցի Եվրասիական միությանը: Սա, արձանագրենք, բավականին հետաքրքիր «ցուցմունք» է:
Ավելին, ՀՀԿ խոսնակն արտաբերում է` Հայաստանը Եվրասիական միությանը պետք է անդամակցի որպես հավասարը հավասարին: Սա արդեն կարելի է համարել մարտահրավեր թե՛ Ռուսաստանին, թե՛ Նազարբաևին, թե՛ նրանց սիրելի Ադրբեջանին, որի համհարզը, կամ, որ նույնն է, փաստաբանն են դարձել իրենք:
Եվ ապա՝ այս համատեքստում Սերժ Սարգսյանը հարկ է համարում անձամբ այցելել Ջոն Հեֆեռնի կեցավայր, ինչը նույնպես խիստ խոսուն է ընթացող զարգացումների, հայտարարությունների, այդ թվում` Ռուսաստան-Ղազախստան, ԱՄՆ (Փսակի, Հեֆեռն, ՈՒոռլիք) հայտարարությունների ֆոնին:
Պակաս հետաքրքիր չէր նաև թուրքական արտահոսքը` սեպտեմբերին հայ-թուրքական սահմանը բացելուն առնչվող, որը, ճիշտ է, թուրքական կողմը հերքեց, սակայն, ինչպես ասում են, մեծ քաղաքականության մեջ մանրուքներ չկան:
Եվ այնուհանդերձ, անչափ դժվար է ասել` ՈՒկրաինա-Մեծ Մերձավոր Արևելք-Հարավային Կովկաս եռացող այս կաթսայում եփվող «շիլայից», ի վերջո, ինչ դուրս կգա:
Պարզ է մեկ բան՝ Հայաստանը կրկին հայտնվել է «մուրճի» ու «սալի» արանքում, սակայն, ի տարբերություն նախորդ դարի, այսօր անչափ մեծ է հեռանկարը՝ կորուստներով դարը չսկսելու:
Փորձենք մեր հոգու ու գիտակցության «լարն» այս անգամ ճիշտ «նաստրոյկա» անել:
Տիեզերքից տրված է մեզ այդ ուժը:


Կարմեն ԴԱՎԹՅԱՆ

Դիտվել է՝ 1597

Հեղինակի նյութեր

Մեկնաբանություններ