Արևմուտքը ԱՄՆ-ի գլխավորությամբ դարձել է պատժիչ ջոկատ

Սադամ Հուսեյնը ոչնչացվեց, բայց դրանից Իրաքը չդարձավ դեմոկրատական և ազատ: Կյանքն Իրաքում ամենևին էլ չլավացավ: Քադաֆիին ողջ-ողջ թաղեցին, բայց Լիբիան այսօր, վաղն էլ հույս չկա, թե ավելի լավ կլինի, քան Քադաֆիի օրոք: Խորհրդային զինվորից հետո Աֆղանստան մտած դաշնային ուժերը ոչ մի լավ բան չբերեցին նրա ժողովրդին և ոչ էլ վերացրին ամերիկացիների իսկ ծնած ալ-Քաիդայի հետնորդներին: Աֆղանստանը դարեր շարունակ եղել է տոհմատիրական երկիր, թեպետ այսօր աֆղան մոջահեդները հիանալի տիրապետում են զենքի բոլոր տեսակներին: Ասելիքս այն է, որ աֆղանցու մտածելակերպը դարեր շարունակ եղել և մնում է տոհմատիրական: Ոչ ոք ինձ չի կարող համոզել, որ եվրոպական մտածելակերպով դաստիարակված Քարզայն իր տանը մոջահեդի պես չի մտածում եվրոպացու մասին: Եթե արևմտյան ուժերը խոստացած ժամկետում հեռանան Աֆղանստանից, համոզված եմ, որ կարճ ժամանակ անց թալիբան ուժերը նորից իշխանության կգան: Արդեն քանի տարի է, մինչև ատամները զինված արևմտյան ուժերը կարողանո՞ւմ են տիրել ողջ աֆղանական տարածքին: Ո՛չ: Վերջացել են չեչենական երկու պատերազմները, ռուսները լիարժեք տիրապետո՞ւմ են Հյուսիսային Կովկասին: Ո՛չ, դարձյալ ոչ: Ազգերի առաջնորդը լավ էր հասկացել չեչենական ոգին: Այդ ոգին անմեռ է, և այն կարող է մեռնել միայն չեչենի ֆիզիկական լիակատար ոչնչացմամբ: Մեծ հաշվով նույնն է նաև աֆղանցին: Վերջին հաշվով` ի՞նչ է ուզում Արևմուտքը նրանցից: 22 տարի արդեն Աֆղանստանը պատերազմի մեջ է: Պատերազմը նրանց չի զարգացնում տնտեսապես, նրանց արդյունաբերությունը չի զարգանում, և ոչ էլ փոխվում է նրանց կենցաղը: Այժմ էլ, ինչպես հարյուրավոր տարիներ առաջ, մորուքավոր տղամարդը կամ չադրայով կինը արևելյան տիպի շուկայում առևտուր են անում, և ոչ ոք չի կարող ասել, թե նրանց ներքնաշորի մեջ զենքի ինչ տեսակ է թաքնված: Եթե ամերիկացիք դարեր շարունակ միսիոներական կազմակերպությունների միջոցով, որի արդյունքը շատ չնչին է եղել, փորձել են իրենց նպատակները տարածել աշխարհով մեկ, ապա այսօր նրանք` ապավինած իրենց հզոր ուժին, փորձում են «քաղաքակրթություն» տարածել, որի տակ վերջին հաշվով նրանց տնտեսական շահն է: Խորհրդային պետության փլուզումից հետո ամերիկացիք որևէ երկրում խաղաղություն չեն հաստատել, ուր մտել են, միայն մահ ու ավեր են տարածել: Մինչև խորհրդային պետության փլուզումն այդ նույն ռեժիմները կային, բայց ոչ մեկը չէր հանդգնում տապալել նրանց: Քսան տարում Ամերիկան իսկական «քուչի տղու» մակարդակով լուծում է իրեն դուր չեկող ռեժիմների հարցը: Արաբական գարունը դեռ չի ավարտվել, այն կավարտվի երրորդ համաշխարհային պատերազմով, եթե Ամերիկան շարունակի իրեն ցանկալի վախճանին հասցնել Սիրիայում տիրող ռեժիմը: Ընդհանրապես աշխարհում տիրող օրենք է` չմիջամտել ինքնիշխան պետությունների ներքին գործերին: Սիրիայում ընդդիմադիր ուժերը (ավելի շուտ դրանք կարելի է անվանել արևմտյան դավադիր ուժեր) դեռ չեն կարողացել աճել և դառնալ երկրի քաղաքական կյանքում ռեալ գործոն, իսկ դա հնարավոր կլիներ, եթե սիրիացի ժողովուրդն ամբողջությամբ դուրս գար տիրող ռեժիմի դեմ և սատարեր զինված խմբավորումներին: Աշխարհում ընդունված կարգ է նաև օգնել ռեալ ընդդիմադիր ուժերին, ժամանակավոր իշխանությանը, ընդհուպ ճանաչել նաև երկու ուժերին (կառավարություն և ընդդիմադիր ժամանակավոր կառավարություն), բայց և ոչ մեկին միջազգային իրավունքի նորմերով չի թույլատրվել զինված միջամտությամբ օգնել որևէ ուժի: Եթե այդպես լինի, ցանկացած պահի կարելի է կազմակերպված սադրանքի միջոցով ցանկացած երկրում (նկատի ունեմ թույլ երկրում. չեչենական երկու պատերազմների ժամանակ ինչո՞ւ Արևմուտքը հավայի խոսակցությունից դենը չէր անցնում. նույնը կարելի է ասել 2008 թ. ռուս-վրացական պատերազմի մասին) հրահրել մի քանի հարյուր սպանություն, զինել կառավարողներից դժգոհ մի քանի ավազակի, և միջամտության առիթը պատրաստ կլինի: Այդպիսի միջամտության առիթ է պատրաստվել Սիրիայի համար: Հասկանալի պատճառներով ԱՄՆ-ը չի կարողանում օգտվել ՄԱԿ-ի Անվտանգության խորհրդի լիազորություններից: Քադաֆիի հարցով խաբված ռուսները երկրորդ սխալը թույլ չեն տա: Ինքնագլուխ գործելու դեպքում, թեկուզ մի քանի դաշնակցի հետ, ԱՄՆ-ը կստանա ռուսական դիմադրությունը: Ռուսները լավ են հասկանում, որ Ասադի ռեժիմի տապալումով ռուսական նավերի համար Միջերկրական ծովի ոչ մի տաք ափ այլևս չի մնա: Խորհրդային պետության տարիների քրտնաջան աշխատանքը նորաստեղծ Ռուսաստանի ապաշնորհ կառավարողները մի քանի տարում ջուրը գցեցին: Սիրիան օդի պես անհրաժեշտ է Ռուսաստանին: Սիրիան կորցնելով, վաղը այդ նույն ուժերը կբախեն Իրանի դռները: Այսօր Սիրիայում չի կարելի պարտվել: ԱՄՆ-ը չի կարող Ռուսաստանի կտրուկ «ո՛չ»-ի դեպքում գործել ինքնուրույն: Այսօր Ռուսաստանի ռազմական տեխնիկան ի զորու է ոչնչացնելու ամերիկյան ցանկացած ուժ աշխարհի ցանկացած կետում: Սիրիայում բանն ամենևին էլ Ասադի ռեժիմը չէ: Թուրքիայում տարիներ շարունակ քրդերի պակաս արյուն չի հոսում, բայց Ամերիկայի ո՛չ աչքն է տեսնում, ո՛չ էլ ականջը լսում: Եթե որևէ երկրում կա Ամերիկայի շահը, ուրեմն այդտեղ Ամերիկան մարդասեր է, հակառակ դեպքում նրա սրատես աչքը ոչինչ չի նկատում: Արաբական աշխարհը դեռևս մի քսան տարի այլևս որպես ռեալ որևէ ուժ չի ներկայացնում Իսրայելի համար: Արաբական գարունը Իսրայելի գարունն է: Այդ գարունը լիակատար կլինի, եթե տապալվի արաբական վերջին ուժեղ պետությունը` Սիրիան: Թող ոչ մեկին զարմանալի չթվա, որ ալ-Քաիդան էլ է գործում Սիրիայում ընդդեմ Ասադի: Ամերիկան իր նպատակին հասնելու համար պատրաստ է համագործակցելու ցանկացած ռեակցիոն ուժի հետ: ԽՍՀՄ-ի դեմ պայքարում ալ-Քաիդան առաջին շարքերում էր, իսկ այսօր նա պայքարում է այդ ալ-Քաիդայի դեմ, այսինքն` նրանց միշտ խառն աշխարհ է պետք, քանզի այդ խառնակչությունից է ավելանում նրանց երկրի հարստությունը: Բնակլիմայական, բնական ռեսուրսներից զուրկ Անգլիան ասածիս վկան է: Ինչպես տեսնում ենք, 20 տարի է, որ չկա «չարի կայսրությունը», բայց չարությունն աշխարհից չի պակասել, նույնիսկ ավելացել է: Հետևաբար, բանն ամենևին էլ «չարի կայսրությունը» չէր, ավելին, այդ «չարի կայսրությունը» յուրօրինակ զսպաշապիկ էր իսկական «չարի կայսրությունների» համար:

Սոկրատ ՀՈՎՍԵՓՅԱՆ

Հեղինակի նյութեր

• Նիկոլին «քարշ տալու» սրբազան գործը դրված է հայ ժողովրդի վրա
• Ո՞վ է Գագիկ Ջհանգիրյանը
• Երբ այլևս չես լի­նի իշ­խա­նու­թ­յան, զին­վո­րա­կան տրի­բու­նա­լը վեր կհա­նի մեզ պար­տադր­ված պար­տու­թ­յան բո­լոր պատ­ճառ­նե­րը
• Հիմ­նա­կան մե­ղա­վո­րը հայ կա­ռա­վա­րող­ներն են
• Իմ գնա­լուց ա­ռաջ թող Հա­յաս­տա­նում ջր­հե­ղեղ լի­նի
• Ո՞րն է քո մատ­նու­թ­յան գի­նը, դա­վա­ճան պա­պի` ֆա­շիստ­նե­րին ծախ­ված ե­նո­քա­վան­ցի Նի­կոլ Փա­շի­ն­յա­նի դա­վա­ճան թոռ
• Խրախ­ճանք ժան­տախ­տի պա­հին
• Ո՛վ մարդ­կա­յին ար­դա­րու­թ­յուն, թո՛ղ ես թք­նեմ քու ճա­կա­տիդ
• Զոհ­ված­նե­րի ա­ր­յու­նը երկն­քից կան­չում է` պա­տե­րազ­մը հասց­նել հաղ­թա­կան ա­վար­տի
• «Պրո­ֆե­սիո­նալ» «իմ­քայ­լա­կան­նե­րը» կե­րան իմ 800 հակ յոն­ջան և …
• Նի­կոլ, իսկ դու ար­դա­րաց­վե՞լ ես, մաքր­վե՞լ ես քո քրեա­կան ան­ց­յա­լից
• Վե­հա­փա՛ռ, կրկ­նեք Գևորգ Հին­գե­րոր­դի օ­րի­նա­կը, ժամն է գոր­ծե­լու
• Պատ­մա­կան դեպ­քե­րի և դեմ­քե­րի հա­մե­մա­տա­կան վեր­լու­ծու­թ­յուն
• Որոշ բա­շի­բո­զուկ­ներ փոր­ձում են զրո­յաց­նել մեր կես­դա­ր­յա պայ­քա­րի ի­մաս­տը
• Արտա­կարգ և լիա­զոր դես­պան Ար­ման Նա­վա­սար­դ­յա­նին
• Վեր­նա­գի­րը վեր­ջում թող ընտ­րի ըն­թեր­ցո­ղը (պա­խա­րա­կե­լի՞ է, որ ո՛չ գո­միկ են, ո՛չ էլ տրանս­գեն­դեր)
• ՈՒ՞ր է մեզ տա­նե­լու այս գաղջ մթ­նո­լոր­տը
• Ո՞վ դուրս թո­ղեց Ղա­րա­բա­ղը բա­նակ­ցա­յին գոր­ծըն­թա­ցից
• Ձեր հերթն էլ կգա
• Ես` որ­պես ՀՀ քա­ղա­քա­ցի, հայ­տա­րա­րութ­յուն եմ տա­լիս ժա­մա­նա­կին հորդ կա­տա­րած հան­ցա­գոր­ծու­թ­յան մա­սին

Մեկնաբանություններ