Ոչ միայն կնկա խելք, այլև կնոջ հոգեկերտվածք ունեցող ազգ ենք

Այսօր շատերն են դառնացած հարց տալիս՝ ինչու՞ 21-րդ դարում կատարվեց մեզ հետ այն, ինչ հարյուր տարի առաջ արդեն կատարվել էր: Իսկ ի՞նչ է, երկու հարյուր տարի առաջ նույնը չէ՞ր կատարվել, 18-րդ դարում, 17-րդ դարում, 16-րդ դարում նույնը չէ՞ր... Էսպես դարերի միջով հետ գնանք ու հասնենք էն թվերին, երբ Հայաստանն առաջին անգամ բաժանվում էր Պարսկաստանի և Բյուզանդիայի միջև...

Պատմական ակնարկ չեմ պատրաստվում գրել, ընդամենը շատ կարճ, նույնիսկ կոպիտ շեշտադրմամբ կփորձեմ շարադրել վերոհիշյալ ԻՆՉՈՒ-ի իմ պատկերացրած պատասխանը:
Արարիչը ստեղծեց բանական էակի ԱՐՈՒ և ԷԳ տեսակները, որպեսզի սրանք բազմանան, ու երկրագունդը լցվի արու և էգ ազգերով: Բազմացան: Երկրագունդը բնակեցվեց: Մեզ բաժին հասած տարածքում էլ ծնվեցինք մենք ու ծնվեցինք որպես էգ էթնոս, որի ջահելության վառվռուն տարիներին մեկ-մեկ էլ, արտաքին ու ներքին ինչ-ինչ ներարկումների արդյունքում, արական սկիզբն էր դառնում գերիշխող, ասենք, Տիգրան Մեծի ժամանակներում: Իսկ ընդհանուր առմամբ, լինելով էգ ազգ, մենք միշտ կարիք ենք ունեցել արու, եթե չասեմ, որձ ազգի հովանավորության, որի թևի տակ, ճիշտ է, ճնշված ու ենթակա, բայց ավելի ստեղծագործ, աշխատասեր ու հավաք ենք եղել: Ժամանակ առ ժամանակ, երբ մեր էս տեր-որձը շատ է ձեռքերին ազատություն տվել, հաճախ էլ բանը հասցնելով ֆիզիկական հաշվեհարդարի կամ բացահայտ սկսել է ոտնձգությունը մեր հոգևոր էության նկատմամբ, աչքներս հառել ենք ուրիշ արուների՝ հուսալով ձեռք բերել ավելի կարեկից, բարի ու ոչ թե ծեծող, այլ սիրող կյանքի ուղեկից: Դա էլ է եղել: Միայն թե այդ բարին ու սիրողը, թարսի պես, բազմակնություն է սիրել ու մեզ էլ, մյուսների պես, ձեռի հետ յոլլա է տարել, վերջում էլ բրախել, թե՝ գնա, քո գլուխը պահիր, դժվար ժամանակներ են, ես իմ գլուխը հազիվ եմ պահում: ՈՒ սա էլ է եղել, դարձել ենք մարդաթող կնիկ, համակեցության տարիների ապրուստը քամուն տվել, աչքներս գցել ուրիշ որձերի՝ հավատալով սրանց խոստումներին, թե համ ըստ պահանջի կպահեն մեզ, համ չեն կաշկանդի «զագսի պեչատով»:

Էս է: Էս խելքով ու «բագաժով» էլ եկել-հասել ենք 21-րդ դար, ու հիմա նորից հարց ենք տալիս ինքներս մեզ՝ բա խի՞ սենց եղավ... Որովհետև ոչ միայն կնկա խելք, այլև կնոջ հոգեկերտվածք ունենք, որպես ազգ, թեև էդ նույն խելքն ու հոգեկերտվածքն ունեցող շատ ազգեր լավ էլ ապրում են հարյուրամյակներ շարունակ և օֆ չեն անում:

Լիլի ՄԱՐՏՈՅԱՆ

Հեղինակի նյութեր

• Նզովք
• ՈՒնենք չտեսորեն շլացած, գեղցիաբար շփացած, անհուսորեն փչացած իշխանիկներ
• Հարափոփոխ աշխարհում ոչինչ հաստատուն գոյություն չունի
• Գավառական փահլևանություն իրական «գետնին վրա»
• Վիրտուալ դոնքիշոտներ
• Լիլի Մարտոյան․ Տրամաբանության հետ աղերս չունեցող վարկած
• Լիլի Մարտոյան. Համահարթեցում
• Լիլի Մարտոյան. Ջրից չոր դուրս բերել ջանացողների ալիբին
• Բոլորս ենք պատանդ, երկիրն էլ՝ հետը
• Շատ կարևոր մի բան փչացել է հայ հանրության ներքին մեխանիզմում
• Իշխանության եկած ամեն բախտախնդիր կարճ ժամանակ անց իրեն թագավոր է երևակայում
• Բե­կում, բայց ին­չո՞վ
• Կես ճշ­մար­տու­թ­յու­նը կեղ­ծի­քից վատ է
• Երբ լռում է դի­վա­նա­գի­տու­թ­յու­նը, ­որո­տում են թն­դա­նոթ­նե­րը
• Պա­տե­րազ­մում՝ ինչ­պես պա­տե­րազ­մում
• Մեզ խա­ղաղ օ­րե­րում հաղ­թե­լու խելք է պետք, գրո՛­ղը տա­նի
• Թե ինչ­պես ե­կավ չոր­րորդ ընտ­ր­յա­լի վերջը
• Օխլո­սը չա­փից դուրս է խե­լոք, խե­լա­ցի դե­մո­սի ձայնն էլ կա­րե­լի է խլաց­նել
• «Դմակավո՞ր», թե՞ «դիմակավոր»
• Լռության գույնը

Մեկնաբանություններ