Հա­սա­րա­կու­թ­յան գի­տակ­ցու­թ­յան փո­փո­խու­թ­յան ա­ռու­մով գնում ենք մինչ­մայ­դան­յան ՈՒկ­րաի­նա­յի ճա­նա­պար­հով

Թուր­քիան, Ադր­բե­ջա­նը, սո­րո­սա­կան և Արևմուտ­քի գլո­բա­լիս­տա­կան մյուս ու­ժե­րը, հա­մաշ­խար­հա­յին հրեա-մա­սո­նու­թյու­նը սպա­սում են ՀՀ-ում տա­րի­ներ շա­րու­նակ հետևո­ղա­կա­նո­րեն ի­րա­կա­նաց­վող հա­կա­ռու­սա­կան, և՛ Հա­յաս­տա­նի, և՛ Ռու­սաս­տա­նի հա­մար խիստ վտան­գա­վոր քա­րոզ­չու­թյան ար­դյուն­քին: Քա­րոզ­չու­թյուն, ո­րի հետևում, ե­թե փոր­ձենք մի փոքր վեր­լու­ծել ու ստա­նալ «ու՞մ է ձեռն­տու» հար­ցի պա­տաս­խա­նը, երևում են հենց նրանց ա­կանջ­նե­րը:
Քա­րոզ­չու­թյուն, որն ի­րա­կա­նաց­վում է տար­բեր մե­թոդ­նե­րով ու մի­ջոց­նե­րով` հե­ռուս­տա­տե­սու­թյան (այդ թվում նաև` մա­սոն ղե­կա­վար ու­նե­ցող այն շան­թող հե­ռուս­տաըն­կե­րու­թյան), ռա­դիո­յի, է­լեկտ­րո­նա­յին ու տպա­գիր ԶԼՄ-նե­րի, սո­ցիա­լա­կան ցան­ցե­րի ակ­տիվ օգ­տա­գործ­մամբ: Եվ, ի­հար­կե, շատ ու շատ հար­ցե­րում օգ­տա­գործ­վում է հան­րու­թյան մե­ծա­մաս­նու­թյան ան­տե­ղյա­կու­թյունն ու միամ­տու­թյու­նը: Ինչ­պես պատ­մա­կան փաս­տե­րը, այն­պես էլ մեր օ­րե­րի ի­րո­ղու­թյուն­նե­րը ներ­կա­յաց­վում են միա­կող­մա­նիո­րեն, հա­ճախ նաև խե­ղա­թյուր­ված, ա­ղա­վաղ­ված, կեղծ­ված, կեղ­ծի­քը շատ խո­րա­ման­կո­րեն ու նր­բո­րեն ճշ­մար­տու­թյան հետ խառ­նե­լով: Լայ­նո­րեն կի­րառ­վում է կի­սաճշ­մար­տու­թյան` կեղ­ծի­քի ա­մե­նա­նուրբ ու վտան­գա­վոր տե­սա­կի, քա­րոզ­չա­կան տեխ­նո­լո­գիան:

Գլո­բա­լիս­տա­կան ու­ժե­րի կամ մա­սոն­նե­րի (ինչ­պես ու­զում եք, ան­վա­նեք նրանց) կող­մից հա­կա­ռու­սա­կան քա­րոզ­չու­թյունն ու քա­ղա­քա­կա­նու­թյունն ի­րա­կա­նաց­վում է հիմ­նա­կա­նում պրո­ֆե­սիո­նալ կեր­պով, մարդ­կանց գի­տակ­ցու­թյան մեջ հա­կա­ռու­սա­կան կոր­ծա­նա­րար թույ­նը նե­րարկ­վում է աս­տի­ճա­նա­բար, ընդ ո­րում, այդ քա­րոզ­չու­թյունն ու քա­ղա­քա­կա­նու­թյու­նը խթա­նում, դրան մի­տում­նա­վոր նպաս­տում են ո­րո­շա­կի ու­ժեր ոչ միայն Արևմուտ­քից, այլև հենց Ռու­սաս­տա­նից:
Ոչ միայն սո­ցիա­լա­կան ցան­ցե­րում և ԶԼՄ-նե­րում ե­ղած հրա­պա­րա­կում­նե­րի եր­կա­րա­մյա դի­տարկ­մամբ, այլև տար­բեր, ծա­նոթ-ան­ծա­նոթ մարդ­կանց հետ կեն­դա­նի շփում­նե­րի ար­դյուն­քով կա­րող եմ վկա­յել, որ մարդ­կանց ու­ղեղ­նե­րը «լվա­նա­լու», Հա­յաս­տա­նում ի վնաս Ռու­սաս­տա­նի Դաշ­նու­թյան ու ռուս ժո­ղովր­դի` հան­րա­յին կար­ծիքն ու հա­սա­րա­կա­կան տրա­մադ­րու­թյուն­նե­րը փո­խե­լու ուղ­ղու­թյամբ տար­վող մե­ծա­ծա­վալ աշ­խա­տան­քը տվել ու տա­լիս է իր դա­ռը պտուղ­նե­րը: Հա­յաս­տա­նում հա­կա­ռու­սա­կան տրա­մադ­րու­թյուն­նե­րի զար­գա­ցումն ուղ­ղա­կի սպառ­նա­լիք է ինչ­պես Հա­յաս­տա­նի Հան­րա­պե­տու­թյան, այն­պես էլ Ռու­սաս­տա­նի Դաշ­նու­թյան ազ­գա­յին անվ­տան­գու­թյա­նը:

Գրե­թե կաս­կած չու­նեմ, որ ՌԴ դես­պա­նա­տան և անվ­տան­գու­թյան ծա­ռա­յու­թյան ո­րոշ պաշ­տո­նյա­ներ Հա­յաս­տա­նում առ­կա ի­րա­վի­ճակն ի­րենց ղե­կա­վա­րու­թյա­նը հա­մար­ժեք չեն ներ­կա­յաց­նում: Աս­վում է մո­տա­վո­րա­պես հետևյա­լը. ա­յո, Հա­յաս­տա­նում նույն­պես ո­րոշ ու­ժեր աշ­խա­տում են հա­կա­ռու­սա­կան տրա­մադ­րու­թյուն­նե­րի խո­րաց­ման ուղ­ղու­թյամբ (մի­տում­նա­վոր թե ոչ մի­տում­նա­վոր չեն ներ­կա­յաց­վում այդ աշ­խա­տանք­նե­րի ի­րա­կան մասշ­տաբ­նե­րը), բայց այդ ա­մե­նը Ռու­սաս­տա­նի հա­մար լուրջ վտանգ չի ներ­կա­յաց­նում, քա­նի որ հա­սա­րա­կու­թյան մե­ծա­մաս­նու­թյան կող­մից հա­կա­ռու­սա­կան քա­րոզ­չու­թյունն ըն­կա­լում և ա­ջակ­ցու­թյուն չի ստա­նում:
Ըն­դու­նենք, որ դա այդ­պես է, բայց քա­նի՞ լու­մա կար­ժե­նա Ռու­սաս­տա­նի ան­հան­գս­տա­նա­լը և հա­մա­պա­տաս­խան մի­ջոց­նե­րի ձեռ­նար­կումն այն բա­նից հե­տո, երբ Հա­յաս­տա­նում հա­կա­ռու­սա­կան քա­րոզ­չու­թյունն ար­դեն բնակ­չու­թյան մե­ծա­մաս­նու­թյան կող­մից ըն­կա­լում և ա­ջակ­ցու­թյուն ստա­նա։ Ռու­սաս­տա­նի ղե­կա­վա­րու­թյունն ինչ­պես Մայ­դա­նից ա­ռաջ էր թե­րի ու սխալ տե­ղե­կատ­վու­թյուն ստա­ցել ՈՒ կրաի­նա­յից, այն­պես էլ Հա­յաս­տա­նում 2018-ի «թավ­շյա հե­ղա­փո­խու­թյու­նից» ա­ռաջ էր թե­րի ու սխալ տե­ղե­կատ­վու­թյուն ստա­ցել մեր երկ­րից: Բայց քա­նի՞ ան­գամ կա­րե­լի է սխալ­վել, ընդ ո­րում, կրկ­նե­լով նույն սխա­լը։
Ռու­սաս­տա­նի քա­ղա­քա­կան ո­րոշ վեր­լու­ծա­բան­ներ, ո­րոնք մի­գու­ցե հայտ­նի ու­ժե­րի (թուր­քա­կան, ադր­բե­ջա­նա­կան, հրեա­կան, գլո­բա­լիս­տա­կան…) ներ­կա­յա­ցու­ցիչ­ներ կամ պատ­վեր­ներ կա­տա­րող­ներ են, ա­սում են, թե Հա­յաս­տա­նում հա­կա­ռու­սա­կան տրա­մադ­րու­թյուն­նե­րի ա­ճը, ե­թե նույ­նիսկ դա ի­րա­կա­նու­թյուն է, վնա­սե­լու է միայն հա­յե­րին ու Հա­յաս­տա­նին, Ռու­սաս­տա­նը դրա­նից ա­ռանձ­նա­պես չի տու­ժե­լու: Սա շատ սխալ կար­ծիք է: Հա­յաս­տա­նում հա­կա­ռու­սա­կան տրա­մադ­րու­թյուն­նե­րի աճն ու­նի եր­կու սուր ծայր, ո­րոն­ցից մեկն ուղղ­ված է Հա­յաս­տա­նի, մյու­սը` Ռու­սաս­տա­նի սր­տին:

Չնա­յած Հա­յաս­տա­նում տա­րի­ներ շա­րու­նակ ի­րա­կա­նաց­վող հա­կա­ռու­սա­կան նպա­տա­կա­մետ քա­րոզ­չու­թյունն ուղ­ղա­կի սպառ­նա­լիք է ՀՀ ազ­գա­յին անվ­տան­գու­թյա­նը, դրա դեմն առ­նե­լու հա­մար և Հա­յաս­տա­նի նախ­կին ու ներ­կա ղե­կա­վա­րու­թյու­նը, և ԱԱԾ-ն որևէ մի­ջոց չեն ձեռ­նար­կել: Շա­հարկ­վում է կար­ծի­քի ա­զատ ար­տա­հայտ­ման, խոս­քի ա­զա­տու­թյան սահ­մա­նադ­րա­կան ի­րա­վուն­քը, մա­մու­լի, ռա­դիո­յի, հե­ռուս­տա­տե­սու­թյան և տե­ղե­կատ­վա­կան այլ մի­ջոց­նե­րի ա­զա­տու­թյու­նը` ե­րաշ­խա­վոր­ված ՀՀ Սահ­մա­նադ­րու­թյամբ, սա­կայն միա­ժա­մա­նակ ան­տես­վում, որ Սահ­մա­նադ­րու­թյան այդ նույն` 42-րդ հոդ­վա­ծի 3-րդ մա­սով կար­ծի­քի ար­տա­հայտ­ման ա­զա­տու­թյունն օ­րեն­քով կա­րող է սահ­մա­նա­փակ­վել պե­տա­կան անվ­տան­գու­թյան, այ­լոց հիմ­նա­կան ի­րա­վունք­նե­րի և ա­զա­տու­թյուն­նե­րի պաշտ­պա­նու­թյան նպա­տա­կով:
Ի դեպ, ՀՀ Սահ­մա­նադ­րու­թյու­նը 2015թ. փո­փո­խու­թյուն­նե­րից, լրա­ցում­նե­րից ա­ռաջ էլ հնա­րա­վո­րու­թյուն տա­լիս էր կար­ծի­քի ար­տա­հայտ­ման ա­զա­տու­թյունն օ­րեն­քով սահ­մա­նա­փա­կե­լու, բայց… Եվ հի­մա Հա­յաս­տա­նը հա­սա­րա­կու­թյան գի­տակ­ցու­թյան փո­փո­խու­թյան ա­ռու­մով գնում է մինչ­մայ­դա­նյան ՈՒկ­րաի­նա­յի ճա­նա­պար­հով, բայց, ի տար­բե­րու­թյուն ՈՒկ­րաի­նա­յի, ու­նե­նա­լով Թուր­քիա­յի և Ադր­բե­ջա­նի նման հարևան­ներ, ո­րոնք ե­թե պա­հը հար­մար լի­նի, միաս­նա­բար կի­րա­կա­նաց­նեն մի նոր ցե­ղաս­պա­նու­թյուն, այս ան­գամ թերևս ար­դեն վերջ­նա­կան:
«Մեզ հա­մար շատ կարևոր է, որ­պես­զի Թուր­քիա­յին զս­պող միակ գոր­ծո­նը` ռու­սա­կան գոր­ծո­նը, աշ­խա­տի, քա­նի որ, կրկ­նում եմ, դա մեզ հա­մար էք­զիս­տեն­ցիալ սպառ­նա­լիք է»,- ՌԲԿ-ին վեր­ջերս տված հար­ցազ­րույ­ցում շեշ­տել է ՀՀ երկ­րորդ նա­խա­գահ Ռո­բերտ Քո­չա­րյա­նը:
Նույն լրատ­վա­մի­ջո­ցին տված հար­ցազ­րույ­ցում Քո­չա­րյանն ա­սել է նաև, որ է­ներ­գիա, ուժ է պետք «Ազ­գե­րի բա­րե­կա­մու­թյուն» կար­գա­խո­սը, հայ-ռու­սա­կան հա­րա­բե­րու­թյուն­նե­րը սնե­լու հա­մար:

«Այն, ինչ այ­սօր կա­տար­վում է Հա­յաս­տա­նում, ինձ ան­հան­գս­տաց­նում է, քա­նի որ այս­տեղ լրիվ հա­կա­ռակն է տե­ղի ու­նե­նում»,- ա­սել է ՀՀ նախ­կին նա­խա­գա­հը:
Հար­ցին, թե ին­չո՞վ է դա պայ­մա­նա­վոր­ված, Քո­չա­րյանն ա­սել է. «Հա­յաս­տա­նի «սո­րո­սի­զա­ցիա­յով»: Դա իմ տեր­մինն է, պայ­մա­նա­կա­նո­րեն…Հար­ցը հենց Սո­րո­սը չէ: Ես տես­նում եմ, թե այս­տեղ ինչ է կա­տար­վում: Դա ե­րի­տա­սար­դու­թյան շր­ջա­նում այն­պի­սի ար­ժեք­նե­րի պար­տադ­րումն է, ո­րոնք մեր մի­ջից հա­նում են ինք­նու­թյան բա­ղադ­րի­չը, վե­րա­բեր­մուն­քը հա­վատ­քին, ըն­տա­նի­քին, դաշ­նա­կից­նե­րի հա­վերժ լի­նել կամ չլի­նե­լը: Եվ ե­թե դա նախ­կի­նում ար­վում էր մար­գի­նալ ՀԿ-նե­րի մա­կար­դա­կով, այ­սօր այդ ամ­բողջ կազ­մը մտել է իշ­խա­նու­թյուն»:
Անդ­րա­դառ­նա­լով այն հար­ցին, որ այդ ՀԿ-նե­րը գո­յու­թյուն ու­նեին նաև նրա օ­րոք, ին­չո՞ւ դրանք չէին փակ­վում, ՀՀ երկ­րորդ նա­խա­գահն ա­սել է, թե չգի­տեր, որ Հա­յաս­տա­նում Սո­րո­սի գրա­սե­նյակ կա:

«Պար­զա­պես ինչ-որ կազ­մա­կեր­պու­թյուն ու­նեին, և, ինչ­քան հի­շում եմ, նույ­նիսկ գրա­սե­նյակ չու­նեին,- ա­սել է Քո­չա­րյա­նը:- Ես իս­կա­պես չգի­տեի, որ գրա­սե­նյակ ու­նեն: Այ­սինքն` կար ինչ-որ մար­գի­նալ կազ­մա­կեր­պու­թյուն, սա­կայն այն չէր ազ­դում պրո­ցե­սի վրա: Ես զար­մա­ցել էի, թե ինչ­պես են նրանք վեր­ջին տա­րի­նե­րին այդ­քան ամ­րապ­նդ­վել»:
ՀՀ երկ­րորդ նա­խա­գա­հը հա­վե­լել է, որ հայ-ռու­սա­կան հա­րա­բե­րու­թյուն­նե­րը կո­ռո­զիա­յի են են­թարկ­վում: Նրա կար­ծի­քով, պետք է դի­մել փա­փուկ ու­ժի կի­րառ­ման մե­խա­նիզմ­նե­րին:
«Ին­չո՞ւ են ինձ հու­զում Հա­յաս­տա­նում տե­ղի ու­նե­ցող ի­րա­դար­ձու­թյուն­ներն ա­վե­լի շատ, քան Ռու­սաս­տա­նում,- ա­սել է Քո­չա­րյա­նը:- Քա­նի որ Ռու­սաս­տա­նում ես տես­նում եմ, որ պե­տա­կա­նու­թյու­նը ռու­սա­կան ինք­նու­թյան հզոր մասն է, դրա­նով սն­վել են ՌԴ ամ­բողջ պատ­մու­թյու­նը, գրա­կա­նու­թյու­նը, ե­րաժշ­տու­թյու­նը, բա­ցար­ձակ ա­մեն ինչ: Իսկ Հա­յաս­տա­նում այդ­պես չէ, մենք չու­նենք պե­տա­կա­նու­թյան այդ պատ­մու­թյու­նը: Քա­նի տա­րի է, Արևմուտ­քը փոր­ձում խարխ­լել ռու­սա­կան ինք­նու­թյու­նը, սա­կայն չի ստաց­վում, քա­նի որ այն խոր ար­մա­տա­ցած է: Մենք այդ ա­ռու­մով խո­ցե­լի ենք: Սո­րո­սա­կան­ներն այ­սօր ղե­կա­վա­րում են բու­հե­րը, նրանք ներ­թա­փան­ցում են բո­լոր ո­լորտ­ներ: 5-10 տա­րի, և ինձ հա­մար ան­հաս­կա­նա­լի է, թե ինչ­պի­սին կլի­նի մի­ջին վի­ճա­կագ­րա­կան հա­յը»:

Ըստ վեր­ջերս կազ­մա­կերպ­ված Մոսկ­վա-Մինսկ-Երևան-Բիշ­քեկ-Թբի­լի­սի տե­սա­կամր­ջի ըն­թաց­քում «Ին­տեգ­րա­ցիա և զար­գա­ցում» ՀԿ նա­խա­գահ, ՀՀ Հան­րա­յին պա­լա­տի ան­դամ, ԱԺ նախ­կին պատ­գա­մա­վոր, Եվ­րա­սիա­կան փոր­ձա­գի­տա­կան ա­կում­բի հա­մա­կար­գող Ա­րամ Սա­ֆա­րյա­նի, Հա­յաս­տա­նում վեր­ջին 2 տա­րում հա­կա­ռու­սա­կան հռե­տո­րա­բա­նու­թյուն չկա: Մի՞­թե…
ՀՀ վար­չա­պե­տի պաշ­տո­նը զբա­ղեց­նող Նի­կոլ Փա­շի­նյա­նի վե­րա­բեր­մուն­քը Ռու­սաս­տա­նի, ՌԴ նա­խա­գահ Վլա­դի­միր Պու­տի­նի և Ռու­սաս­տա­նի իշ­խա­նու­թյան նկատ­մամբ, ցա­վոք, միայն ար­տա­քուստ է դրա­կան, բա­րե­կա­մա­կան, ինչ­պես և կեղծ է նրա ժպի­տը Վլա­դի­միր Պու­տի­նին հան­դի­պե­լիս: Այս ի­րո­ղու­թյու­նը Մար­գա­րի­տա Սի­մո­նյա­նից բա­ցի, բնա­կա­նա­բար, հայտ­նի է նաև Ռու­սաս­տա­նի ղե­կա­վա­րու­թյա­նը և շատ ու­րիշ­նե­րին:
Ի­րա­կա­նում Ռու­սաս­տա­նի ու նրա ղե­կա­վա­րու­թյան հան­դեպ Փա­շի­նյա­նի վե­րա­բեր­մունքն այն աս­տի­ճա­նի է թշ­նա­մա­կան, Հա­յաս­տա­նի Հան­րա­պե­տու­թյան ռազ­մա­վա­րա­կան դաշ­նակ­ցի հան­դեպ նրա հո­գում ե­ղած մաղձն ա­ռատ է այն­քան, որ ժա­մա­նակ ա­ռաջ ոչ միայն չի խոր­շել հրա­պա­րա­կավ զր­պար­տե­լուց և, ըստ էու­թյան, դա­վա­ճա­նու­թյան մեջ մե­ղադ­րե­լուց մեր հյու­սի­սա­յին բա­րե­կա­մին ու ռազ­մա­վա­րա­կան դաշ­նակ­ցին, այլև հրա­պա­րա­կավ հաս­տա­տել, պն­դել է իր այդ զր­պար­տու­թյունն այս տա­րես­կզ­բին, երբ ար­դեն ոչ թե քա­ղա­քա­կան ընդ­դի­մա­դիր և ան­պա­տաս­խա­նա­տու գոր­ծիչ էր, այլ ՀՀ պա­տաս­խա­նա­տու ղե­կա­վար:

Պաշ­տո­նա­թո­ղու­թյու­նից հե­տո հրա­վի­րած իր ա­ռա­ջին մա­մու­լի ա­սու­լի­սում պա­տաս­խա­նե­լով «168 ժա­մի» թղ­թակ­ցի հար­ցին, ՀՀ եր­րորդ նա­խա­գահ Սերժ Սարգ­սյա­նը հան­գա­մա­նո­րեն խո­սեց նաև Փա­շի­նյա­նի հի­շյալ ան­հիմն ու վտան­գա­վոր մե­ղադ­րան­քի մա­սին: Ստորև մեջ­բե­րում ենք հարցն ու պա­րոն Սարգ­սյա­նի պա­տաս­խա­նի հիմ­նա­կան մա­սը.
Հարց. «Պա­րոն Սարգ­սյան, տա­րես­կզ­բին երբ կա­պա­նյան ա­սու­լի­սի ժա­մա­նակ վար­չա­պե­տին հարց ուղղ­վեց այն մա­սին, թե ար­դյոք շա­րու­նա­կո՞ւմ է այն դիր­քո­րո­շումն ու­նե­նալ, ինչ 2016-ին էր հայտ­նել Ռու­սաս­տա­նի Դաշ­նու­թյան ի­մա­ցու­թյամբ ու թույ­լտ­վու­թյամբ ապ­րի­լյան պա­տե­րազ­մի տե­ղի ու­նե­նա­լու վե­րա­բե­րյալ, վեր­ջինս պա­տաս­խա­նեց, թե այն, ինչ ա­սել է, մնում է նույ­նը, և ա­սաց, թե իր կար­ծի­քի ու մտա­հո­գու­թյուն­նե­րի մա­սին ծայ­րից ծայր քն­նար­կում է ու­նե­ցել Ռու­սաս­տա­նի Դաշ­նու­թյան իր գոր­ծըն­կեր­նե­րի հետ ու ստա­ցել է պա­տաս­խան­ներ: Ըստ ձեզ, ի՞նչ պա­տաս­խան­ներ է ստա­ցել վար­չա­պե­տը Ռու­սաս­տա­նի Դաշ­նու­թյու­նից կամ, առ­հա­սա­րակ, ի՞նչ պա­տաս­խան­ներ կա­րող էր ստա­նալ ապ­րի­լյան պա­տե­րազ­մի վե­րա­բե­րյալ այս մտա­հո­գու­թյուն­նե­րի առն­չու­թյամբ»:

Պա­տաս­խան. «Գի­տեք, այդ հար­ցի հաս­ցեա­տե­րը ես չեմ և ես էլ հա­ճույ­քով կցան­կա­նա­յի լսել, թե ինչ պա­տաս­խան­ներ են տր­վել կամ ինչ քն­նար­կում­ներ են ե­ղել Ռու­սաս­տա­նի Դաշ­նու­թյան գոր­ծըն­կեր­նե­րի հետ: Եվ ձեզ խնդ­րում եմ, ա­ռիթ­ներ շատ եք ու­նե­նում, հար­ցեր տալ հաս­ցեա­տի­րո­ջը, և դրա հա­մար ես ձեզ շատ շնոր­հա­կալ կլի­նեմ:
Ինչ վե­րա­բե­րում է բուն գա­ղա­փա­րին, ա­պա, կար­ծում եմ, որ այդ­պի­սի հայ­տա­րա­րու­թյու­նը քա­ղա­քա­կան տե­սա­կե­տից տգի­տու­թյուն է: Գի­տեք, երբ մար­դիկ չս­տուգ­ված, վար­կա­բե­կող մտ­քեր, տե­սա­կետ­ներ են հայտ­նում դաշ­նա­կից­նե­րի վե­րա­բե­րյալ, դա ու­նե­նում է շատ խոր հետևանք­ներ, և ոչ միայն այդ պա­հին: Ռու­սաս­տա­նի Դաշ­նու­թյու­նը մեր ռազ­մա­վա­րա­կան դաշ­նա­կիցն է, այդ­պի­սի հայ­տա­րա­րու­թյու­նը նշա­նա­կում է մե­ղադ­րել քո դաշ­նակ­ցին պա­տե­րազմ հրահ­րե­լու մեջ, այ­սինքն` դա­վա­ճա­նու­թյան մեջ: Գի­տեք, դա ան­թույ­լատ­րե­լի է, ան­թույ­լատ­րե­լի է հատ­կա­պես այն պա­րա­գա­յում, երբ Ռու­սաս­տա­նի Դաշ­նու­թյու­նը մեզ հս­կա­յա­կան օ­ժան­դա­կու­թյուն է ցու­ցա­բե­րել որ­պես դաշ­նա­կից:
Կար­ծում եմ, շա­տե­րը կհի­շեն 2010 թվա­կա­նին Ռու­սաս­տա­նի Դաշ­նու­թյան այն ժա­մա­նակ­վա նա­խա­գահ Դմիտ­րի Մեդ­վեդևի պե­տա­կան այ­ցը Հա­յաս­տան, ո­րի շր­ջա­նակ­նե­րում մենք փաս­տա­թուղթ ստո­րագ­րե­ցինք, լրա­ցու­ցիչ ար­ձա­նագ­րու­թյուն, ո­րով Ռու­սաս­տա­նի Դաշ­նու­թյան ռազ­մա­կան բա­զան լրա­ցու­ցիչ պար­տա­կա­նու­թյուն­ներ վերց­րեց: Մինչ այդ, Ռու­սաս­տա­նի Դաշ­նու­թյան ռազ­մա­կան բա­զան պա­տաս­խա­նա­տու էր ԱՊՀ ար­տա­քին սահ­ման­նե­րի հա­մար, իսկ 2010 թվա­կա­նին ստո­րագր­ված պայ­մա­նագ­րով իր վրա պա­տաս­խա­նատ­վու­թյուն վերց­րեց նաև Հա­յաս­տա­նի Հան­րա­պե­տու­թյան սահ­ման­նե­րի ողջ եր­կայն­քի հա­մար, գու­մա­րած դրան` պա­տաս­խա­նատ­վու­թյուն վերց­րեց նաև մեզ օ­ժան­դա­կե­լու, թար­մաց­նե­լու մեր սպա­ռա­զի­նու­թյու­նը:
Մենք (պի­տի փոր­ձեմ այն­պես ձևա­կեր­պել, որ­պես­զի սխալ­մամբ ռազ­մա­կան գաղտ­նիք չհայտ­նեմ ձեզ ու ա­վե­լորդ խո­սակ­ցու­թյուն­նե­րի տե­ղիք չտամ), այս­պես ա­սեմ, մինչև 2016 թվա­կա­նի ապ­րի­լյան ի­րա­դար­ձու­թյուն­ներ, ստա­ցել ենք 50 000 տոն­նա­յից ա­վե­լի ռազ­մա­տեխ­նի­կա­կան օ­ժան­դա­կու­թյուն: Երբ խոս­քը ռազ­մա­տեխ­նի­կա­կան օ­ժան­դա­կու­թյան մա­սին է, նշա­նա­կում է, դրա հա­մար չես վճա­րում: Պատ­կե­րաց­նո՞ւմ եք ինչ թիվ է` 50 000 տոն­նա­յից ա­վե­լի: Այդ թվի մեջ չեն մտ­նում «Լր­ՍՈվՊպՐ»-ը, «ՁՏփ­ՍՈ-ձ»-ն, 200 մի­լիոն դո­լա­րի պայ­մա­նագ­րով նա­խա­տես­ված սպա­ռա­զի­նու­թյու­նը, 100 մի­լիոն դո­լա­րի պայ­մա­նագ­րով նա­խա­տես­ված սպա­ռա­զի­նու­թյուն­նե­րը»:

Ռու­սաս­տա­նի ու Ի­րա­նի հաս­ցեին բազ­մա­թիվ պատ­գա­մա­վոր­նե­րի ան­պար­կեշտ ու պար­զա­պես ապ­շե­ցու­ցիչ հայ­տա­րա­րու­թյուն­նե­րի մա­սին ֆեյս­բու­քյան իր է­ջում վեր­ջերս հա­մա­ռոտ հի­շա­տա­կեց սպոր­տի և ե­րի­տա­սար­դու­թյան հար­ցե­րի նախ­կին նա­խա­րար, ԲՀԿ-ա­կան Հրա­չյա Ռոս­տո­մյա­նը: Բայց կան ա­վե­լի վտան­գա­վոր դրսևո­րում­ներ: Դրան­ցից մե­կին օ­րերս հա­մա­ռոտ անդ­րա­դար­ձել էինք մեր «Սրա՞ հա­մար իշ­խա­նու­թյան բեր­վեց Նի­կոլ Փա­շի­նյա­նը» հրա­պա­րակ­մամբ:
«Ազ­գա­յին ժո­ղով» կոչ­վա­ծի պատ­գա­մա­վոր, փա­շի­նյա­նա­կան իշ­խա­նու­թյան ա­ջակ­ցու­թյու­նը վա­յե­լող, ԼԳԲՏ-նե­րի (լես­բի­ներ, գե­յեր, բի­սեք­սուալ­ներ, տրանս­վես­տիտ­ներ) «ի­րա­վունք­նե­րի» պաշտ­պան, Ստամ­բու­լյան կոն­վեն­ցիա­յի վա­վե­րաց­ման ա­ջա­կից, «Հա­նուն Հան­րա­պե­տու­թյան» քա­ղա­քա­կան նա­խա­ձեռ­նու­թյան ան­դամ հան­դես ե­կող, սա­կայն ի­րա­կա­նում Հա­յաս­տա­նի Հան­րա­պե­տու­թյան դեմ գոր­ծող Ար­ման Բա­բա­ջա­նյա­նը, ըստ Politik.am-ի հրա­պա­րակ­ման, պատ­րաստ­վում է ա­ռա­ջի­կա­յում ձեռք բե­րե­լու «Գրանդ Հոլ­դին­գի» սե­փա­կա­նա­տե­րեր Վար­դա­նյան եղ­բայր­նե­րին պատ­կա­նող «ԱՐ» հե­ռուս­տաըն­կե­րու­թյու­նը:

Հի­շյալ կայ­քի տե­ղե­կու­թյուն­նե­րի հա­մա­ձայն, Ար­ման Բա­բա­ջա­նյա­նի կող­մից «ԱՐ» հե­ռուս­տաըն­կե­րու­թյու­նը ձեռք բե­րե­լուց հե­տո այն, ինչ­պես 1in.am կայ­քը, վե­րած­վե­լու է հա­կա­ռու­սա­կա­նի, ու­նե­նա­լու է հա­կա­ռու­սա­կան օ­րա­կարգ, այ­սինքն, զբաղ­վե­լու է հա­կա­ռու­սա­կան քա­րոզ­չու­թյամբ: Ի դեպ, Politik.am-ի տե­ղե­կու­թյուն­նե­րով, «այս պա­հին ար­դեն իսկ ո­րոշ­ված է, որ Ար­ման Բա­բա­ջա­նյա­նի հե­ռուս­տաըն­կե­րու­թյու­նում ե­թե­րա­ժամ են ու­նե­նա­լու սո­րո­սա­կան­ներ Դա­նիել Իոան­նի­սյա­նի և Ար­սեն Խա­ռա­տյա­նի կազ­մա­կեր­պու­թյուն­նե­րը։ Նրանց մի­ջո­ցով, ըստ էու­թյան, կա­պա­հով­վի հե­ռուս­տաըն­կե­րու­թյան ֆի­նան­սա­վո­րու­մը Սո­րո­սի հիմ­նադ­րա­մի կող­մից»։
«Պատ­գա­մա­վո­րը ցան­կա­նում է իր հա­կա­ռու­սա­կան կողմ­նո­րո­շում ու­նե­ցող 1in.am կայ­քը վե­րա­ծել հե­ռուս­տաըն­կե­րու­թյան,- ս.թ. սեպ­տեմ­բե­րի 2-ին «Վար­դա­նյան եղ­բայր­նե­րը հե­ռուս­տաըն­կե­րու­թյուն են նվի­րում հա­կա­ռուս­նե­րին և սո­րո­սա­կան­նե­րին» վեր­տա­ռու­թյամբ իր հրա­պա­րակ­ման մեջ գրել է Politik.am-ը:- Բա­բա­ջա­նյանն իր հե­ռուս­տաըն­կե­րու­թյան հա­մար ֆի­նան­սա­վո­րող­ներ է ճա­րել հենց այն հիմ­նա­վոր­մամբ, որ ստեղծ­վե­լիք հե­ռուս­տաըն­կե­րու­թյու­նը, ինչ­պես իր կայ­քը, հա­կա­ռու­սա­կան օ­րա­կարգ է ու­նե­նա­լու:
Չնա­յած այն հան­գա­ման­քին, որ Բա­բա­ջա­նյա­նը վա­յե­լում է իշ­խա­նու­թյուն­նե­րի ա­ջակ­ցու­թյու­նը, օ­րեն­քի տե­սան­կյու­նից լուրջ խնդ­րի ա­ռաջ է կանգ­նած։ Հե­ռուս­տա­հա­ճա­խա­կա­նու­թյուն­նե­րը շատ չեն Հա­յաս­տա­նում, իսկ ե­ղած­ներն էլ ի­րենց վար­ձա­կալ­ներն ու­նեն, ո­րոնք վս­տա­հա­բար մաս­նակ­ցե­լու են նաև նոր մր­ցույ­թին։ Լի­ցեն­զա­վոր­ման այս մր­ցույ­թի ըն­թաց­քում նա­խա­պատ­վու­թյուն է տր­վե­լու այն հայ­տա­տու­նե­րին, ո­րոնք վեր­ջին ե­րեք տա­րի­նե­րի ըն­թաց­քում ար­դեն իսկ ու­նե­ցել են գոր­ծող հե­ռուս­տաըն­կե­րու­թյուն։ Ար­ման Բա­բա­ջա­նյա­նի լրատ­վա­կան կայ­քը, ինչ­պես հայտ­նի է, այս պա­հան­ջին չի հա­մա­պա­տաս­խա­նում։

Հա­կա­ռու­սա­կան այս հե­ռուս­տաըն­կե­րու­թյու­նը կա­րող է գո­յու­թյուն ու­նե­նալ միայն մեկ դեպ­քում, ե­թե «Գրանդ Հոլ­դին­գի» սե­փա­կա­նա­տե­րեր Վար­դա­նյան եղ­բայր­նե­րը ի­րենց պատ­կա­նող «ԱՐ» հե­ռուս­տաըն­կե­րու­թյու­նը փո­խան­ցեն Ար­ման Բա­բա­ջա­նյա­նին։
Մեր տե­ղե­կու­թյուն­նե­րով Ար­ման Բա­բա­ջա­նյա­նը ար­դեն իսկ հա­մա­ձայ­նու­թյան է ե­կել Վար­դա­նյան եղ­բայր­նե­րի հետ, և սիմ­վո­լիկ գու­մա­րի դի­մաց հա­կա­ռուս այս գոր­ծի­չը նվեր կս­տա­նա հե­ռուս­տաըն­կե­րու­թյուն»։
Հաս­կա­նա­լի է, թե դրա­նից հե­տո Հա­յաս­տա­նում հա­կա­ռու­սա­կան քա­րոզ­չու­թյունն ինչ սաստ­կու­թյամբ է ծա­վալ­վե­լու: Ռո­բերտ Քո­չա­րյա­նը հա­վա­նա­բար չգի­տեր այս մա­սին, և ե­թե ի­մա­նար, գու­ցե չա­սեր` «5-10 տա­րի, և ինձ հա­մար ան­հաս­կա­նա­լի է, թե ինչ­պի­սին կլի­նի մի­ջին վի­ճա­կագ­րա­կան հա­յը»:

Ար­թուր ՀՈՎ­ՀԱՆ­ՆԻ­ՍՅԱՆ

Հեղինակի նյութեր

• Անթալիայի Բելեկում անհայտ ու հզոր վիրուսով հիվանդացության բռնկման ու շահագրգիռ կողմի հերքման խայտառակ փորձի մասին-3
• Անթալիայի Բելեկում անհայտ ու հզոր վիրուսով հիվանդացության բռնկման ու շահագրգիռ կողմի հերքման խայտառակ փորձի մասին-2
• Անթալիայի Բելեկում անհայտ ու հզոր վիրուսով հիվանդացության բռնկման ու շահագրգիռ կողմի հերքման խայտառակ փորձի մասին
• Հրեական պետությունը մեծ պատերազմ է սադրում Մերձավոր Արևելքում ու, թերևս, ողջ աշխարհում-18
• Արևմուտքում լսել են Պուտինի զգուշացումները, բայց հավանաբար ցանկանում են անտեսել դրանք
• Հրեական պետությունը մեծ պատերազմ է սադրում Մերձավոր Արևելքում ու, թերևս, ողջ աշխարհում-17
• Հրեական պետությունը մեծ պատերազմ է սադրում Մերձավոր Արևելքում ու, թերևս, ողջ աշխարհում-16
• Հրեական պետությունը մեծ պատերազմ է սադրում Մերձավոր Արևելքում ու, թերևս, ողջ աշխարհում-15
• Բաքվին ավտոճանապարհ պետք չէ, Բաքվին Սյունիքն է պետք՝ խաղաղությամբ, կամովին հանձնելու դեպքում, իսկ եթե ոչ, պատերազմի դեպքում՝ ողջ Հայաստանը-3
• Բաքվին ավտոճանապարհ պետք չէ, Բաքվին Սյունիքն է պետք՝ խաղաղությամբ, կամովին հանձնելու դեպքում, իսկ եթե ոչ, պատերազմի դեպքում՝ ողջ Հայաստանը-2
• Բաքվին ավտոճանապարհ պետք չէ, Բաքվին Սյունիքն է պետք՝ խաղաղությամբ, կամովին հանձնելու դեպքում, իսկ եթե ոչ, պատերազմի դեպքում՝ ողջ Հայաստանը
• Հրեական պետությունը մեծ պատերազմ է սադրում Մերձավոր Արևելքում ու, թերևս, ողջ աշխարհում-14
• Բանսարկու և սուտ մատնության հեղինակ «Լաուռա Արզաքանցյան» կոչվածի նկատմամբ հանցագործության մասին հաղորդումը ներկայացվեց ոստիկանություն
• Հրեական պետությունը մեծ պատերազմ է սադրում Մերձավոր Արևելքում ու, թերևս, ողջ աշխարհում-13
• Չգիտեի, որ միլիոնների տեր եմ, նույնիսկ «Սրբազան շարժմանը» մասնակցելու համար գումարներ եմ առաջարկում, այսօր իմացա
• Դեմ եմ Նիկոլին «բտ» ասելուն, «տղան» արժանիք է, նա այդ արժանիքը չունի
• Հրեական պետությունը մեծ պատերազմ է սադրում Մերձավոր Արևելքում ու, թերևս, ողջ աշխարհում-12
• Հրեական պետությունը մեծ պատերազմ է սադրում Մերձավոր Արևելքում ու, թերևս, ողջ աշխարհում-11
• Հրեական պետությունը մեծ պատերազմ է սադրում Մերձավոր Արևելքում ու, թերևս, ողջ աշխարհում-10
• Հրեական պետությունը մեծ պատերազմ է սադրում Մերձավոր Արևելքում ու, թերևս, ողջ աշխարհում-9

Մեկնաբանություններ