Հայաստանը կարողացավ պահպանել աշխարհաքաղաքական ստատուս քվոն

Մաքսային միությանը Հայաստանի անդամակցության հարցը շարունակում է մնալ ներքաղաքական բանավեճի կարևորագույն առարկաներից մեկը: Սեպտեմբերի 3-ին նախագահ Սերժ Սարգսյանի հայտարարությունը միայն չտեղեկացված կամ գործընթացների տրամաբանությանը ոչ այնքան լավ ծանոթ գործիչների համար կարող էր «պարզ երկնքում ամպրոպի» արդյունք ունենալ, քանզի ի սկզբանե պարզ էր, որ Հայաստանը, ունենալով անվտանգության չլուծված խնդիրներ, Արևմուտքի հետ կսերտացնի հարաբերություններն այնքանով, որքանով չի հակասի ռուսական տարածաշրջանային շահերին: Հուզականությունն ու սպասումները դնելով մի կողմ, այնուամենայնիվ, պետք է նշել, որ Հայաստանը կարողացավ պահպանել աշխարհաքաղաքական ստատուս քվոն և հնարավորություն ունի նոր որակի հարաբերություններ կառուցելու ինչպես ՌԴ-ի, այնպես էլ Արևմուտքի հետ:
ՈՒշագրավ է, որ վարչապետ Տիգրան Սարգսյանը հոկտեմբերի 11-ին Մոսկվա կատարած աշխատանքային այցից հետո, ամփոփելով Մաքսային միությանը Հայաստանի անդամակցության հարցը, առաջ է քաշել 5 կարևոր թեզեր, որոնք պարզաբանում են հայ-ռուսական հարաբերություններում առկա իրողություններն ու երկու երկրների իշխանությունների ապագա գործունեության հեռանկարը: Ըստ Տիգրան Սարգսյանի` Հայաստանը որոշել է անդամակցել Մաքսային միությանը, քանզի դա նոր տնտեսական հեռանկարներ է խոստանում Հայաստանին: Բացի դրանից, չմասնակցելով ինտեգրացիոն գործընթացներին, Հայաստանը չէր կարող լիովին իրագործել հայ-ռուսական ռազմաքաղաքական հարաբերությունների ամբողջական պոտենցիալը: Ըստ էության, վարչապետն ակնարկում է, թե Մաքսային միությանը չանդամակցելը կվնասեր հայ-ռուսական ռազմավարական հարաբերություններին, ինչն էլ, իր հերթին, Հայաստանի համար կառաջացներ անվտանգության խնդիրներ:
Ի դեպ, վարչապետի առաջ քաշած վերջին թեզում ակնարկվում է, որ ռուսական կողմի հետ Հայաստանի իշխանությունը կոնսուլտացիաներ է վարում եվրաինտեգրացիայի հարցում: Սա, թերևս, վարչապետի առաջ քաշած թեզերի ամենակարևոր տողատակն էր, որին այդպես էլ փորձագիտական շրջանակները լուրջ ուշադրություն չդարձրին: Խնդիրն այն է, որ Հայաստանի իշխանությունը, ժամանակին հայտարարելով փոխլրացման քաղաքականության մասին, չի կարող հրաժարվել Արևմուտքի հետ կառուցողական հարաբերություններից, քանզի դա ազգային անվտանգության լրջագույն սպառնալիք է: Ինչքան էլ Կրեմլի պաշտոնյաներին դուրեկան չլինեն Հայաստանի եվրոպական ինտեգրացիայի և ասոցացման համաձայնագրի վերաբերյալ բանակցությունների շարունակությունը, հարաբերությունների նոր ձևաչափերի որոնումն ու մշակումը, այնուամենայնիվ, Հայաստանը չի կարող շեղվել այդ ճանապարհից:
Փաստ է նաև, որ Մաքսային միությանն անդամակցելով` Հայաստանը չի ցանկանում մաս կազմել ՌԴ և Արևմուտքի միջև նշմարվող նոր աշխարհաքաղաքական մրցակցությանը: Այս հարցում զգոնությունն ու զգուշությունը պարտադիր են:

Ալբերտ ՊՈՂՈՍՅԱՆ

Մեկնաբանություններ