«Մեզ անհրաժեշտ են 15-20 «մահապարտ» մտավորական և մեկ Նժդեհ»

ՀՀ ժողովրդական արտիստ, երգահան ՍԱՍՈՒՆ ՊԱՍԿԵՎԻՉՅԱՆԸ «Իրատես de facto» ակումբում երեկ անդրադարձավ երգարվեստում առկա խնդիրներին՝ մեջբերելով Սոս Սարգսյանի խոսքերը. «Ռաբիս, ռաբիսություն. քաղհան անող չկա: Մոլախոտը կերել է ամեն ազնիվ բան, ռաբիսությունն աղտոտել է հայոց ազգային երաժշտությունը, ժանգով պատել արվեստը, գրականությունը, կենցաղը, հայոց լեզուն: Երկար տևող հիվանդության պես մի բան է, որին սովորել ենք, հանդուրժում ենք, դարձրել ենք մերը: Ռաբիսությունը վարքագիծ, պահվածք, մտածելակերպ է: Ամեն տեղ բուսած շոշափուկներով կառչել է հայոց ամբողջականությանը, քաշում է ցած, ցած, ցած։ Մինչև ո՞ւր»:

Ի լրումն երգահանն ասաց, որ «հիվանդություն» կարող են ունենալ բոլորը, բայց դրա դեմ պայքարում են, մինչդեռ մեզանում ամենաթողություն է, համատարած անտարբերություն: Նրա համոզմամբ՝ ստեղծված վիճակում անհատներն առանձին-առանձին չեն կարող որևէ բան անել, պետք չէ նաև ամբողջ մեղքը բարդել պետության վրա. «Ես պատասխանատու-մեղավոր եմ համարում գրողներին, կոմպոզիտորներին, բոլոր արվեստագետներին, մտավորականներին, վերջիններիս թվում` նաև ինձ: Մեզ անհրաժեշտ են 15-20 «մահապարտ» մտավորական, որ չեն վախենա ճշմարտությունը բարձրաձայնելուց, և մեկ Նժդեհ: Իսկ նմանատիպ հարցեր բարձրացնելիս պետք է հրավիրել սոցիոլոգի, հոգեբանի, ազգագրագետի, երաժշտագետի, բանաստեղծի և այլ մասնագետների: Չպետք է մոռանալ` երաժշտական ճաշակից մինչև ազգային անվտանգություն ուղիղ գիծ է անցնում»:

«Դուք նշում եք, որ մեզ մոտ երգարվեստը սարսափելի հիվանդ է: Իսկ ի՞նչ կասեք հանրության երաժշտական ճաշակի մասին: Կարող են փոխել հեռուստաալիքը կամ գոնե համերգասրահները չլցնել, երբ ռաբիս են հրամցնում»: Անդրադառնալով «Իրատես de facto»-ի այս հարցին՝ Սասուն Պասկևիչյանն ասաց. «Պատմում են, որ չեխ կոմպոզիտոր Սմետանան կոնսերվատորիայի քննությունների ժամանակ մի ուսանողուհու անբավարար է ուզում նշանակել, ուսանողուհին խնդրում է մեկ անգամ էլ նվագել, Սմետանան թույլ չի տալիս, ասում է՝ չեմ ուզում, ականջս կսովորի։ Հասկանո՞ւմ եք՝ ինչ է նշանակում ազդեցությունը»: Հաճախ Պասկևիչյանին մոտենում են բանաստեղծներ ու խնդրում երգի վերածել իրենց բանաստեղծությունները: Ի տարբերություն այլոց, նա իր երգերը չի վաճառում, նվիրում է: Բայց նշում է, որ երգը պետք է նոտագրվի, գործիքավորվի, ձայնագրվի, ինչը գումար արժե: Ասաց, որ ժամանակին լուսահոգի Լևոն Անանյանին առաջարկել է «Գրական թերթում» հայտարարություն տալ, որ բանաստեղծներն իրենց գործերից առաջարկեն, կոմպոզիտորներն էլ ընտրեն, երգի վերածեն դրանք: Նշել է նաև, որ անձամբ պատրաստ է 10 բանաստեղծություն երգի վերածելու՝ առանց վճարի: «Արդի երգարվեստի մտահոգություն» վերնագրով հոդված-հայտարարությունը տպագրվել է ՀԳՄ պաշտոնաթերթի 2012 թվականի փետրվարի 10-ի համարում:

«Ի՞նչ եղավ հետո»,- հետաքրքրվեցին լրագրողները: «Ոչ մի բան չեղավ»,- պատասխանեց երգահանը:

Հավելենք, որ Սասուն Պասկևիչյանը նոր երգ է գրում՝ նվիրված Ցեղասպանության 100-րդ տարելիցին: Նախնական վերնագիրը՝ «Հայրենիք, ճակատագիր և արժանապատվություն»: Օգտագործել է Պարույր Սևակի «Հայրենիք» բանաստեղծությունը, հատվածներ «Եռաձայն պատարագ»-ից և «Խոսք հավաստիքի»-ից, ապա ավարտել Չարենցի հանրահայտ տողերով. «Ո՛վ հայ ժողովուրդ, քո միակ փրկությունը քո հավաքական ուժի մեջ է»: Երգը կկատարի Լեյլա Սարիբեկյանը: Հավանաբար կլինեն նաև այլ տարբերակներ. զուգերգ՝ Լեյլա Սարիբեկյանի և Մկրտիչ Մկրտչյանի կատարմամբ, ինչպես նաև եռերգ, որը կկատարեն հանրահայտ երգիչներ Համլետ Գևորգյանը, Արսեն Գրիգորյանը (Ասոն) և Մկրտիչ Մկրտչյանը:

Արմինե ՍԱՐԳՍՅԱՆ

Հեղինակի նյութեր

• Պատմության վկաները
• Վերացող ծաղիկներ
• Ձեռք մեկնելու գաղափարը առաքելության վերածվեց
• «Մի նայեք, որ փոքր է մեր երկիրը, եթե արդուկով այս սարերը հարթեցնեք, Չինաստանից մեծ կլինի»
• «Բանկ օտոման» գործողությունը ժամանակին ցնցել էր ամբողջ Եվրոպան
• «Դրսից մեզ վրա կա­րող են ազ­դել միայն ներ­սի գոր­ծիք­նե­րով»
• «Ե­րե­սուն տա­րի ձգ­վեց մեր ան­կա­խու­թ­յան պատ­մու­թ­յու­նը, մենք շա­հե­ցի՞նք»
• Մշա­կույ­թը հեռ­վից հե­ռու պահ­պա­նե­լու հույ­սով
• Անի­մա­ցիան, աշ­խարհն ու մենք
• «Մեր տա­րածք­նե­րը փոք­րա­ցան, ո­րով­հետև այդ­պես էլ չհաս­կա­ցանք, որ պետք է խմենք մեր բա­ժա­կով»
• Արվեստի ուժը
• Նոր մա­տե­նա­շա­րը ներ­կայաց­նում է արևմտա­հայ և ս­փ­յուռք­յան գրող­նե­րի
• Բե­մը կեն­դա­նու­թ­յուն է ստա­նում ա­ռայժմ միայն մա­նուկ­նե­րի հա­մար
• «Գիրք սիրողների համար սա իսկական մկնդեղ է` հյութեղ ու անտանելի»
• Հա­մաշ­խար­հա­յին դա­սա­կան­նե­րի ստեղ­ծա­գոր­ծու­թ­յուն­նե­րը՝ դու­դու­կով
• «Բնակ­չու­թ­յու­նը պատ­րաստ չէ, բայց տար­վում են աշ­խա­տանք­ներ»
• Ամա­նո­րի գի­շե­րը դի­մա­վո­րե­լու են ե­կե­ղե­ցում
• «Ջա­զի մեջ զգաց­վում է ապ­րածդ ժա­մա­նա­կաշր­ջա­նը»
• «Ե­թե չլի­ներ Փե­լե­շ­յա­նը, կար­ծում եմ, դեռևս գտած չէի լի­նի կի­նո­յում իմ ու­ղին»
• «Հու­շար­ձան­ներն այդ տա­րածք­նե­րի պատ­կա­նե­լու­թ­յան անձ­նագ­րերն են»

Մեկնաբանություններ