Երբ Ներոնն իրեն թագավոր կարգած մորը՝ Ագրիպինային հրապարակավ դատապարտեց մահապատժի, Մոր վերջին խոսքերն էին.
- Նախ ինձանից հեռացրե՜ք Ներոն ծնող արգանդը:
Իսկ երբ Սենատը Ներոնին՝ կատարած չարագործությունների համար դատապարտեց մահվան, նա անգամ քաջություն չունեցավ ինքնասպանվելու, սուրը տվեց ստրուկին՝ իրագործելու դատավճիռը:
Նրա վերջին խոսքերն էին.
- Ինչպիսի՜ մեծ արտիստ է կորցնում աշխարհը:
Իսկ մինչ այդ նա վառեց Հռոմը և նրա փլատակների վրա սկսեց քնար նվագել և Հռոմի հրդեհի պատճառը համարելով քրիստոնյաներին՝ նա Կոլիզեյում գազանների խնջույք կազմակերպեց և նրանց` որպես կեր, նետեց քրիստոնյա երեխաներին:
Ասում են մարդու ձևավորման մեջ կարևոր դեր ունի դաստիարակությունը:
Ո՜չ, հազար անգամ ո՜չ...
Ներոնի մայրն էլ ազնվազարմ թագուհի էր, իսկ ուսուցիչն ու դաստիարակը աշխարհահռչակ փիլիսոփա ու դրամատուրգ Սենեկան էր, որին էլ նա հրամայեց սպանել:
Մարդու չարագործությունը նրա հոգևոր տկարությունն է, որը գենետիկական երևույթ է, որին փոփոխել չեն կարող թե՛ դաստիարակությունն ու թե՛ միջավայրը:
Ընդհակառակը, իրենք են իրենց հոգևոր տկարությանը համապատասխան ստեղծում միջավայր և թելադրում իրենց պահանջները:
Նրանք աշխատում են հանրության վրա, որով ձևավորում են իրենց սնուցման և բնակեցման միջավայրը:
Այդ միջավայրին «կերակրում» են, ինչպես բտման կետերի և ստեղծում իրենց իշխանությունը:
Ներոնն էլ էր կերակրում ամբոխին՝ պաշտպանելու իր իշխանությունը, իսկ իր շրջապատի գիտակից մարդկանց, ումից վտանգ էր սպասում, կախաղան հանում կամ նետում սովահար գազաններին որպես կեր:
Ամբոխը ոչ միայն ուտելիք ու խրախճություն է ուզում, այլև գազանային բնազդով արյուն է տենչում, միայն արյուն:
Եվ Ներոնը պարգևում էր այդ հաճույքը. ինչպես տաղանդավոր լիրա էր նվագում, այնպես էլ նվագում էր ամբոխի նախամարդյան բնազդների վրա:
Եվ երբ նրա շրջապատի մարդիկ արդեն տեսնում էին հզորագույն կայսրության անկումը և ուզում էին դեմն առնել, բտված ամբոխը երկար ժամանակ պայքարում էր իր ախոռը լցնողի համար, որը և դժվարացնում էր չարիքը վերացնելու ծրագրի իրականացումը:
Նրանք իրենց բտողի կենդանի պարիսպն են դառնում:
Առակս ի՞նչ կցուցանե...
Թողնում եմ ձեր եզրակացությանը, իսկ ես ընդամենն ասում եմ՝
ողբամ զքեզ, հայոց աշխա՜րհ....
Նելլի ՍԱՀԱԿՅԱՆ
03.09.2024