Այն, որ մեծապես խախտվել է Հայաստանի և Ադրբեջանի ռսզմատնտեսական կարողությունների հավասարակշռությունը ի վնաս մեզ, դա արդեն պարզ է, և այստեղ երկար-բարակ խոսելու ժամանակը չէ, իսկ մեղավորներ փնտրելն ու դատափետելը առայժմ որևէ դրական նշանակություն դժվար թե ունենա: Գլխավոր մեղավորը հայ պետական քաղաքական մտքի անհեռատեսությունն էր և է՛:
Հիմա ճգնաժամից նվազագույն կորուստներով դուրս գալու համար արտաքին դերակատարների և հատկապես տարածաշրջանում շահեր ունեցող ուժային կենտրոնների հետ ճիշտ հարաբերվելն է, նաև հարևանների հետ համակեցության ընդհանուր կանոնների մշակումն ու գործարկումը, արտաքին ուժային կենտրոնների հետ համագործակցության (դաշնակցելու ձևաչափի շուրջ ձևավորվել է Ռուսաստա՞ն, թե՞ Արևմուտք դիսկուրս) բանավեճը:
Ռուսաստանի իներտ դիրքորոշումը երկրորդ ղարաբաղյան պատերազմի ընթացքում հայ հանրության մեջ ծնել է որոշակի անվստահություն, որից շատ հմտորեն օգտվում են արևմտամետ շրջանակներն ու գործիչները: Քարոզչական նարատիվն է՝ դուրս գալ ՀԱՊԿ-ից և լրիվ ապավինել արևմտյան օգնությանը: Դեպի Արևմուտք թեքվելու և Ռուսաստանի ազդեցության գոտուց դուրս գալու որոշումը պետք հիմնավորվի նրանով, թե արդյո՞ք թուրք-ադրբեջանական դաշինքին Արևմուտքը կստիպի կամ կճնշի զիջումների գնալ և սահմանափակել ախորժակը, որը մեծացել է պատերազմում հաղթանակից հետո: Արևմուտք բևեռում թելադրող դիրք ունի անգլո-սաքսոնական թևը: ԱՄՆ-ը և Մեծ Բրիտանիան միաձուլված քաղաքական ուժ են աշխարհում: Բրիտանական քաղաքականությունը երեք հարյուր տարի է պրոթուրքական է և երբեք էլ չի փոխվել: Նույնիսկ հատոկ ծառայություններն ու հետախուզություններն են համագործակցում: Թուրքիան և արևմտյան պետությունները միավորված են ՆԱՏՕ-ի կազմում, որը փաստացի պատերազմի մեջ է ՌԴ-ի հետ: Առանց Թուրքիա ՆԱՏՕ-ի հարավային թևը կփլուզվի, և այն կվերածվի թղթե տնակի:
Երևի թե օրերով կարելի խոսել այլ շաղկապող հանգամանքների մասին : Սևրի պայմանագրից հետո հարյուր տարի է անցել, և դրանով տրամաբանելն ու գործելը քաղաքականապես անհեռանկար ու կործանարար կարող է լինել:
Գարիկ Քեռյան