Կարդո՞ւմ ենք Չարենց

«Անտարես» հրատարակչությունը Եղիշե Չարենցի ծննդյան 115-ամյակի առիթով (2012 թ.) հրատարակել էր մեծ բանաստեղծի եռահատոր «Ընտիր երկերը»:

Երրորդ հատորն ընդգրկում էր Չարենցի արդարացումից հետո (1954 թ.) հայտնաբերված ձեռագրերի ընտրանին, այսինքն` 1934-1937 թթ. ստեղծագործությունները:
«Անտարես» հրատարակչության գլխավոր խմբագիր ԱՐՔՄԵՆԻԿ ՆԻԿՈՂՈՍՅԱՆԻ տեղեկացմամբ` դրանցում ընդգրկված էին գործեր 1983-ին Անահիտ Չարենցի տպագրած «Անտիպ և չհավաքված երկեր»-ից, 1996-ին` Դավիթ Գասպարյանի աշխատասիրությամբ լույս տեսած «Նորահայտ էջեր»-ից, 2007-ին` Ալբերտ Իսոյանի և Անահիտ Չարենցի աշխատասիրությամբ լույս տեսած «Վերջին խոսքը» ժողովածուից և մամուլում տպագրված, տարբեր պահոցներում պահվող Չարենցի տարբեր ձեռագրերի վերծանումից:
«Ընտիր երկերը» տպագրվել են 500-ական օրինակով: Ա. Նիկողոսյանի տեղեկացմամբ` շատ չեն վաճառվում, բայց հետաքրքրությունը մեծ է: Փորձեցի պարզել` ընթերցողին ավելի շատ արգելվա՞ծ թեման է հետաքրքրում, թե՞ Չարենցի պոեզիան, առհասարակ: Այսինքն, ավելի շատ վաճառվում է երրո՞րդ հատորը:
«Ավելի շատ երրորդը: Բայց խոսքը ոչ այնքան արգելված թեմաներին է վերաբերում, որքան նրան, որ երրորդը Չարենցի անտիպներն է ընդգրկում, մյուս հատորներում ընդգրկված գործերը շատերն ունեն,- ասաց Ա. Նիկողոսյանը, տեղեկացրեց նաև, որ Չարենցի եռահատորյակը մարտի 13-ին և 14-ին վաճառվելու է 20 տոկոս զեղչով:
Գրախանութներում Չարենցի երկերը ամենապահանջված գրքերի շարքում չեն, բայց վաճառվում են: «Գրքերի աշխարհում», օրինակ, պահանջարկ ունի «Վերջին խոսք»` կյանքի վերջին տարիներին ստեղծված բանաստեղծությունների ընտրանին:
«Բուկինիստ» ՍՊԸ -ի տնօրեն ԽԱՉԻԿ ՎԱՐԴԱՆՅԱՆԻ համոզմամբ` Չարենցի նորահայտ էջերը հետաքրքրում են ավելի շատ մասնագետներին: Նրա խոսքով` բոլոր գրողներից էլ անտիպներ տպագրվում են, ու դրանք երբեք էլ ավելի շատ չեն վաճառվում, քան հայտնի գործերը:
Անդրադառնալով մեր հարցին, թե անտիպների շուրջ ծավալված սկանդալը կարո՞ղ է մեծացնել հետաքրքրությունը, Խ. Վարդանյանը պատասխանեց. «Պոեզիան մնում է պոեզիա, սկանդալը պոեզիայի աշխարհից չէ: «Գիրք մնացորդացը» տպագրվեց ու անմիջապես հավաքեցին, որովհետև դա ուրիշ Չարենց էր: «Լուսամփոփի պես աղջիկ` աստվածամոր աչքերով», «Ես իմ անուշ Հայաստանի»… մենք նրան այդպես ենք ճանաչել»:
Բայց և այնպես գրախանութի տնօրենը համոզված է, որ նոր սերունդը բավական անտեղյակ է: «Փորձեք հարցնել` քանի՞սն են կարդացել Չարենց: Շատ չեն, չնայած պարտադիր անցնում են ծրագրով»,- ասաց նա:
Նշենք, որ այսօր ԵՂԻՇԵ ՉԱՐԵՆՑԻ ծննդյան օրն է:

Արմինե ՍԱՐԳՍՅԱՆ

Հեղինակի նյութեր

• Պատմության վկաները
• Վերացող ծաղիկներ
• Ձեռք մեկնելու գաղափարը առաքելության վերածվեց
• «Մի նայեք, որ փոքր է մեր երկիրը, եթե արդուկով այս սարերը հարթեցնեք, Չինաստանից մեծ կլինի»
• «Բանկ օտոման» գործողությունը ժամանակին ցնցել էր ամբողջ Եվրոպան
• «Դրսից մեզ վրա կա­րող են ազ­դել միայն ներ­սի գոր­ծիք­նե­րով»
• «Ե­րե­սուն տա­րի ձգ­վեց մեր ան­կա­խու­թ­յան պատ­մու­թ­յու­նը, մենք շա­հե­ցի՞նք»
• Մշա­կույ­թը հեռ­վից հե­ռու պահ­պա­նե­լու հույ­սով
• Անի­մա­ցիան, աշ­խարհն ու մենք
• «Մեր տա­րածք­նե­րը փոք­րա­ցան, ո­րով­հետև այդ­պես էլ չհաս­կա­ցանք, որ պետք է խմենք մեր բա­ժա­կով»
• Արվեստի ուժը
• Նոր մա­տե­նա­շա­րը ներ­կայաց­նում է արևմտա­հայ և ս­փ­յուռք­յան գրող­նե­րի
• Բե­մը կեն­դա­նու­թ­յուն է ստա­նում ա­ռայժմ միայն մա­նուկ­նե­րի հա­մար
• «Գիրք սիրողների համար սա իսկական մկնդեղ է` հյութեղ ու անտանելի»
• Հա­մաշ­խար­հա­յին դա­սա­կան­նե­րի ստեղ­ծա­գոր­ծու­թ­յուն­նե­րը՝ դու­դու­կով
• «Բնակ­չու­թ­յու­նը պատ­րաստ չէ, բայց տար­վում են աշ­խա­տանք­ներ»
• Ամա­նո­րի գի­շե­րը դի­մա­վո­րե­լու են ե­կե­ղե­ցում
• «Ջա­զի մեջ զգաց­վում է ապ­րածդ ժա­մա­նա­կաշր­ջա­նը»
• «Ե­թե չլի­ներ Փե­լե­շ­յա­նը, կար­ծում եմ, դեռևս գտած չէի լի­նի կի­նո­յում իմ ու­ղին»
• «Հու­շար­ձան­ներն այդ տա­րածք­նե­րի պատ­կա­նե­լու­թ­յան անձ­նագ­րերն են»

Մեկնաբանություններ