Զգայուն թեմա

Ես անձամբ շներին շատ եմ սիրում, հաճախ` դրանց տերերից ավելի շատ. շները հավատարմությունն են սիմվոլիզացնում ինձ համար, առավել հաճախ` անշնորհակալ հավատարմությունը:

Կատուներին նույնպես շատ եմ սիրում. նրանք անկախության, ինքնուրույնության և ինքնավստահության սիմվոլ են, միաժամանակ թե´ գիշատիչ են, թե´ «տնային» և անչափ խորհրդավոր:

Այլ կենդանիներ ևս սիրում եմ` արջ, փիղ, ստվերապոչ, մկներ, բայց կա մի բայց. այս բոլոր կենդանիները պետք է բաց ու հասանելի լինեն միայն մարդու ուշադրության ներքո, նրանց հետ «չկանոնակարգված» շփումը (որը լինում է թափառող տեսակների հետ հանդիպման պարագայում) լի է բազմատեսակ հիվանդություններով վարակվելու և դրանք տարածելու վտանգով: Անգամ փոքրիկ-չքնաղ սկյուռիկների կծելու պարագայում մահը հավանական է, եթե մեկ-երկու օրվա ընթացքում չդիմել բժշկի:

Թափառող շների ու կատուների պարագայում իրավիճակը նույնն է, ուղղակի ի տարբերություն կատուների, շները ոհմակը (ընտելացված գայլերի ոհմակ) առավել քան վտանգավոր է. շան կծելու արդյունքում հնարավոր է մահանալ անգամ 4 օրվա ընթացքում, եթե շունը վարակված է կատաղությամբ: Հատկապես վտանգավոր են թափառող դարձած նախկին «տնային» շները, որոնց գործողությունները դառնում են առավել ագրեսիվ` պայմանավորված «փափուկ կյանքից կոշտ միջավայր տեղափոխվելով»: Սրան համանման փորձ իրենից ներկակացնում է Ջոն Կալխունի 1968թ փորձը:

Մյուս կողմից, պայմանավորված թափառական շների կողմից մարդկանց ու հատկապես երեխաների վրա հարձակումներով, առավել ակտիվանալու են հաշվեհարդարները շների նկատմամբ, և որևէ քրեական պատիժը չի կանգնեցնելու վնասված կամ, Աստված մի´ արասցե, մահացած երեխայի ծնողի:

Ստեղծվածը, այնուամենայնիվ, դիլեմա չէ. կա ու պետք է լինի այլ` ռեգուլատիվ տարբերակ միջնորդի` պետության տեսքով:

Պետությունը շների համար հատուկ կացարաններ` ռեզերվացիաներ պետք է պատրաստի և բոլոր թափառական շներին տեղափոխի այնտեղ, ուր հիվանդ շները կբուժվեն և վտանգ չեն ներկայացնի այլոց համար, իսկ անբուժելի վիճակում գտնվողները կքնեցվեն, որպեսզի չշարունակեն տանջվել:

Միակ լուծումը սա է, սա միակ ու լավագույն ինստիտուցիոնալ լուծումն է:

Վահե Գրիգորյան

Մեկնաբանություններ