Ի՞ՆՉ Է ՍՊԱՍՎՈՒՄ ԿԱԶԱՆՈՒՄ

Հիմնախնդրի կարգավորման շուրջ ինֆորմացիոն անչափ մեծ հոսքն արդեն իսկ ազդանշան է` ոչինչ էլ չի լինելու: Շահերն ու մոտեցումներն էլի շատ են: Ոսկե միջին էլի չկա:
ՀԼԸ ՔԱՆԻ՜ ՔԱՂԱՔ ԿԱ, ՈՒՐ ԱԼԻԵՎՆ ՈՒ ՍԵՐԺԸ ՉԵ՜Ն ՀԱՆԴԻՊԵԼ
Ինչն ամենևին էլ չի նշանակում, թե Կազանում հարցը տեղից չի շարժվելու, և հիմնախնդիրն իր բարձր հովանու տակ առած Մեդվեդևն արդյունք չի գրանցելու: Հենց միայն այն հանգամանքը, որ վերջինս ազատում է Սարկոզիի և Օբամայի` այս պահին ընտրություններով, Մերձավոր Արևելքով, Եվրոպային ու Նահանգներին պատուհասած դեֆոլտով խառնված գլուխները ղարաբաղյան հիմնախնդրից, բանակցային սեղանի մոտ նստեցնում Հարավային Կովկասի պայթող տակառի ամենաթեժ «կետերից» մեկի լիդերներին, դառնում երաշխավորը` այդ «կետում» ստատուս-քվոյի պահպանման, արդեն իսկ իրական և մեծ ձեռքբերում է, ինչի հետ չի կարելի հաշվի չնստել:
Չնայած, ավել «թիքեն»` «չխանգարա»:
Այո, Կազանն ունի լիքը նրբություններ: Նրբությունների թեման կշոշափվի Նալբանդյան-Մամեդյարով` Լավրովից ղեկավարվող հանդիպմանը: Այսօր:
Դատելով դովիլյան հայտարարության «նրբություններից» և արդեն իսկ բոլորիս վրա թափվող հայտարարությունների հեղեղից, կարող ենք արձանագրել. ղարաբաղյան խնդրում այս պահին գործում է հետևյալ «ճանապարհային քարտեզը»` մաքսիմում-միջանկյալ-մինիմում:
Մաքսիմում ծրագիր. ստորագրել տալ նախնական համաձայնագիրը, որից հետո կսկսվի իրական` բանակցային գործընթացը: Սա իրավաբանորեն կոչվում է «շրջանակային համաձայնագրի» ստորագրման փուլ, ուր ֆիքսվում են հիմնական, այսպես կոչված, մադրիդյան-սոչիական սկզբունքները: Որի կետերի շուրջ բուն բանակցությունները, ինչպես «արդարացիորեն» նշել է հարգարժան Մամեդյարովը, կարող են տևել մի յոթանասուն տարի (իրականում Մամեդյարովն իբր ուզում է էսպես` մի վեց ամսից մեկ տարի. «Ռ պՋց տՏվՑվՏ», որ Մամեդյարովը դիվանագիտորեն «ոչ» է ասում մաքսիմում ծրագրին, որովհետև այս գլխից և կանխավ արձանագրում է` Ղարաբաղը «բարձր» ինքնորոշում պետք է ունենա Ադրբեջանի ամբողջականության մեջ):
Այսպիսով, նույն Ադրբեջանի թեթև ձեռամբ, մաքսիմում ծրագիրը ջնջվում է. լինի Կազանում, լինի Լուսնի վրա: «Լո՜-լո՜» չկարդանք: Բոլորին է հասկանալի, որ Ադրբեջանը չի ստորագրի Հելսինկյան սկզբունքի` ինքնորոշման իրավունքի տակ, հետևաբար, Հայաստանն էլ թղթի տակ միայնակ ստորագրություն դնել չի կարող: Վավեր չի լինի: Էլ չենք ասում, որ եթե հանկարծ Ադրբեջանի մտքով անցնի «թուղթն» «ստորագրել», ապա Ղարաբաղը պետք է համաստորագրող լինի: Հիշում ենք, չէ՞, որ Դովիլի հայտարարության մեջ սևով սպիտակի վրա գրված է` «բոլոր կողմերը»:
Գերտերությունների խնդիրն է այս պահին ամեն ինչ անել, որ վառոդի տակառը Կովկասում հանկարծ` «պատահական» պատերազմով չպայթի: Գերխնդիրն այս է: Ինչին էլ, ըստ ամենայնի, կհասնեն Կազանում:
Հարակից խնդիրների մասով: ՀԱՊԿ-ի մոբիլ խմբի Ղարաբաղի շրջակայքում տեղակայման հարցը Ռուսաստանը բավականին ուշի ուշով է խաղարկում: Նախ` Տրետյակի` ՌԴ ԶՈՒ գլխավոր շտաբի օպերատիվ բաժնի պետի բարձրաձայնումը եռակողմ օգտագործման համար էր. թե՛ Ադրբեջանի, թե՛ Իրանի, թե՛ Հայաստանի ականջին «շշնջվեց»` ղարաբաղյան պատերազմի դեպքում ՀԱՊԿ-ն այնպես չի վարվի (դե, մի՞թե), ինչպես վարվեց Ղրղզստանի դեպքում. կօժանդակի Հայաստանին, կկատարի իր բոլոր պարտականությունները (պե՛տք չի), միայն թե Հայաստանը պնդի, որ «ուզում» է ՀԱՊԿ-ին. Իրանի հետ Մեդվեդևը կպայմանավորվի (առաջիկայում սպասվում է Ահմադինեժադի այցը, եթե մինչ այդ պահապանների կորպուսը նրան չձերբակալի` Խամենեիի նկատմամբ մահափորձի «մեղադրանքով»), Ադրբեջանին կպահի շանտաժի ու «մնացածի» տակ, ԱՄՆ-ի հետ կսկսի Իրանի շուրջ բազարը…
ԻՍԿ ԷԴ ՄԱՄԵԴՅԱՐՈՎԸ` ՀԱ՜-ՀԱ՜-ՀԱ՜. ՀԻ՜-ՀԻ՜-ՀԻ՜
Միջանկյալ ծրագիր: Կազանում ստորագրվում է պայմանագիր, որը ֆիքսում է դիպուկահարների հեռացում առաջին գծից: Ինչն իսկապես և ստույգ ձեռքբերում կլինի: Կլինի՞: Հը՛ը:
Քանի որ այդ «ձեռքբերման» վրա հուժկու ծիծաղում է Մամեդյարովը, ու որպեսզի ինքն անձամբ ուշագնաց չլինի, այսօր` Լավրովի հետ հանդիպումից ժամեր առաջ, մեսիջավորեց նույն Իրանին, Հայաստանին, «և մանավանդ` ձիս կապեմ-գամ»` Ռուսաստանին, հիշեցնելով, որ խաղաղապահների հարցում արդեն իսկ պայմանավորվածություն «կա», և այդ հարցում ՀԱՊԿ-ը ոչ մի անելիք չունի, որովհետև ո՛չ ԵԱՀԿ-ի, և ո՛չ էլ հարևան երկրների կոնտինգենտ նախատեսված չէ խաղաղապահության համար, և թող Ռուսաստանն իզուր Ադրբեջանի զահլեն չտանի, որովհետև իրենց ծիծաղը դեռ գալիս է, և այն շարունակվելու է մինչև հոկտեմբեր, երբ հոմերական այդ ծիծաղից ուշքի գալով Ալիև-Քյորփեն պետք է, ի վերջո, Արևմուտքին ասի` ինքն ու Մեհրիբանը հեղափոխությո՞ւն են ուզում, թե՞ միանում են «Նաբուկոյին»:
Ի՞նչ «Նաբուկո», այ Քյորփա, անմիջապես հակադարձում է Ադրբեջանում ՌԴ դեսպան Դորոխինը. գազը Ռուսաստանին ես խոստացել, Ղարաբաղի հարցում էլ առաջընթաց է լինելու:
Ասել է` Ադրբեջանը. ա) ճողվում է իր ունեցած-չունեցած գազի ձեռքին: բ) Փորձում է ժամանակ շահել, որ տեսնի, թե ով է իրեն կապույտ եզրաշերտով սկուտեղի վրա մատուցում Ղարաբաղը, որպեսզի իր գազը, հետևաբար գեոքաղաքական կողմնորոշումը, որ հիմա թաքցրել է «Չմիացածների կազմակերպության» հետևում, ի դերև հանի ու ազդարարի, թե ում է տալիս նախապատվությունը, ինչը հոկտեմբերից հետո է՛լ ավելի անհնար է դառնալու, որովհետև հոկտեմբերին արդեն Իրանում «մեծ շարժ» տեղի ունեցած կլինի. մերձավորարևելյան իրադարձություններն այս կամ այն կերպ հասած կլինեն այնտեղ, իսկ ներիրանական թնջուկը` Ահմադինեժադ ու Խամենեի այսպես երկար շարունակվել չի կարող, ինչն էլ նոր իրադրության կհանգեցնի` նոր իրադրություն բերելով տարածաշրջանի համար:
Այսպիսով, միջանկյալ ծրագիրը նույնպես ոչ ևս է լինում ոչ միայն այս, այլև շատ տրիվիալ` տեխնիկական պատճառով: Ճիշտ է, միջազգային հանրության համար ուղղակի հզոր հաղթանակ կլիներ միջանկյալ նման պայմանագրի ստորագրումը Կազանում: Սակայն նույն միջազգայինը շատ լավ է հասկանում, որ դա անհնար է, այլապես թույլ չէր տա, որ Մեդվեդևը հակամարտող կողմերի առաջնորդների հետ միայնակ հանդիպեր Կազանում, ստորագրել տար «թուղթը» և վայելեր դրա քաղաքական-միջազգային «դիվիդիները» (պարոն Աբրահամյա՞ն, կարո՞ղ է գիտեք` ով է «դրել» Ռազմիկ Զոհրաբյանի «բազմաքվեարկության» կլիպը` կայքերի «դիվիդիի» մեջ. էն Եղիսաբեթի ծննդյան օրն ինչո՞ւ չէիք Սիրահարների այգում անգլոսաքսոնվում. բա թագուհին չի՞ նեղանա, բա չի՞ ասի` ո՞ւր էր Հովիկը, ինչի՞ չէր եկել. էդ ինչ ժամանակավոր այց էր դեպ Բրիտանիա, եկավ ու մոռացավ մեզ):
Հասկանալի է, անմիջապես Կազան կգային` Օբաման (լավ, ասենք Քլինթոնը), Սարկոզին, որպեսզի կանգնեին ստորագրողների գլխին, ցույց տային աշխարհին` «who is who»:
Չնայած օրերս կարծես նման մի տեղեկություն սպրդեց, որ չի բացառվում նրանք գան ու մասնակցեն Կազանի հանդիպմանը: Եթե այդպես (իսկ մենք խորապես կասկածում ենք, պարոն Աբրահամյան, սա Ձեզ չի վերաբերում, Օբամային ու Սարկոզիին եմ «կասկածում» «դիվիդիներ» ձեռք բերելու մեջ), ապա ամեն բան կախված է Լավրովի հետ այսօր տեղի ունենալիք Նալբանդյան-Մամեդյարով հանդիպումից:
Բանն այն է, որ Ռուսաստանը, իրոք, կփորձի միջանկյալ` դիպուկահարների հարցում շարժ արձանագրել` ապացուցելու աշխարհին, որ Հարավային Կովկասում, մասնավորապես ղարաբաղյան խնդրում, ինքը «պապա» է` «պապա»:
“А в остальном, прекраснаЯ маркиза, все хорошо, все хорошо!”
Եթե ամփոփելու լինենք այս պահին Ղարաբաղի շուրջ տեղի ունեցող անցուդարձը, ապա պետք է արձանագրենք. հերթական անգամ ընթանում է տեղեկատվական լայնածավալ պատերազմ: Թույլ տանք մեզ ասել, որ այս փուլում Հայաստանն ահագին գրագետ առաջ է գնում, ի տարբերություն ճողվելու վտանգի առաջ կանգնած, ցայտնոտի մեջ հայտնված Ադրբեջանի:
Մինչ Ադրբեջանը կկողմնորոշվեր, ու Կազանի «ամեն ինչին»` թե՛ մաքսիմումին, թե՛ միջանկյալին, թե՛ մինիմալին, կասեր` հա՜, առաջընթաց կարող է լինել, եթե ես ռազմական հայտարարություններ չանեմ, եթե Ղարաբաղն իմ կազմում բարձրորեն ինքնորոշվի, եթե… հայկական կողմը` մեկ-երկու, մեկ-երկու օդում բռնեց Դովիլում արված հայտարարությունը և վայրկյանների տարբերությամբ ասաց` անող եմ, գտեք փսորողին:
Հաջորդիվ. գրագետ խաղ սկսեց ընդդիմության հետ (այս մասին առաջիկայում, իսկ առայժմ` իշխանություն-ՀԱԿ «չերկխոսությունից» ոգևորվածներին խորհուրդ` հանգի՜ստ, հանգի՜ստ, ներվայինները կարող են լքել դահլիճը, ընթանում է բարձրագույն պարտիա, ինչը շատերի խելքի բանը չէ):
Շատ արագ արձանագրենք ղարաբաղյան խնդրի այս փուլի հաջորդ տենդենցն ու անցնենք առաջ. ընթանում է իսկական պատերազմ` տեղեկատվական պատերազմ: Ընդ որում, այս դեպքում ևս Հայաստանը շահեկան դիրքերում է:
Ասինք` Ռուսաստանը Տրետյակովով ասում է` օգնող ենք: Հայաստանն էլ իր հերթին ասում է` «Սմերչ» ունեմ: Հետո էլ հավելում` անօդաչու «սամալյոտներն» էլ խփող եմ:
Արևմուտքն ասում է` Հայաստանի դիրքերը լավ են պատերազմի համար: Ադրբեջանի նավթի հոտը կպել է զենքին, ու շատ բանի Ադրբեջանի «մեծ զենքն» ի զորու չէ, մի անգամ պարտվածն էլի կպարտվի, Կովկասում, իմա` Ղարաբաղում, մեծ պայթյունի դեպքում խաղաղապահներ կներմուծվեն պատերազմական գոտի:
Կիրականացվի Կոսովոյի տարբերակը:
Այնպես որ, Ադրբեջանը մտածելու ահագին բան ունի:
Մեզ ինչ կա. քանի իրերի ընթացքն այսպիսին է, մենք «գնալու ենք քաղաք` սովորելու»:
Չնայած Կազանն էլ վատ քաղաք չէ:
Կարմեն ԴԱՎԹՅԱՆ

Մեկնաբանություններ