Իրանի նորընտիր նախագահ Մասուդ Փեզեշքիանը ուղերձ է հղել աշխարհին, նշելով, որ իր վարչակազմի օրոք առաջնահերթ ուշադրություն կհատկացվի հարևան երկրների հետ հարաբերություններին. «Մենք կողմ կլինենք ուժեղ տարածաշրջանի ստեղծմանը, ոչ թե այնպիսին, որտեղ մի կողմը ձգտում է հեգեմոնիայի և գերիշխանության մյուսների հանդեպ։ Ես համոզված եմ, որ հարևան և եղբայրական երկրները չպետք է իրեց արժեքավոր ռեսուրսները վատնեն կործանարար մրցակցության, սպառազինությունների մրցավազքի ու միմյանց անհիմն զսպելու վրա»։               
 

Ռեսուրսների և կարողությունների միջնորդավորված պատերազմ

Ռեսուրսների և կարողությունների միջնորդավորված պատերազմ
15.11.2023 | 06:51

Ռուսաստան-Հավաքական Արևմուտք սուր գլոբալ հակամարտությունը, որը վերածվել է արյունահեղ պատերազմի Ուկրաինայում, արդեն բավական ժամանակ է, որ ընդունել է դիրքային պասիվ բնույթ: Կողմերի հաշվարկը հենվում է ռեսուրսների մաշման, մարդկային, նյութական և ռազմա-տեխնիկական կարողությունները սպառման կետին հասցնելու մարտավարության վրա: Կար տարածված մի կանխատեսում, որ Կրեմլը չի դիմանա իրենից բազմակի անգամ ավելի մեծ տնտեսական և ռազմական կարողություններ ունեցող Արևմուտքի մարտահրավերներին և կհեռանա Ուկրաինայից: Կար նաև ռուսական բանակի կայծակնային հաղթարշավի և Կիևում արագ իշխանափոխության մասին վարկածը, որին հավատում էին Կրեմլի ստրատեգները: Ինչպես տեսնում ենք, երկու կանխատեսումներն էլ չիրականացան: Փաստացիորեն ստացվել է ռեսուրսների և կարողությունների միջնորդավորված պատերազմ, որի նմանը չի եղել պատերազմների պատմության մեջ: Այս իրադրությունում որոշիչ է դառնում հակառակորդ կողմի դեմ երկրորդ, գուցե և երրորդ ճակատի բացման և ռեսուրսների բաժանման ու մասնատման գործի հաջողությունը: Ռուսաստանի դեմ երկրորդ՝ առավել հավանական ճակատը կարող էր դառնալ հարավկովկասյան հակամարտությունների արթնացումը և շղթայական տեղափոխումը դեպի ՌԴ հյուսիսկովկասյան հանրապետություններ, որտեղ առավել կենսունակ են հակառուսական անջատողական տրամադրությունները: Հույսեր կան նաև ղազախական նոր իշխանությունների արտաքին քաղաքական դիրքորոշումների փոփոխության հետ: Բայց օսական և աբխազական օջախները դեռ չի ստացվում արթնացնել, իսկ ղարաբաղյանի ծավալումը չստացվեց: Փոխարենը բախտը ժպտաց Պուտինին՝ արաբա-իսրայելական ամենաարյունահեղ պատերազմը տեղափոխել է Վաշինգտոնի ուշադրությունը Ուկրաինայից դեպի Մերձավոր Արևելք: ԱՄՆ-ը ստիպված է օգնություն ցուցաբերել Իսրայելին, այլ կերպ չի կարող լինել, հրեական լոբբին շատ հզոր Է և իր աքցանների մեջ է պահում համաշխարհային ֆինանսները: Լուրջ մարտահրավեր է նաև արաբա-մուսուլմանական համախմբումը, որի հակաիսրայելական բնույթը ստանում է նաև հակաարևմտյան երանգներ, իսկ սա արդեն լուրջ է: Իր խաղերն է տալիս նաև Էրդողանը, որն իր ուսերին է առել պաղեստինյան դրոշը: Ուստի բացառված չէ, որ մոտակա ամսվա ընթացքում Վաշինգտոնի և Բրյուսելի հորդոր-ճնշումով Զելենսկին ստիպված լինի գնալ զինադադարի: Դա չի նշանակի հաշտության կնքում, բայց կարող է ավարտին հասցնել ակտիվ ռազմական գործողությունների փուլը, և հավանաբար կսկսվի տարիներ ձգվող կարգավորման բանակցային գործընթացը, դա կավարտվի պուտինյան ժամանակշրջանից հետո: Կողմերը կարող են օգտվել Մինսկի խմբի երեսնամյա անփառունակ քաղաքական տուրիզմի հարուստ փորձից, որին այնքան շատ էին հավատում միամիտ հայերը:

Գարիկ Քեռյան

Դիտվել է՝ 2549

Մեկնաբանություններ