«ԵԿԵՔ ԱՊՐԵՆՔ` ԻՐԱՐ ՍԻՐԵԼՈՎ»

«Իրատես de facto»-ի հյուրն է ՀՀ վաստակավոր արտիստ, կոմպոզիտոր ԱՐԱ ԳԵՎՈՐԳՅԱՆԸ։
-Արա, Ձեր «Արցախ» ստեղծագործությունը զետեղվելու է համակարգչային համացանցում: Ի՞նչ զգացողություն ունեք այդպիսի լայն լսարանի հետ շփվելու առիթով:
-Շատ պատահաբար օտարազգի մարդկանցից ստացա նամակ, որից տեղեկացա, որ իմ թույլտվությունն են խնդրում «Արցախ» ստեղծագործությունս համակարգչային համաշխարհային ցանցում զետեղելու համար: Դա ամերիկյան և կանադական միացյալ մեծ ընկերություն է, որն արտադրում է համակարգչային խաղեր: Ես տվեցի համաձայնությունս` առանց որևէ ակնկալիքի: Սակայն նրանք ինձ մի փաթեթ ուղարկեցին, որի մեջ իմ վարձատրությունն էր և թույլտվության պայմանագիրը: Ասում են, որ առաջին հեղինակն եմ Հայաստանում, որ մտել եմ համաշխարհային այդ ցանցի մեջ: Եվ քանի որ ամբողջ աշխարհում հեղինակային իրավունքները պաշտպանվում են փայլուն կերպով, ես կարող եմ այսօր հույս հայտնել, որ շուտով ինքս կդառնամ հովանավոր շատերի համար: Իմ երաժշտությունը կատարում են օտար երկրների սիմֆոնիկ մեծ նվագախմբերը, ստեղծագործություններս հավանում են, գնահատում, նույնիսկ խնդրում, որ իրենց պարտիտուրներ նվիրեմ, և ես ուրախ եմ ու հպարտ դրա համար:
-Անդրադառնանք հեղինակային իրավունքների պաշտպանվածությանը մեր հանրապետությունում: Այն բավականին հեղհեղուկ վիճակում է, այնպես չէ՞:
-Մենք պետք է գիտակցենք, որ դա առաջին հերթին պետք է հենց մեզ: Մենք պիտի հասկանանք, որ, օրինակ, երբ ասում են` կապեք ամրագոտին, դա միայն մեր շահերից է ելնում: Ինչո՞ւ պիտի մեզ պատժեն այն բանի համար, որ չենք ապահովում մեր և մեր երեխայի անվտանգությունը: Մենք պիտի գիտակցենք, որ վարում ենք առանց կանոնների, ոնց պատահի, և դա առաջին հերթին մեզ է վնասում: Անվտանգության գոտին մեր կյանքը փրկելուն է ծառայում: Որքա՞ն է հանգիստ այն վարորդի խիղճը, որն ավտովթարից չի զոհվել, բայց նրա մեղքով զոհվել կամ հաշմանդամ է դարձել մեկ ուրիշ մարդ: Նորմալ մարդը կարո՞ղ է այդպիսի դեպքում խաղաղության մեջ ապրել: Էն մարդիկ, ովքեր իրենց երեխաներին գողությամբ են պահում (խոսքս «պիրատների» մասին է), չեն կարող իրենց լավ զգալ, եթե իսկապես մարդ են: Որքա՞ն է տրամաբանական, որ ամեն անգամ ես տեսնում եմ վաճառվող իմ ձայնասկավառակները, որոնք արտադրված են ինչ-որ նկուղներում: ՈՒ վիրավորանքս ավելի շատ ոչ թե իմ անձի, այլ ինձ հետ հանդես եկող աշխարհահռչակ հայ և օտարազգի երաժիշտների համար է: Նրանցից ոչ մեկի անունն այդ ձայնասկավառակների վրա գրված չէ` ի տարբերություն իմ թողարկած ձայնասկավառակների: Փողը դնենք մի կողմ, բայց ինչպե՞ս փոխհատուցենք այս մարդկանց հասցված վիրավորանքը:
-Կարելի՞ է ասել, որ հայերի մեջ առհասարակ պակասող դիվանագիտությունը Ձեր անձի մեջ չի պակասում: Եվ դրա շնորհիվ է, որ կարողանում եք մեր ազգային ցավին հաղորդել «ինտերնացիոնալ» հնչողություն` այն լսելի դարձնելով օտարազգի նշանավոր երգիչների միջոցով:
-Ես միշտ մտածում եմ անել այնպիսի բան, որն ուրիշները չեն անում: Իմ ստեղծագործություններից շատերն ակցիա են: Մեկը «Ադանան» է, որ դատապարտում է ցեղասպանությունը, և դա արվում է օտարազգի 19 երգիչների միջոցով (ամեն մեկը դատապարտում է թուրքին իր մայրենի լեզվով): Եթե այսօր հայ երգիչներին առաջարկես հանդես գալ Հիրոսիմայի, Նագասակիի կամ Հոլոքոստի զոհերի հիշատակին նվիրված ելույթով, չեն համաձայնի` անձնական նկատառումներից ելնելով: Ինձ հաջողվեց համոզել օտարներին, որ իրենց բողոքը բարձրացնեն մեր ցավի առթիվ: Նրանք համաձայնեցին, ոմանք էլ եկան Երևան և կատարեցին երգը հավերժական կրակի շուրջը` նկարահանվելով «CNN», «BBC», «ԵվրաՆյուզ» և թուրքական հեռուստաալիքներով: Ես այդ բանին հասել էի երգիչներին հասկացնելով, որ մենք երգում ենք այն բանի համար, որ աշխարհում այլևս ցեղասպանություն չլինի: «Սիրեցէք զմիմեանս» ստեղծագործության մեջ նվագում է 14 ազգի ներկայացուցիչ: Սա ևս խաղաղության կոչ է: Պատրաստված են DVD, տեսահոլովակ, ֆիլմ: Եվ դա աշխարհում եզակի նախագիծ է. մեկ ստեղծագործության մեջ յուրաքանչյուրը նվագում է իր ազգային գործիքը: Սա էլ իր տեսակի մեջ յուրօրինակ ակցիա էր: Եթե երազանքս կատարվի և հաջորդ տարի Հայաստանի անկախության 20-ամյակին նվիրված համերգ ունենամ Երևանում, ես, մեր ֆանտաստիկ հայ և օտարազգի երգիչներն ու երաժիշտները Երևանից աշխարհին կասենք. «Եկեք ապրենք` իրար սիրելով: «Սիրեցէք զմիմեանս»: Մենք բոլորս մի ընտանիք ենք` նույն Աստծու ստեղծած»: Այս կոչը շատ կարևոր է քաղաքական առումով:
Ճեպազրույցը` Կարինե ՌԱՖԱՅԵԼՅԱՆԻ

Մեկնաբանություններ