«ԱՄԵՆԱԼԱՎ ՄԱՍՆԱԳԵՏԻՆ ԸՆՏՐԵԼԸ ԴԵՌ ԵՐԱՇԽԻՔ ՉԷ, ՈՐ ՆԱ ԱՄԵՆԱԼԱՎ ԴԱՏԱՎՈՐԸ ԿԴԱՌՆԱ»

ՀՐԱՅՐ ԹՈՎՄԱՍՅԱՆ (արդարադատության նախարար)

-Մարդու իրավունքների պաշտպանն ամիսներ առաջ դիմել էր Ձեզ` երեք դատավորների նկատմամբ կարգապահական վարույթ իրականացնելու պահանջով: Արդյունքը չի երևում, ներվե՞լ են դատավորները:
-Գործերից մեկը դատական փուլում է, մյուսները դեռ ուսումնասիրվում են: Այսօր նախարարությունն ուսումնասիրում է արդարադատության խորհրդի ողջ պրակտիկան, շուրջ երկու հարյուրից ավելի որոշումներ ենք կայացրել, որպեսզի հստակություն լինի` ինչո՞վ են նման դեպքերը պայմանավորված: Այս ամենից ելնելով, որպես կարգապահական վարույթ հարուցող սուբյեկտ, որոշակի կլինեն նաև իմ քայլերը:
-Դատավորների պաշտոնանկություններ սպասվո՞ւմ են:
-Այդ խնդիրը լուծում են արդարադատության խորհուրդն ու հանրապետության նախագահը:
-Այնուամենայնիվ, հիմքերը բավարար չե՞ն, որ նշված դատավորների ու քննադատության թիրախում հայտնված այլ դատավորների նկատմամբ նման որոշում կայացվի:
-Երկրորդեմ` վերոհիշյալ դատավորների գործերն ուսումնասիրման փուլում են: Բացի այդ, նույն գործընթացում են նաև երկու տասնյակից ավելի դատավորների գործեր: Այսինքն, դա անընդհատ ընթացող գործընթաց է: Այս պարագայում, կարևորելով ՄԻՊ-ի նշանակությունը, առաջնություն է տրվել այդ գործերին:
-Այսօր դատական համակարգից խիստ դժգոհություն կա, հանրությունը չի վստահում այս օղակի գրեթե ոչ մի որոշման: Որպես արդարադատության նախարար, չե՞ք կարծում, որ իսկապես առողջ քննադատություն է հնչում:
-Եթե քննադատությունն ինքնանպատակ է ու հնչում է փաստաբանի շուրթերից միայն այն պատճառով, որ գործը պարտվել է, առողջ քննադատության ոչ մի հատիկ չեմ տեսնում: Եթե քննադատությունն ինստիտուցիոնալ փոփոխություն է ենթադրում, օբյեկտիվ է, դրանք գործիքներ են, որոնց շնորհիվ և՛ արդարադատության նախարարը, և՛ օրենսդրական նախաձեռնության մյուս սուբյեկտները կարող են այդ համակարգի վրա ազդել: Դատական համակարգի նկատմամբ հանրության դժգոհությունն իսկապես մտահոգիչ է, այն ունի և՛ օբյեկտիվ, և՛ սուբյեկտիվ պատճառներ: Սուբյեկտիվ պատճառներից պիտի առանձնացնել մամուլում տեղ գտնող պատեհ-անպատեհ քննադատությունը, դեպքերի անհիմն վերլուծությունը: Ինքս այդ հրապարակումներին հետամուտ եմ լինում ու պարզում, որ իրականում «տակը» ոչինչ չկա: Իհարկե, մյուս կողմից էլ կան դեպքեր, երբ անձինք չեն պատժվում, օրենսդրության, կադրերի խնդիրներ կան, անպատժելիության մթնոլորտ: Այսօր մշակման փուլում է 2012-2014 թթ. դատաիրավական բարեփոխումների փաթեթը, որտեղ այդ բոլոր հարցերին համապարփակ ձևով անդրադարձ կա: Առաջին անգամ է, որ փորձ է արվում կարգավորելու դատական իշխանությանը հարակից ծառայությունների գործունեությունը՝ փաստաբանական, նոտարական, ռեգիստրների, քրեակատարողական հիմնարկների և այլն: Այս ամենը ժամանակի ընթացքում իր դրական արդյունքը կտա: Սա այն ոլորտն է, երբ միշտ չէ, որ միայն օրենսդրական փոփոխությունները կարող են տեղաշարժ արձանագրել, անհրաժեշտ է մտածողության փոփոխություն: Օրենսդրական բարեփոխման արդյունքում ամենալավ մասնագետին կարող ես ընտրել, բայց դա դեռ երաշխիք չէ, որ նա ամենալավ դատավորը կդառնա:
-Հանրության այս դժգոհության ֆոնին դատավորների, դատախազների աշխատավարձի բարձրացումն արդարացվա՞ծ է:
-Կողմ եմ աշխատավարձի բարձրացմանը, բայց դա ինքնանպատակ չպիտի լինի: Այնպես չէ, որ ձեզնից դժգոհ ենք, ձեր աշխատավարձը պիտի կրճատենք: Սա անհրաժեշտ, բայց ոչ բավարար պայման է առկա խնդիրները լուծելու համար: Սա հակակոռուպցիոն ռազմավարության անկյունաքարերից մեկն է:
-Աշխատավարձի բարձրացումը կոռուպցիոն ռիսկերը կնվազեցնի՞:
-Աշխատավարձի բարձրացմանը զուգահեռ այլ քայլեր պիտի անել` խնդիրներին համալիր լուծում տալու համար: Արագ, կտրուկ փոփոխություններ դատական իշխանությունում, ի տարբերություն հանրային ծառայություն մատուցող ոլորտների, միանգամից չպիտի սպասել:
Ճեպազրույցը՝ Ռուզան ԽԱՉԱՏՐՅԱՆԻ

Մեկնաբանություններ