Դիփ խաբում ին ու խաբում ին
31.01.2020 | 11:38
Հետաքրքրաշարժ ու զարմանալի բաներ են կատարվում մեր կյանքում։ Թվում է` էլ ի՞նչ կարող է զարմացնել մեզ, բայց արի ու տես, որ զարմանում ենք։ Այս անգամ զարմանքիս պատճառը հայկական մանրադրամն է` 1-5-դրամանոցներն ու լուման։ Լուման, եթե հիշում եք, ընդհանրապես չգործեց, կարելի է ասել` չծնված մահացավ։ Ես, համենայն դեպս, լումայի երեսը չտեսա։ Բայց արդեն մոտ երկուսուկես տասնամյակ հանդիպում եմ նրան... թղթի վրա։ Հանդիպում եմ բավական հաճախ։ Ասենք կոմունալ վարձերը մուծելիս։ Նայում եմ ամառային ամիսների անդորրագրերը. գազի վճար` 1807, 2224 դրամ, հեռախոս` 1514 դրամ 81 լումա, կամ 2698 դրամ, հոսանք` 1521 դրամ 68 լումա, 2805 դրամ, «Ростелеком»-ի ծառայությունների համար` 10580 դրամ 30 լումա։ Այդպես գրվում է, բայց մուծում ես 1810, 2230, 2700, 2610, 10600... Լումային հանդիպում ես (իհարկե, դարձյալ թղթի վրա) նաև արտարժույթի փոխանակման կետերում։
Նույն պատկերն է և այն խանութներում, որոնք մի ժամանակ գաստրոնում էին, այսօր` սուպերմարկետ։ Մի քանի տարի առաջ սուպերմարկետներից մեկում գնեցի մի տուփ շոկոլադ։ Գինը` 2719 դրամ։ Վաճառողուհուն հարցնում եմ (չնայած վաճառողուհին գնի հետ կապ չունի).
-Ինչու՞ եք նման գին դրել։ Դուք կարո՞ղ եք ինձ 1 դրամ վերադարձնել։
-Իսկ դուք կարո՞ղ եք 19 դրամ տալ,- հարցնում է վաճառողուհին և տպում է 2719, սակայն վերցնում է 2720։
Մինչ այսօր ժպիտով հիշում եմ այդ երկխոսությունը։ Հիշում եմ նաև խորհրդային տարիները, երբ առևտուր էինք անում մոսկովյան խանութներում ու զարմանում էինք` լսելով դրամարկղի աշխատակցուհու ձայնը. «Гражданин, возьмите вашу копеечку, она мне не нужна»։ Իսկ մեզ մո՞տ, հիմա՞։
Հեռուստատեսությամբ և ռադիոյով հաճախ ենք լսում աննախադեպ գների մասին տարբեր սուպերմարկետներում։ Նշվում են տարբեր մթերքների գներ` 1399185, 325, 855, 335999 դրամ և այլն, և այլն։ Ենթադրենք` քաղաքացին գնում է 325 կամ 999-դրամանոց մթերք։ Ո՞վ է նրան վերադարձնելու 1 կամ 5 դրամը։ Բոլոր դեպքերում գնի կլորացումը կատարվում է հօգուտ խանութի, իսկ սպառողը միշտ տուժում է։ Գոյություն ունեն կազմակերպություններ, որոնք կոչված են պաշտպանելու սպառողների իրավունքները։ Ոչ պաշտոնական խոսակցության ընթացքում այդ կազմակերպության աշխատակիցներից մեկը բացատրեց, որ դա գնային քաղաքականություն է, գնորդին հրապուրելու ձև, մարքեթինգ։ Մի սրամիտ մարդ էլ ասաց. «Մի անգամ գինը կկլորացվի խանութի, մյուս անգամ էլ սպառողի օգտին։ Հետո, մի մոռացեք, Ամերիկայում կան ապրանքներ, որոնք արժեն 99 ցենտ, 99 կամ 999 դոլար»։ Բա՜...
Ամերիկայում, իհարկե, կա, այնտեղ մեկցենտանոց էլ կա, մեկդոլարանոց էլ կա... Իսկ մենք չունենք ոչ 1 լումա, ոչ էլ 1 դրամ։ Ես ընդհանրապես մթերք գնելիս կտրոնը չեմ վերցնում։ Պետք չէ ինձ։ Վերջերս սուպերմարկետներից մեկում վաճառողուհին կտրոնը դրել էր մթերքի տոպրակի մեջ։ Տանը ուսումնասիրեցի այդ կտրոնը, որի վրա տպված էր 3715 դրամ, բայց նույն վաճառողուհին ինձ ասել էր 3720, այսինքն` 5 դրամ ավելի էր վերցրել։ Կասենք` մանրուք է, իհարկե մանրուք է։ Բայց եթե նույնիսկ վաճառողուհին ցանկանար վերադարձնել 5 դրամը, չէր կարող։ Չկա, Հայաստանում մանր դրամ ու լումա չկա։ Կա միայն թղթի վրա։ Այնպես որ ճիշտ էր Սունդուկյանի հերոսը. «Դիփ խաբում ին ու խաբում ին...»։
Գարիկ ՂԱԶԱՐՅԱՆ
Հ. Գ. Իսկ ի՞նչ կասի այս կապակցությամբ ֆինանսների նախարարությունը։
Մեկնաբանություններ