Մանրամասն որոնում (արխիվ)
14.11.2024
 
ԱՄՆ-ի նախագահական ընտրություններում Դոնալդ Թրամփի հաղթանակը չի փոխի վերաբերմունքը ուկրաինական ճգնաժամի նկատմամբ՝ հայտարարել է ՌԴ արտգործնախարար Սերգեյ Լավրովը։ «Վաշինգտոնի սկզբունքային վերաբերմունքը ուկրաինական և նույնիսկ եվրոպական հարցերի նկատմամբ չի փոխվի այն առումով, որ Վաշինգտոնը միշտ կձգտի իր վերահսկողության տակ պահել այն ամենը, ինչ տեղի է ունենում ՆԱՏՕ-ամերձ և բուն ՆԱՏՕ-ի տարածքում»,- ընդգծել է նա։               
 
Նորություններ » Արու­ճից ար­տա­գաղ­թած­նե­րը չեն մո­ռա­նում վճա­րել ի­րենց չմ­շակ­վող հո­ղե­րի հար­կե­րը

Արու­ճից ար­տա­գաղ­թած­նե­րը չեն մո­ռա­նում վճա­րել ի­րենց չմ­շակ­վող հո­ղե­րի հար­կե­րը

Արու­ճից ար­տա­գաղ­թած­նե­րը չեն մո­ռա­նում վճա­րել ի­րենց չմ­շակ­վող հո­ղե­րի հար­կե­րը
06.09.2019 | 01:12
«ԳՅՈՒՂ­ՆԱ­ԽԱ­ՐԱ­ՐՈՒ­ԹՅՈՒ­ՆԸ ԴԵ­ՌԵՎՍ ՉՈՒ­ՆԻ ԻՆ­ՏԵՆ­ՍԻՎ ԱՅ­ԳԻ­ՆԵ­ՐԻ ՄՇԱԿ­ՄԱՆ ՔԱ­ՂԱ­ՔԱ­ԿԱ­ՆՈՒ­ԹՅՈՒՆ»
Ա­րա­գա­ծոտ­նի մար­զի Ա­րուճ գյու­ղի գյու­ղա­պե­տա­րա­նի շեն­քը եր­կար փնտ­րե­լու հարկ չկա, քա­նի որ գյու­ղի ա­ռա­ջին շի­նու­թյունն է՝ շր­ջա­պատ­ված մր­գա­տու այ­գի­նե­րով: Գյու­ղա­պե­տա­րա­նի օ­պե­րա­տոր-հաշ­վա­պահ ԱՍՏՂԻԿ ՀՈՎՀԱՆ­ՆԻ­ՍՅԱՆ­Ն ա­ռա­ջին զրու­ցա­կիցս է: Գյու­ղի մա­սին գո­վա­սան­քով է խո­սում. «Ա­րա­րա­տյան դաշ­տի ծի­րա­նի ա­նունն է դուրս ե­կել, այ, որ մեր ծի­րանն ու­տեք, հա­մից չեք կշ­տա­նա, մե­րի համն ու­րիշ է, հո­ղից ա, և հե­տո շատ զոռ չենք տա­լիս ջրե­լուն, դրա հա­մար էլ հա­մով ա»: Ի­րոք, համ­տե­սե­լուց հե­տո հա­մոզ­վե­ցի, որ հպար­տա­նա­լու տեղ ու­նեն:
Ա­րու­ճը հայտ­նի է իր չոր ու շոգ կլի­մա­յով, սա­կայն այ­գի­նե­րի ա­ռա­տու­թյու­նը վկա­յում է, որ գյու­ղը ո­ռոգ­ման խն­դիր չու­նի: Ա­րու­ճի հո­ղա­հան­դակ­նե­րում մեծ բա­ժին ու­նեն վա­րե­լա­հո­ղերն ու ա­րո­տա­վայ­րե­րը` կազ­մե­լով հա­մա­պա­տաս­խա­նա­բար 740 հա և 765 հա: Պտ­ղա­տու ծա­ռե­րի և խա­ղո­ղի այ­գի­նե­րը զբա­ղեց­նում են մոտ 96 հա: «Ի­րա­տե­սի» հետ զրույ­ցում հա­մայն­քի ղե­կա­վար ԲԱԳ­ՐԱՏ ՄԱՐ­ՏԻ­ՐՈ­ՍՅԱՆՆ ա­սաց, որ ի տար­բե­րու­թյուն ան­ցյալ տար­վա, այս տա­րի Արզ­նի-Շա­մի­րամ ջրամ­բա­րի ա­ռատ ջրի և «Շա­մի­րամ» ՋՕԸ-ի կող­մից բա­րեխղ­ճո­րեն տրա­մադր­վող ո­ռոգ­ման ջրի շնոր­հիվ հո­ղի բեր­քատ­վու­թյունն ա­ճել է: Ա­րուճ­ցի­նե­րը հիմ­նա­կա­նում զբաղ­վում են խա­ղո­ղա­գոր­ծու­թյամբ, պտ­ղա­բու­ծու­թյամբ, դաշ­տա­վա­րու­թյամբ, մշա­կում են հա­ցա­հա­տի­կա­յին, բան­ջա­րա­բոս­տա­նա­յին կուլ­տու­րա­ներ: Գյու­ղի բնակ­չու­թյան (1040 մարդ) կե­սը զբաղ­վում է հո­ղա­գոր­ծու­թյամբ, մյուս կե­սը գե­րա­դա­սում է ա­նաս­նա­պա­հու­թյու­նը, հա­մա­րե­լով, որ հո­ղա­գոր­ծու­թյու­նը ռիս­կա­յին է, կար­կուտն ու քա­մին միևնույն է, մշա­կա­ծը գետ­նին են հա­վա­սա­րեց­նում: Այդ կե­սի հա­մար 600 գլուխ կո­վի, 400 հոր­թի ու 500 ոչ­խա­րի խնամ­քից ստա­ցած ե­կա­մու­տը ե­թե շատ էլ չէ, գո­նե ե­ղա­նա­կից չի տու­ժում, կա­թի ու մսի առևտրով տա­րին փա­կում են, չեն դժ­գո­հում:
-Մի կող­մից լավ է, որ պե­տու­թյու­նը սուբ­սի­դա­վո­րում է ա­նաս­նա­պա­հու­թյան հա­մար, մար­դիկ 5 %-ով 4-5 մի­լիոն դրա­մի չա­փով վարկ են վերց­նում, ա­նա­սուն են առ­նում, ծա­ռեր են տն­կում, բայց ին­տեն­սիվ այ­գե­գոր­ծու­թյան ծրագ­րից չեն օգտ­վում, ո­րով­հետև դրա հա­մար հա­կա­կարկ­տա­յին ցան­ցեր ու կա­թի­լա­յին ո­ռոգ­ման հա­մա­կարգ է հար­կա­վոր, բա­ցի դրա­նից գյու­ղում մեծ հեկ­տար­նե­րով հո­ղեր չկան, ե­ղածն էլ ժա­մա­նա­կին բնա­կիչ­նե­րին հող բա­ժա­նե­լիս 1 հեկ­տա­րը մի տե­ղում են հատ­կաց­րել, 1 հեկ­տա­րը մեկ այլ տե­ղում, ծի­րա­նի այ­գի­նե­րի հա­մար ա­ռան­ձին հո­ղա­տա­րածք է, խն­ձո­րի հա­մար ա­ռան­ձին, մշա­կե­լը դժ­վար է: Գյու­ղը 32 հեկ­տար ծի­րա­նի, 80 հեկ­տար խն­ձո­րի ու քիչ թվով խա­ղո­ղի այ­գի­ներ ու­նի,- ա­սում է Բագ­րատ Մար­տի­րո­սյա­նը:
Նրա հա­մոզ­մամբ այդ­քան «մո­դա» դար­ձած ին­տեն­սիվ այ­գի­նե­րի վատն այն է, որ գյուղ­նա­խա­րա­րու­թյու­նը դեռևս չու­նի ին­տեն­սիվ այ­գի­նե­րի մշակ­ման քա­ղա­քա­կա­նու­թյուն, որ­պես­զի հս­տակ նշ­վի, թե որ տա­րածք­նե­րում ինչ մր­գա­տու ծա­ռեր են տնկ­վե­լու: Ե­թե մի տա­րի խն­ձո­րի բեր­քը լավ է, բո­լո­րը սկ­սում են հա­մա­տա­րած խն­ձո­րի ծառ տն­կել, հե­տո ա­ռա­ջա­նում է բեր­քի ա­վել­ցուկ, խն­ձո­րի գինն ըն­կավ, մար­դիկ հար­կադր­ված սկ­սե­ցին խն­ձո­րից օ­ղի թո­րել, որ­պես­զի մա­ռան­նե­րում մնա­ցած մթեր­քը չփ­չա­նա:
Գյու­ղի բյու­ջեն կազ­մում է 32 մի­լիոն դրամ, կա­ռա­վա­րու­թյան կող­մից տրա­մադր­վող դո­տա­ցիան՝ 19 մի­լոն 900 հա­զար դրամ: Ա­րու­ճում կան չմ­շակ­վող հո­ղեր, ո­րոնց սե­փա­կա­նա­տե­րե­րը մեկ­նել են այլ եր­կիր՝ մշ­տա­կան բնա­կու­թյան կամ ար­տագ­նա աշ­խա­տան­քի: Բ. Մար­տի­րո­սյա­նի հա­վաստ­մամբ նրանք այ­նու­հան­դերձ բա­րեխղ­ճո­րեն ու­ղար­կում են հար­կե­րի հա­մար վճար­վող գու­մար­նե­րը: Մինչև տա­րե­վերջ կա­ռա­վա­րու­թյան կող­մից 8 մի­լիոն դրամ և նույն­քան էլ գյու­ղա­պե­տա­րա­նի կող­մից հատ­կաց­վող գու­մա­րով կաս­ֆալ­տա­պատ­վեն ներ­հա­մայն­քա­յին ճա­նա­պարհ­նե­րը:
Ա­րու­ճում բնակ­վել են նաև եզ­դի­ներ, ով­քեր տնե­րը վա­ճա­ռել ու հե­ռա­ցել են գյու­ղից: Երկ­նա­գույն վա­ռե­լի­քը դեռ խոր­հր­դա­յին տա­րի­նե­րից շր­ջան­ցել է գյու­ղը: Բ. Մար­տի­րո­սյա­նի խոս­քով Թա­լի­նի և Աշ­տա­րա­կի շր­ջան­նե­րի շուրջ 15 գյուղ առ­հա­սա­րակ գա­զա­ֆի­կաց­ված չէ, կան գյու­ղեր, որ­տեղ երկ­նա­գույն վա­ռե­լի­քը մուտք է գոր­ծել, սա­կայն բնա­կի­չը դար­ձյալ գե­րա­դա­սել է փայտն ու ա­թա­րը: «Բայց, դե, ա­թարն ա­մեն մարդ չի վա­ռում, հոտ է գա­լիս, հե­տո բո­լորն էլ այ­գի­ներ ու­նեն, չո­րա­ցած ծա­ռերն օգ­տա­գոր­ծում են որ­պես վա­ռե­լիք: Ճիշտ է, գա­զա­ֆի­կաց­ման հա­մար կա­ռա­վա­րու­թյա­նը բազ­միցս նա­մակ­ներ ենք ու­ղար­կել, սա­կայն ար­ձա­գանք չի ե­ղել, թեև շատ էլ շա­հագր­գռ­ված չենք այդ գոր­ծում, միևնույն է, ծախ­սը շատ է, ժո­ղո­վուր­դը՝ անվ­ճա­րու­նակ»,- ա­սում է հա­մայն­քա­պե­տը:
«Ե­ԹԵ ՄԱՐ­ԴԸ ԿԱ­ՐՈՂ Է Ա­ՎԵ­ԼԻ ՇԱՏ ՎԱՍ­ՏԱ­ԿԵԼ, Ա­ՎԵ­ԼԻ ԼԱՎ ԱՊ­ՐԵ­ԼՈՒ ՀԱ­ՄԱՐ ԻՆ­ՉՈՒ՞ ՉԳ­ՆԱ ՔԱ­ՂԱՔ»
Հան­րա­պե­տու­թյան շատ գյու­ղե­րի նման Ա­րու­ճի դե­մոգ­րա­ֆիկ վի­ճակն անմ­խի­թար է: Գու­ղում ըն­թա­ցիկ տա­րում ըն­դա­մե­նը 2 ե­րե­խա է ծնվել: Պե­տու­թյան կող­մից տրա­մադր­վող ե­րե­խա­յի ծնն­դյան միան­վագ նպաս­տից բա­ցի գյու­ղա­պե­տա­րա­նի կող­մից հատ­կաց­վում է ևս 25 հա­զար դրամ: Ա­րու­ճի դպ­րոցն ու­նի 150 ա­շա­կերտ, այս տար­վա շր­ջա­նա­վարտ­նե­րը ե­րեքն էին, սեպ­տեմ­բե­րին դպ­րո­ցը կու­նե­նա 21 1-ին դա­սա­րան­ցի:
Ա­րու­ճի գյու­ղա­պե­տը դժ­գո­հում է, որ գյու­ղի ե­րի­տա­սարդ­նե­րը չեն ա­մուս­նա­նում, նախ, որ աշ­խա­տա­տեղ չկա, և հե­տո գյու­ղում ա­զատ հո­ղա­տա­րածք­ներ չկան, որ­պես­զի ե­րի­տա­սարդ ըն­տա­նիք­նե­րին տրա­մադ­րեն տուն կա­ռու­ցե­լու հա­մար, ուս­տի գյու­ղը լքե­լու ե­րի­տա­սարդ­նե­րի քայ­լը կա­րե­լի է ար­դա­րաց­նել, քա­նի որ նրան­ցից մեկն իր որ­դին է: «Տղաս ա­մուս­նա­ցել է, Երևա­նում հի­փո­թե­քով տուն ենք վերց­րել: Նա գե­րա­զանց ա­վար­տել է բու­հը, մաս­նա­գի­տու­թյուն ու­նի, մնա գյու­ղում ի՞նչ ա­նի, գյու­ղում ա­պա­գա չկա: Ե­թե մար­դը կա­րող է ա­վե­լի շատ վաս­տա­կել, ա­վե­լի լավ ապ­րե­լու հա­մար ին­չու՞ չգ­նա քա­ղաք, բա պի­տի ապ­րի Երևա­նում, բա ո՞նց»:
Մինչ­դեռ գյու­ղա­պե­տա­րա­նի օ­պե­րա­տոր-հաշ­վա­պահ Աստ­ղիկ Հով­հան­նի­սյա­նի խոս­քով միակ որ­դու հիմ­նա­կան զբաղ­մուն­քը հո­ղա­գոր­ծու­թյունն ու ա­նաս­նա­պա­հու­թյունն է: «Կր­թու­թյուն ու­նի, կա­րող էր գնալ լավ կյան­քի հետևից, բայց նախ չու­զեց ինձ մե­նակ թող­նել և հե­տո աշ­խա­տանք գյու­ղում էլ կա: Չորս գլուխ ա­նա­սուն ու­նենք, նրան­ցով է զբաղ­վում, տնա­մերձ ու ծի­րա­նի ըն­դար­ձակ այ­գի­ներ ու­նենք, այդ բո­լորն ինքն է մշա­կում, ի­րա­ցումն էլ ինքն է կազ­մա­կեր­պում, ողջ օ­րը զբաղ­ված է: ՈՒ­զում եմ ա­մուս­նաց­նել, որ մնա գյու­ղում, թեև ե­թե ու­զեր, ար­դեն գնա­ցած կլի­ներ»,- ա­սում է տի­կին Աստ­ղիկն ու խոս­քը փո­խե­լով անդ­րա­դառ­նում է գյու­ղի միակ հպար­տու­թյան՝ Ա­րու­ճի մայր տա­ճա­րի պատ­մու­թյա­նը:
Ա­ՐՈՒ­ՃԸ ՀՆԱ­ՎԱՅՐ Է
Տար­բեր ժա­մա­նակ­նե­րում Ա­րու­ճը հի­շա­տակ­վել է որ­պես դաս­տա­կերտ, գյու­ղա­քա­ղաք: Այս­տեղ մ.թ.ա. 2-րդ դա­րից հա­մա­նուն բնա­կա­վայ­րում պահ­պան­վել են հնա­գույն ամ­րու­թյուն­նե­րի փլա­տակ­ներ: Գյու­ղա­կան գե­րեզ­մա­նո­ցում պահ­պան­վել են 5-րդ դա­րի միա­նավ բա­զի­լիկ ե­կե­ղե­ցու փլա­տակ­ներ և 5-7-րդ դա­րե­րի հե­տաքր­քիր տա­պա­նա­քա­րեր: Ա­րու­ճը 5-րդ դա­րում ե­ղել է ար­քու­նա­կան զոր­քե­րի ձմե­ռա­յին կա­յան, իսկ հա­յոց կա­ռա­վա­րիչ Գրի­գոր Մա­մի­կո­նյա­նը (661-682 թթ) այն դարձ­րել է ա­թո­ռա­նիստ: Ա­րու­ճի տա­ճա­րը՝ Սուրբ Գրի­գոր ե­կե­ղե­ցին, հայ­կա­կան հոգևոր ճար­տա­րա­պե­տու­թյան նշա­նա­վոր կո­թող­նե­րից է, կա­ռու­ցել է Գրի­գոր Մա­մի­կո­նյա­նը կնոջ՝ Հե­ղի­նեի հետ 7-րդ դա­րի 60-ա­կան թվա­կան­նե­րին: Ներ­կա­յումս Ա­րու­ճի տա­ճա­րի խոր­հր­դա­վոր տես­քը բազ­մա­թիվ զբո­սաշր­ջիկ­նե­րի է գրա­վում: Թեև տա­ճարն ա­ռանց տա­նի­քի է և օ­ղա­կաձև գմ­բե­թից երևա­ցող եր­կն­քի ֆո­նին սա­վառ­նող ագ­ռավ­ներն ի­րենց կռինչ­նե­րով էլ ա­վե­լի խոր­հր­դա­վոր են դարձ­նում տա­ճա­րի շր­ջա­կայ­քը, այ­նու­հան­դերձ այն գյու­ղի ե­րե­խա­նե­րի սիր­ած վայրն է, ոչ թե խա­ղա­լու, այլ ա­մեն շա­բաթ տա­ճա­րի շր­ջա­կայ­քը մաք­րե­լու հա­մար:
Պատ­մում են, որ տա­ճա­րի հարևա­նու­թյամբ գտն­վող տնե­րից մե­կի բա­կում շի­նա­րա­րա­կան աշ­խա­տանք­ներ կա­տա­րե­լիս մար­դու ե­րեք կմախք են գտել, զար­մա­ցել էին ա­մուր և ա­ռողջ ա­տամ­նա­շա­րի վրա: Թեև խոր­հուրդ են տվել այդ մա­սին տե­ղե­կաց­նել հնա­գետ­նե­րին, սա­կայն ա­վե­լորդ գլ­խա­ցա­վան­քից խու­սա­փե­լու հա­մար տան բնա­կիչ­նե­րը գտա­ծո ոս­կոր­նե­րը թա­ղել են բա­կից դուրս:
Ա­րու­ճի մայր տա­ճա­րի և շր­ջա­կայ­քում գտն­վող գե­րեզ­մա­նո­ցի տա­պա­նա­քա­րերն ի­րենց տես­քով հի­շեց­նում են Նո­րա­տու­սի հայտ­նի գե­րեզ­մա­նո­ցի տա­պա­նա­քա­րե­րը: Գյու­ղա­պե­տի հա­վաստ­մամբ՝ ի­րենց ա­ռաջ­նա­կարգ ծրագ­րե­րում նե­րառ­ված է նաև տա­ճա­րի գմ­բե­թի վե­րա­նո­րո­գու­մը:
Ա­նուշ ՆԵՐ­ՍԻ­ՍՅԱՆ

Լուսանկարներ

. .
  • Արուճի մայր տաճարը
Դիտվել է՝ 10553

Հեղինակի նյութեր

Մեկնաբանություններ

ԲեռնելԲեռնել

Ասում են...

. .

Տարածաշրջանային

Համագործակցության նոր հնարավորություններ Կենտրոնական Ասիայի և Հարավային Կովկասի երկրների միջև

Համագործակցության նոր հնարավորություններ Կենտրոնական Ասիայի և Հարավային Կովկասի երկրների միջև

Բաքվում COP29 կլիմայական գագաթնաժողովի շրջանակում Ղազախստանը, Ուզբեկստանը և Ադրբեջանը համաձայնություն ձեռք բերեցին Եվրոպա մաքուր էներգիայի (the Green Road) արտադրության և փոխանցման միասնական համակարգ ստեղծելու շուրջ։ Այս ծրագիրը համագործակցության նոր հնարավորություններ է բացում Կենտրոնական Ասիայի և Հարավային Կովկասի երկրների միջև, հատկապես էներգետիկ համակարգերի ինտեգրման և եվրոպական շուկա կանաչ էներգիա մատակարարելու հուսալի ուղիների ստեղծման առումով:

Սոցցանցային գրառումներ

Ամեն ինչ շատ լավ է, բացի՝ բողոքավոր քաղաքացիներից
Ամեն ինչ շատ լավ է, բացի՝ բողոքավոր քաղաքացիներից

Բաժնի բոլոր նորությունները »

«Իրատես» թերթի արխիվից

Ինչո՞ւ ենք մենք հայրենիքը վիրտուալ սիրում
Ինչո՞ւ ենք մենք հայրենիքը վիրտուալ սիրում

Բաժնի բոլոր նորությունները »

Ծաղրանկարչի կսմիթ

Սե­փա­կա­նաշ­նորհ­ված պետ­բ­յու­ջե
Սե­փա­կա­նաշ­նորհ­ված պետ­բ­յու­ջե
2024 © Irates.am
Բոլոր իրավունքները պաշտպանված են: Մեջբերումներ անելիս ակտիվ հղումը Irates.am-ին պարտադիր է: Կայքի հոդվածների մասնակի կամ ամբողջական հեռուստառադիոընթերցումն առանց Irates.am-ին հղման արգելվում է: Կայքում արտահայտված կարծիքները պարտադիր չէ, որ համընկնեն կայքի խմբագրության տեսակետին: Գովազդների բովանդակության համար կայքը պատասխանատվություն չի կրում: Էլեկտրոնային հասցե՝ info@irates.am
ԲաժանորդագրվելԳործընկերներՀետադարձ կապ
.