Հայաստանում նոր խաղ են հնարել` Եվրասիակա՞ն, թե՞ Եվրոպական միություն: Ո՞րն է հոգեպես ավելի ազնիվ ու տնտեսապես ավելի շահավետ: Խաղը նոր է, բայց խաղացողները հին են, խաղի կանոններն էլ (ավելի ճիշտ` անկանոնությունը) նույնն են` ոչ ոք ոչինչ չգիտի, բայց բոլորը խաղում են: Չափանշում, կանխատեսում, կանխորոշում, ու` այդպես: Հարցն ավելի կարևոր է, քան ընդամենը աջ, թե ահյակ գնալու ընտրությունն է: Կա երեք տարբերակ:

ԱԺ նախագահ պարոն Աբրահամյանը հերթական անգամ` «ճառ ասի, թե զանգ կախի» դիլեման (մեջբերումը ԱԺ երիտասարդական խորհրդարանի ժամանակ արտաբերած նրա մտքերից է, երբ օգտվելով Աթաբեկ Խնկոյանի հայտնի առակից, նա խորհուրդ էր տվել ոմանց` քարոզ կարդալու փոխարեն զանգ կախել) լուծել է հօգուտ քարոզի, և հերթական անգամ երկրի ներկայացուցչական մարմնի պաշտոնական կայքում «դիֆիրամբներ» են ձոնել նվաստիս` ալամ աշխարհի համար գովազդելով «Իրատես de facto» թերթը, որովհետև խորհրդարանական կայքն այսօր հատկապես ուշադրության կենտրոնում է ոչ միայն Աուրելիայի, ՎՊ, կոռուպցիոն-«լափիչային» գործընթացների, այլև սպասվելիք ասոցացման համաձայնագրի նկատմամբ առաջադեմ աշխարհի «բուռն» հետաքրքրության պատճառով:

Ներքաղաքական «խայտառակ» իրավիճակի և իշխանության «գործած հանցագործությունների» վերաբերյալ ՀԱԿ-ի վերջին հայտարարությունը գալիս է ապացուցելու, որ Տեր-Պետրոսյանն ու քաղաքականության բնագավառում նրա «գործերի կառավարիչ» Լևոն Զուրաբյանը ջրի երեսին մնալու կամ ավելի ճիշտ` «ներկա ստանալու» խնդիր են լուծում:

Խոսքիս վերնագիրը «Իրատես de facto»-ում (թիվ 36, 45, 2013) պարոն Լևոն Ջավախյանի արտահայտած միտքն ու փակագծված ստորագրությունն է: Ամենայն հարգանքով վերաբերվելով Ջավախյանի խոսքուզրույցին, պիտի տարակուսանքով նշեմ, որ շատ հաճախ էլ զարմանք են պատճառում սովորական այս մարդու մտածում-պնդումները, որոնց թերևս չարժեր անդրադառնալ:

Մայրաքաղաքի փողոցներում եվրոպական ինչ-որ հեղինակավոր կազմակերպություն ակտիվ հարցումներ է անցկացնում քաղաքացիների շրջանում` պարզելու` ուրա՞խ են արդյոք հայաստանցիները եվրոպական արժեքները Հայաստան ներմուծելու համար: Հարցումն ինքնին զարմանալի չէր, քանի որ թափանցիկ և միանգամայն արդեն իսկ շոշափելի էին դրա նպատակները, այն է` տնտղել հայ մարդու դիրքորոշումը, զգոնությունը, ազգային ինքնագիտակցությունը` նրան հնարավորինս արագ ու հեշտությամբ կուլ տալու, ազգային նկարագիրը ոչնչացնելու և գլոբալիզացիա կոչվող չարորակ գոյացության մեթաստազների տարածման ուղղություններն իրենց համար առավել հստակեցնելու, այսպես կոչված, հոգևոր համահարթեցման «ճանապարհային քարտեզը» գծելու համար:

Ադրբեջանը դարձել է ԱՄՆ-ի ռազմական բազավորման կարևոր վայր, ինչն ունի երկու նշանակություն` անվտանգության ապահովում Կասպից ծովի ավազանում և ռազմական տարանցման ապահովում Աֆղանստանում ռազմական գործողություն իրականացնող ՆԱՏՕ-ի զորամիավորումների համար։

Նույն ժամանակներում Կոնֆուցիոսի փիլիսոփայությանը զուգընթաց Չինաստանում սկիզբ է առնում ոչ պակաս կարևոր մի ուսմունք, որն ունի կիրառական մեծ նշանակություն ռազմական գործում, միջազգային հարաբերություններում և դիվանագիտությունում:

Եվրոպական դիվանագիտական դպրոցը սկիզբ է առնում Հին հունական դիվանագիտությունից, երբ Ք.ա. V դարում Հելլադայի քաղաքակրթության, գիտությունների և արվեստների ծաղկման շրջանում այն ձևավորվեց որպես ինստիտուցիոնալ մեխանիզմ և սկսեց ակտիվ դեր խաղալ պոլիս-պետությունների արտաքին քաղաքականության և միջազգային հարաբերությունների մեջ:

Հրեշտակներ երկրի վրա չկան ու չեն լինելու: Սա` մեկ: Ամառ է, ու քաղաքականությունը անցել է վաստակած դադարի: Սա` երկու: Քաղաքականությամբ կյանքը չի սկսվում ու չի ավարտվում: Սա` երեք: Եվ ընդհանրապես, գնացեք, ձեզ համար ապրեք, ի՞նչ եք ուզում: Ապրել չի՞ լինում: Գնալ-գալ չի՞ լինում: Իսկ ո՞վ էր ձեզ դրախտ խոստացել: Եվ ընդհանրապես, եթե երկրի վրա հրեշտակներ չկան, կա՞ դրախտ, թե՞ միայն դրախտի գոյության ցանկությունն է դրախտի գոյությունը հիմնավորում:

Շտեֆան Ֆյուլեի այցը ստացվեց: Եթե չասենք ավելին: Նա «փափուկ» վայրէջքով վերջին օրերի դիլեման տարավ լուծման: Ընդ որում, կարևորն այս դեպքում այն չէր, որ արևմտյան նրբագեղությունն ուղղակի անկյուն քշեց ռուսական կացնոտ սապոգահոտը` ցուցանելով դիվանագիտական մաստեր-կլաս: Ֆյուլեի ասածների ենթաշերտերում ավելին կար, քան կարելի էր սպասել: