Աստված առևտուր չի անում
04.02.2020 | 00:10
Հետաքրքիր է՝ ԱԱԾ-ն հայտնաբերե՞ց սատանայի հետ համագործակցության դեպքեր, կամ՝ դեմքերին: Համենայն դեպս՝ այդ մասին տեղեկություններ, կարծես, չկան: Փաստորեն՝ սատանան ոչ միայն մանրամասների մեջ է, այլև անորսալի է: Կամ՝ ԱԱԾ-ն վարչապետին զեկուցել է, որ Հայաստանում սատանա չի հայտնաբերվել, բայց այդ տեղեկությունը հրապարակման ենթակա չէ, որովհետև ամեն պահի կարող է հերքվել:
Կա՞ն Հայաստանում իրողություններ, որ չեն կարող հերքվել: Այո: Մենք: Մեր բոլորի գոյությունը անհերքելի է: Բայց դա այստեղ ու հիմա, իսկ վաղը փաստ չէ: Հարաբերականությունը Էյնշտեյնը չի հնարել: Էյնշտեյնն անվանել է ու բանաձևել: ՈՒ Նոբելյան մրցանակ չի ստացել այդ բանաձևի համար: Ո՞վ է դառնալու մեր օրերի Էյնշտեյնը, որ բանաձևի ու անվանի՝ ի՞նչ է կատարվում հեղափոխությունից առաջ ու հետո: Եվ՝ որ լինի հստակ գործող բանաձև: Առանց վերապահումների: Առանց բացառությունների: Առանց հարաբերականության: Որպես դասընթաց: Որ հետայսու չդեգերեն ու սատանաներ չորոնեն հին ու հետագա հեղափոխականները:
Իսկ սատանան, անկախ՝ ԱԱԾ-ն կգտնի, թե չի գտնի, կա: Սատանան մարդկանց հոգում ու մտքում է: Պատահական չէ, որ երբ չգիտեն ինչ ասել, ասում են՝ սատանան գիտի, երբ չգիտեն ինչ անել, ասում են՝ սատանան տանի: Բայց երբեք օգնության չեն կանչում սատանային, Աստծո փեշերից են կախվում: Որովհետև սատանայի օգնությունը գին ունի՝ հոգին, Աստված օգնում է առանց առևտրի:
Բայց առևտուր կա ամենուր: «Հունվարի 28-30-ը Ժնևում ԵԱՀԿ Մինսկի խմբի համանախագահներ Իգոր Պոպովը (ՌԴ), Ստեֆան Վիսկոնտին (Ֆրանսիա), Էնդրյու Շեֆերն (ԱՄՆ) առանձին և համատեղ ձևաչափով հանդիպումներ անցկացրին Հայաստանի ԱԳ նախարար Զոհրաբ Մնացականյանի և Ադրբեջանի ԱԳ նախարար Էլմար Մամեդյարովի հետ: Հանդիպումներին մասնակցում էր նաև ԵԱՀԿ գործող նախագահի անձնական ներկայացուցիչ Անջեյ Կասպրչիկը: Եռօրյա ինտենսիվ քննարկումների ընթացքում ԵԱՀԿ Մինսկի խմբի համանախագահները և ԱԳ նախարարները քննարկել են օրակարգային հետևյալ հարցերը. 2019-ին ձեռք բերված պայմանավորվածությունների և քննարկված առաջարկների իրականացումը և ժողովուրդներին խաղաղության նախապատրաստելու ուղղությամբ հնարավոր հաջորդ քայլերը, ապագա կարգավորման հիմքը հանդիսացող սկզբունքները և տարրերը, կարգավորման գործընթացի առաջմղմանն ուղղված ժամանակացույցը և օրակարգը: ԵԱՀԿ Մինսկի խմբի համանախագահները վերահաստատեցին հակամարտության խաղաղ կարգավորման ուղղությամբ կողմերին աջակցելու և կարգավորման գործընթացի կոնֆիդենցիալության սկզբունքի հանդեպ իրենց լիակատար հանձնառությունը: Նրանք շեշտեցին արդար և տևական խաղաղության ձեռքբերման համար ստեղծագործ մոտեցման և փոխզիջման ոգու անհրաժեշտությունը: ԱԳ նախարարները համաձայնել են կրկին հանդիպել մոտ ապագայում ԵԱՀԿ Մինսկի խմբի համանախագահների հովանու ներքո»՝ սա ԵԱՀԿ Մինսկի խմբի համանախագահների և ԱԳ նախարարների հայտարարությունն է:
«Ժնևում Հայաստանի և Ադրբեջանի ԱԳ նախարարներ Զոհրաբ Մնացականյանի ու Էլմար Մամեդյարովի բանակցություններն ամենաինտենսիվն էին վերջին տարիների ընթացքում» ասել է Ադրբեջանի ԱԳՆ պաշտոնական ներկայացուցիչ Լեյլա Աբդուլաևան։ «Կողմերը քննարկել են համանախագահների ներկայացրած օրակարգը։ Քննարկվել են 2019-ին ներկայացված առաջարկություններ, մասնավորապես՝ ժողովուրդներին խաղաղության նախապատրաստելը, հումանիտար փոխանակումը, կարգավորման հիմք հանդիսացող սկզբունքներն ու տարրերը, հատկապես՝ Հելսինկյան եզրափակիչ ակտի սկզբունքներն ու տարրերը, բանակցային գործընթացի ակտիվացմանը վերաբերող հարցեր։ Նախարարները համաձայնության են հասել մոտ ապագայում կրկին հանդիպելու վերաբերյալ», - ասել է Աբդուլաևան:
«Հունվարի 29-ին և 30-ին Ժնևում ԵԱՀԿ Մինսկի խմբի համանախագահների և ԵԱՀԿ գործող նախագահի անձնական ներկայացուցիչ Անջեյ Կասպրչիկի միջնորդությամբ և մասնակցությամբ տեղի ունեցավ Հայաստանի և Ադրբեջանի ԱԳ նախարարներ Զոհրաբ Մնացականյանի և Էլմար Մամեդյարովի հանդիպումը: Դրան նախորդեց ՀՀ ԱԳ նախարարի հանդիպումը ԵԱՀԿ Մինսկի խմբի համանախագահների և ԵԱՀԿ գործող նախագահի անձնական ներկայացուցիչ Անջեյ Կասպրչիկի հետ։
Եռօրյա ինտենսիվ քննարկումների ընթացքում անդրադարձ է կատարվել Լեռնային Ղարաբաղի հիմնախնդրի խաղաղ կարգավորման գործընթացին առնչվող հարցերի լայն շրջանակի. 2019-ին ձեռք բերված պայմանավորվածությունների և քննարկված առաջարկների իրականացումը և ժողովուրդներին խաղաղության նախապատրաստելու ուղղությամբ հնարավոր հաջորդ քայլերը, ապագա կարգավորման հիմքը հանդիսացող սկզբունքները և տարրերը։ Քննարկվել են նաև կարգավորման գործընթացի առաջմղմանն ուղղված ժամանակացույցը և օրակարգը:
Նախարար Մնացականյանը շեշտել է խաղաղ գործընթացում Արցախի ժողովրդի ընտրյալ ներկայացուցիչների ներգրավման անհրաժեշտությունը: ԱԳ նախարարները համաձայնել են կրկին հանդիպել մոտ ապագայում ԵԱՀԿ Մինսկի խմբի համանախագահների հովանու ներքո»,- հայտարարել է ՀՀ ԱԳՆ խոսնակ Աննա Նաղդալյանը: Շատ գայթակղիչ է առաջարկը գտեք 10 նմանություն ու 10 տարբերություն: Բայց դա կարող են անել բանակցությունների մասնակիցները, շարքային մահկանացուներիս մնում է արձանագրել.
1. Երեք հայտարարություններն էլ վկայում են, որ կատարվողը այլևս անիմաստ է հանդիպում անվանելը, կա ավելի բովանդակային բառ՝ բանակցություն:
2. Բանակցությունն ունի օրակարգ, որի մասին կողմերը ներկայացնում են իրենց պատկերացումները, իսկ ԵԱՀԿ Մինսկի խումբը հիշեցնում է կոնֆիդենցիալության պայմանը:
3. Վիեննայի համաձայնությունները ակնհայտորեն չկան այդ օրակարգում:
4. Կողմերին չի հաջողվում ընդհանուր հայտարարի գալ, որովհետև մնում են իրենց դիրքորոշումներում անփոփոխ:
5. Արցախը դեռ բանակցային սեղան չի վերադարձել:
6. Ադրբեջանում խորհրդարանական, Արցախում նախագահական ու խորհրդարանական ընտրություններից հետո էլ բանակցությունները շարունակվելու են նույն ընթացքով: Գործնականում ընտրությունների արդյունքներն անփոփոխ են թողնելու բանակցային օրակարգը, որը հայտնի չէ ու չի դառնա:
7. Ենթադրաբար բանակցությունների հիմքում մադրիդյան սկզբունքներն են, բայց այդ սկզբունքներն այնքան են փոփոխվել, որ անիմաստ է մեկնաբանությունը, թե իմաստ ունի՞ այդ սկզբունքներով բանակցել, թե՞ ոչ: Փաստ է՝ բանակցությունները շարունակվում են:
Շատերն անդրադարձան ԱԳ նախարարների բանակցությունների ընթացքում ԵԱՀԿ Մինսկի խմբի համանախագահ Ֆրանսիայի նախագահի զանգին Ադրբեջանի նախագահ Իլհամ Ալիևին, բայց ոչ ոք չհարցրեց՝ իսկ Մակրոնը Երևան զանգե՞լ է: Առավել ևս՝ ոչ ոք չհարցրեց՝ ինչու՞ չի զանգել: Բոլորը բավարարվեցին Ֆրանսիայի հայկական կազմակերպությունների համակարգող խորհրդի տարեկան ընթրիքին նրա ելույթով, որտեղ անդրադարձել էր Հայոց ցեղասպանության միջազգային ճանաչմանը, ասել, որ արդեն 1 տարի ապրիլի 24-ը Ֆրանսիայում Հայոց ցեղասպանության հիշատակի ազգային օր է՝ ինքը կատարել է խոստումը: Նշել էր նաև, որ Հայոց ցեղասպանության ժխտումը քրեականացնելու ուղղությամբ իրավական աշխատանքներ են տարվում: «Պայքարը, որ հայերը մղում են Ցեղասպանության ճանաչման համար, պայքար է նաև լռության, մոռացության դեմ: Իսկ ճշմարտության հարցում գոյություն ունի եղբայրություն հայ և ֆրանսիացի ժողովուրդների միջև»,- ասել էր Մակրոնը: Ո՞վ չգիտի, որ Ֆրանսիայի նախագահը գիտի գեղեցիկ խոսել, ու ճարտասանությունը նրա անուրանալի ձիրքն է: Համենայն դեպս, աշխարհում ոչ ոք չէր կարող Շառլ Ազնավուրի մասին ասել «Հայրենիք հայրենիքի մեջ ու պետություն՝ պետության մեջ»՝ Էմանուել Մակրոնից բացի: ՈՒ ոչ այն պատճառով, որ Ազնավուրը հայ էր ու ապրել էր Ֆրանսիայում: Դա մտածողության որակ է, բանաձևումի մակարդակ: Մակրոնը ֆրանսահայերին ասել էր, որ Թուրքիան իր քաղաքականության հիմքում դրել է ռևիզիոնիզմը, բայց «ոչ մի մեծ պատմություն չի կերտվում ստի, ժխտողականության ու ռևիզիոնիզմի հիման վրա»: Մի քանի օր անց միայն Էրդողանը նրան պատասխանեց, որ «Հայոց ցեղասպանության մեջ Թուրքիային մեղադրողների պատմությունը ևս մաքուր չէ: Ալժիր այցի ընթացքում նախագահ Աբդուլմեջիդ Թեբուն ինձ ասաց, որ Ֆրանսիան կոտորել է իր 5 միլիոն հայրենակիցներին»: Թեբուն երևի մոռացել էր Էրդողանին ասել՝ ինչքան ֆրանսիացի են ալժիրցիները սպանել:
Բայց դա չէ այս հարցում էականը: Էականը, որ Էմանուել Մակրոնը խոսել է Լեռնային Ղարաբաղի ու նրա բնակչության մասին, նշելով, որ Հայաստանը հայտնվել է մեծ ճգնաժամի խաչմերուկում, և Ֆրանսիան նրա կողքին է: «Լեռնային Ղարաբաղի չլուծված հակամարտությունը Եվրոպայում վստահության և անվտանգության ճարտարապետության առաջընթացի խոչընդոտ է»,- ասել է Մակրոնը։ Այս նախադասությունը չէր կարող պատահաբար հայտնվել Ֆրանսիայի նախագահի խոսքում: Հաշվի առնելով մեկ այլ որակում՝ «խնդիրը մարդկային դրամա է, որը մեկուսացման մեջ է դնում այդ շրջանի բնակչությանը»: Փաստացի՝ Մակրոնն ակնարկում է, որ խնդիրը ազգերի ինքնորոշման իրավունքի գերակայությամբ պիտի լուծվի՝ վերացնելու մարդկային դրաման: Ի վերջո, մարդու իրավունքների պաշտպանության ջատագով ԵՄ-ն պիտի ընդունի, որ ազգերի ինքնորոշման իրավունքի հիմքում մարդու իրավունքների պաշտպանությունն է: ՈՒ բոլոր նրանք, որ չեն հարցրել՝ ինչու՞ Մակրոնը Երևան չզանգահարեց, իրավունք ունեն հարցնել՝ ինչու՞ Նիկոլ Փաշինյանը Էմանուել Մակրոնին չզանգեց: ՈՒ ընդհանրապես՝ կա՞ գիտակցություն, որ ԵԱՀԿ Մինսկի խմբում համանախագահ երկրները ԵՐԵՔՆ են: Հարցի լուծման համար հայկական կողմերը պարտավոր են աշխատել ԵՐԵՔԻ հետ: Իսկ երբ չեն աշխատում, ԱԳ նախարարների հանդիպմանն անդրադառնալով՝ «ԱՄՆ-ը շարունակում է հավատարիմ մնալ ղարաբաղյան հիմնախնդրի խաղաղ կարգավորման խթանմանը»,- Twitter-ում հայտնում է Ադրբեջանում ԱՄՆ դեսպանատունը, բայց ոչ Հայաստանում ԱՄՆ դեսպանատունը: Երբ չեն աշխատում, նույն օրերին Թուրքիայի ԱԳ նախարար Մևլութ Չավուշօղլուն հայտարարում է. «Մենք ջանքեր ենք գործադրում, որ ղարաբաղյան հարցին լուծում տանք: Եթե Ռուսաստանն օգտագործի իր ուժն ու ազդեցությունը, մենք կլուծենք այս հարցը: Այս տարի կարևորելու ենք Ղարաբաղի հարցը», ու ՌԴ ԱԳՆ-ն հարկ չի համարում պարզաբանել՝ ո՞ր օրվանից ու ի՞նչ հիմքով է Թուրքիայի ԱԳ նախարարը Ռուսաստանի մասին խոսում «ՄԵՆՔ» դերանունով, ի՞նչ է նշանակում այդ «մենքը»՝ դիրքորոշումների համընկնու՞մ, որոշումների համատե՞ղ կայացում, թուրք-ադրբեջանա-ռուսական տանդե՞մ այս հարցում, որ կասկածի տակ է դնում ԵԱՀԿ Մինսկի խմբում ՌԴ համանախագահության անկողմնակալությունը: Ոչ էլ անգամ Հայաստանում ՌԴ դեսպանատունն է հարկ համարում մեկնաբանել: Սա է սատանան՝ մանրամասների մեջ, որին ԱԱԾ-ն այդպես էլ չի գտնում: Գուցե չի էլ որոնում:
Անահիտ ԱԴԱՄՅԱՆ
Հ.Գ. Հայաստանի բոլոր իշխանություններին մեղադրել են Արցախը «ծախելու» մտադրության մեջ: Արցախը ոչ ոք չի կարող ոչ գնել, ոչ վաճառել: Արցախը միայն տարածք չէ, Եռաբլուրն է, ժողովուրդն է, հաղթանակն է, Հայրենիք ու հավերժություն: Ոչ մի բանակցություն դա ոչ հերքելու է, ոչ հաստատելու է, բանակցությունը, մեղմ ասած, դիվանագիտական առևտուր է, որտեղ Հայրենիքը երբեք օրակարգ չի դառնում: Սա դուրս է անգամ Էյնշտեյնի հարաբերականության տեսությունից: Պարզապես մարդիկ մահկանացու են ու կյանքում ստիպված են մեծ ու փոքր որոշումներ կայացնել՝ ապավինելով անգամ սատանային, օգնության կանչելով Աստծուն: Գուցե այդ պատճառով է, որ Հայաստանում բոլոր հեղափոխություններն ու իշխանափոխությունները եղել են Արցախի հարցով: Առայսօր: Գուցե և հետայսու:
Մնացածը, մեղմ ասած, ընթացիկ քաղաքականություն է, որին անլուրջ է լուրջ վերաբերվելը, երբ կա հաստատուն մեծություն՝ ՀԱՅՐԵՆԻՔԸ: Մեկ էլ՝ ՍԵՐԸ:
Հեղինակի նյութեր
Մեկնաբանություններ